Κυριακή Ι΄ Επιστολών, Αποστ. Ανάγνωσμα: Α’ Κορ. δ’ 9-16 (25-08-2019)
Ηλιάνας Κάουρα, θεολόγου
Πρωτότυπο Κείμενο
Ἀδελφοί, ὁ Θεὸς ἡμᾶς τοὺς ἀποστόλους ἐσχάτους ἀπέδειξεν, ὡς ἐπιθανατίους, ὅτι θέατρον ἐγενήθημεν τῷ κόσμῳ, καὶ ἀγγέλοις καὶ ἀνθρώποις. Ἡμεῖς μωροὶ διὰ Χριστόν, ὑμεῖς δὲ φρόνιμοι ἐν Χριστῷ· ἡμεῖς ἀσθενεῖς, ὑμεῖς δὲ ἰσχυροί· ὑμεῖς ἔνδοξοι, ἡμεῖς δὲ ἄτιμοι. Ἄχρι τῆς ἄρτι ὥρας καὶ πεινῶμεν καὶ διψῶμεν καὶ γυμνητεύομεν καὶ κολαφιζόμεθα καὶ ἀστατοῦμεν καὶ κοπιῶμεν ἐργαζόμενοι ταῖς ἰδίαις χερσί· λοιδορούμενοι εὐλογοῦμεν, διωκόμενοι ἀνεχόμεθα,βλασφημούμενοι παρακαλοῦμεν· ὡς περικαθάρματα τοῦ κόσμου ἐγενήθημεν, πάντων περίψημα ἕως ἄρτι. Οὐκ ἐντρέπων ὑμᾶς γράφω ταῦτα, ἀλλ᾿ ὡς τέκνα μου ἀγαπητὰ νουθετῶ. Ἐὰν γὰρ μυρίους παιδαγωγοὺς ἔχητε ἐν Χριστῷ, ἀλλ᾿ οὐ πολλοὺς πατέρας· ἐν γὰρ Χριστῷ ᾿Ιησοῦ διὰ τοῦ εὐαγγελίου ἐγὼ ὑμᾶς ἐγέννησα. Παρακαλῶ οὖν ὑμᾶς, μιμηταί μου γίνεσθε.
Νεοελληνική Απόδοση
Ο Θεός σ’ εμάς τους αποστόλους έδωσε την ελεεινότερη θέση, σαν να είμαστε καταδικασμένοι να πεθάνουμε στο στάδιο. Γιατί γίναμε θέαμα για τον κόσμο, για αγγέλους και γι’ ανθρώπους. Εμείς παρουσιαζόμαστε μωροί για χάρη του Χριστού, ενώ εσείς είστε σοφοί χάρη στο Χριστό∙ εμείς είμαστε αδύναμοι, ενώ εσείς είστε δυνατοί∙ εμείς είμαστε περιφρονημένοι, ενώ εσείς είστε τιμημένοι! Ως αυτή την ώρα πεινάμε, διψάμε, γυρνάμε με κουρέλια, ξυλοδαρμένοι, από τόπο σε τόπο χωρίς σπίτι, και μοχθούμε να ζήσουμε δουλεύοντας με τα ίδια μας τα χέρια. Στους εμπαιγμούς απαντάμε με καλά λόγια, στους διωγμούς με υπομονή, στις συκοφαντίες με λόγια φιλικά. Καταντήσαμε σαν τα σκουπίδια όλου του κόσμου, ως αυτή την ώρα θεωρούμαστε τα αποβράσματα της κοινωνίας. Δε σας τα γράφω αυτά για να σας κάνω να ντραπείτε, αλλά για να σας συμβουλέψω όπως ο πατέρας τα αγαπημένα του παιδιά. Γιατί κι αν ακόμα έχετε χιλιάδες δασκάλους στη ζωή σας με το Χριστό, δεν έχετε πολλούς πατέρες αλλά μόνον ένα. Στη σωτήρια οικονομία του Ιησού Χριστού, εγώ σαν πατέρας σας γέννησα με το κήρυγμα του ευαγγελίου. Σας ζητώ λοιπόν να μου μοιάσετε.
Σχολιασμός
α) Η ζωή και το έργο των Αποστόλων
Το έργο της διαδόσεως του Ευαγγελίου υπήρξε αφάνταστα βαρύ και επίμοχθο. Οι Απόστολοι «ως πρόβατα εν μέσω λύκων», όπως προείπε ο ίδιος ο Κύριος (Ματθ. 10,16), χρειάστηκε να κοπιάσουν πολύ και να δοκιμάσουν αναρίθμητους πειρασμούς για να μετάδώσουν το χαρμόσυνο μήνυμα της εν Χριστώ σωτηρίας στους ανθρώπους. Στο σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα, ο απ. Παύλος μας περιγράφει την αποστολική ζωή, το πως δηλαδή έζησαν και πόσο αγωνίστηκαν οι Απόστολοι, προσπαθώντας να σπείρουν το λόγο του Ευαγγελίου στις καρδιές των ανθρώπων και να θεμελιώσουν τις διάφορες κατά τόπους Εκκλησίες.
