Έναρξη Α΄Διεθνούς Συνεδρίου Κυπριακής Αγιολογίας (9-2-2012)
Η Ιερά Μητρόπολη Κωνσταντίας και Αμμοχώστου, στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της Πολιτιστικής Ακαδημίας «Άγιος Επιφάνιος», η οποία έχει έδρα την αρχαία Μονή της Παναγίας Αγίας Νάπας, αποφάσισε τη διοργάνωση σειράς Διεθνών Συνεδρίων με γενικό θέμα: «Κυπριακή Αγιολογία».
Το πρώτο Διεθνές Συνέδριο Κυπριακής Αγιολογίας πραγματοποιείται από τις 9-12 Φεβρουαρίου 2012 στο Μέγα Συνοδικό της Ιεράς Μητροπόλεως Κωνσταντίας στο Παραλίμνι. Στο Συνέδριο αυτό συμμετέχουν τριάντα δύο Καθηγητές και ειδικοί επιστήμονες από την Κύπρο, την Ελλάδα, την Ιταλία, τη Γερμανία, την Αυστρία, την Ελβετία και τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Στα πλαίσια του Συνεδρίου πραγματοποιείται επίσης και Έκθεση Εικόνων Κυπρίων Αγίων στον παλαιό ναό του Αγίου Γεωργίου Παραλιμνίου.
Ο διεθνής χαρακτήρας του Συνεδρίου και η πρωτοτυπία του θέματος, καθώς δεν υπήρξε μέχρι στιγμής συστηματική και επιστημονική εξέτασή του, έχει προκαλέσει ιδιαίτερο ενδιαφέρον όχι μόνο σε εκκλησιαστικό επίπεδο, αλλά και σε επιστημονικό.
Το πρωί της Πέμπτης 9 Φεβρουαρίου τελέστηκε ο όρθρος και η θεία λειτουργία στην Ιερά Μονή Παναγίας Αγίας Νάπας, ενώ στη συνέχεια ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Κωνσταντίας κ. Βασίλειος καλωσόρισε τους εισηγητές του Συνεδρίου και αναφέρθηκε στην ιστορία της Μονής, αλλά και στα έργα συντήρησης και ανάδειξης της Μονής.
Η επίσημη έναρξη του Συνεδρίου πραγματοποιήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2012 στις 10:00 π.μ στο Μέγα Συνοδικό της Μητροπόλεως Κωνσταντίας, στην παρουσία του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Νέας Ιουστινιανής και πάσης Κύπρου κ.κ. Χρυσοστόμου, ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος των Μαρωνιτών Κύπρου κ. Ιωσήφ, ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Ταμασού κ. Ησαΐας, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βόστρων κ. Τιμόθεος, ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Μεσαορίας κ. Γρηγόριος, ο εκπρόσωπος του Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού Πρώτος Λειτουργός Εκπαίδευσης και Επαρχιακός Επιθεωρητής Λάρνακας – Αμμοχώστου κ. Μιχάλης Λοϊζίδης, ο εκπρόσωπος του Πρύτανη του Πανεπιστημίου Κύπρου Καθηγητής κ. Σταύρος Φωτίου, η Διευθύντρια Μέσης Εκπαίδευσης Δρ. Ζήνα Πουλλή, ο Γενικός Γραμματέας του Συνδέσμου Ακαδημιών Ευρώπης Oikosnet Europe κ. Wolfgang Lenz, ο Διευθυντής του Ιδρύματος