Ο απόστολος Παύλος χαρακτηρίζει τους Κορινθίους «φρόνιμους» και «ένδοξους», ενώ αντίθετα ονομάζει τους αποστόλους «μωρούς», «ασθενείς» και «άτιμους». Θέλει με αυτό τον τρόπο να υπογραμμίσει την φιλαυτία των Κορινθίων, αλλά και να τονίσει την καταφρόνια που δοκίμαζαν οι Απόστολοι στα μάτια του κόσμου. Η συμπεριφορά του κόσμου προς τους Αποστόλους ήταν σημάδι αδυναμίας κατανόησης του ευαγγελικού τους έργου και έλλειψη κοινωνικής αναγνώρισης, γι’ αυτό και το έργο της διαδόσεως του Ευαγγελίου γινόταν ακόμα πιο δύσκολο για τους Αποστόλους.
«Δοκώ γαρ ότι ο Θεός ημάς τους αποστόλους εσχάτους απέδειξεν ως επιθανατίους». Έτσι έμοιαζαν οι Απόστολοι, με κατάδικους που εμφανίζονται στο γήπεδο έτοιμοι για θάνατο και γίνονται θέαμα ενώπιον των πάντων. Πραγματικά πολύ εύστοχη η παρατήρηση ότι ο αληθινός απόστολος, ο γνήσιος ποιμένας είναι έτοιμος κάθε μέρα να πεθάνει, για να μην πούμε καλύτερα ότι κάθε μέρα πεθαίνει και κάθε μέρα ανασταίνεται. Πεθαίνει πάνω στο χρέος του και ανασταίνεται μέσα στη χάρη του Θεού.
Όσο ένδοξο μας παρουσιάζεται σήμερα το αξίωμα και το έργο των Αποστόλων, τόσο βαρύ και κινδυνώδες ήταν τότε που το ασκούσαν. Κύριο γνωρίσματα της αποστολικής ζωής ήταν η πείνα, η δίψα, η γύμνια, η κακομεταχείριση από τους άλλους, η συνεχής μετακίνηση από τόπο σε τόπο χωρίς μόνιμη έδρα. Η ζωή τους δεν ήταν τίποτε άλλο παρά η μίμηση του παραδείγματος και η ενσάρκωση της διδαχής που τους είχε παραδώσει ο ίδιος ο Κύριος. Ήταν πραγματική συμμετοχή και κοινωνία στα παθήματα του Χριστού. Σήμερα πολλοί φτάσαμε να πιστεύουμε πως η υλική άνεση και η κοσμική δύναμη είναι σημάδια χριστιανικής γνησιότητας, όμως βλέποντας τη ζωή των Αποστόλων καταλαβαίνουμε ότι αυτό δεν ισχύει.
β) «Μιμηταί μου γίνεσθε»
Η προτροπή που απευθύνει αμέσως μετά προς τους Κορινθίους ο απόστολος Παύλος «μιμηταί μου γίνεσθε», δηλαδή να γίνουν μιμητές του, μπορεί να ακούγεται λίγο τολμηρή, αλλά είναι η σχέση πατέρα και παιδιών που του επιτρέπει να μιλήσει με αυτό τον τρόπο. Ο απόστολος Παύλος ήταν ο πνευματικός τους πατέρας και οι Κορίνθιοι πνευματικά του παιδιά. Εκείνος τους είχε οδηγήσει στο Χριστό, τους είχε αναγεννήσει πνευματικά με το κήρυγμα του ευαγγελίου, το οποίο εκείνος πρώτος είχε κηρύξει στην Κόρινθο. Είναι πολύ φυσικό όχι μόνο γιατί πρέπει τα παιδιά να προσπαθούν να μοιάσουν στον πατέρα τους, αλλά κυρίως γιατί η ζωή του απόστόλου Παύλου ήταν αντανάκλαση της ζωής του Ιησού Χριστού.
Προβάλλοντας ο απόστολος Παύλος τον εαυτό του ως παράδειγμα για μίμηση, δείχνει στους Κορίνθιους πως η ζωή του Ιησού Χριστού που τους είχε κηρύξει δεν ήταν ακατόρθωτη αφού και ο ίδιος, άνθρωπος όμοιος με εκείνους, την είχε κατορθώσει.
Ευαγγελική διδαχή χωρίς ευαγγελικό βίο είναι προσπάθεια που δεν τελεσφορεί. Όσοι διακονούν το ευαγγέλιο οφείλουν να ζουν με τέτοια προσοχή και ακρίβεια, ώστε ο βίος τους να αποτελεί πρότυπο για μίμηση από εκείνους τους οποίους διδάσκουν.
Η Εκλησία μας ονομάζεται Αποστολική, κι’ αυτό γιατί θεμελιώθηκε πάνω στο κήρυγμα των Αποστόλων. Η πίστη μας χαρακτηρίζεται αποστολική, διότι είναι η μία πίστη των Αποστόλων. Το έργο της εκκλησίας λέγεται Αποστολικό επειδή αποτελεί συνέχεια του έργου και του κηρύγματος των Αποστόλων. Οι ποιμένες της εκκλησίας είναι διάδοχοι των Αποστόλων. Από εκείνους, κατά αδιάκοπη συνέχεια παρέλαβαν τον «κλήρον» της αποστολικής διακονίας και το δικό τους έργο συνεχίζουν προεκτείνοντάς το μέσα στην ιστορία.
Αυτό ακριβώς συνιστά ο απόστολος Παύλος στους Κορινθίους με τη φράση: «Παρακαλώ υμάς, μιμηταί μου γίνεσθε». Η Αποστολική σύσταση δεν αφορά μόνο τους τότε χριστιανούς αλλά έχει διαχρονική σημασία. Μας προσκαλεί να ακολουθήσουμε τα ίχνη των Αποστόλων, να μιμηθούμε τη ζωή τους, τη μία και αληθινή ζωή που είναι η ζωή του Ιησού Χριστού.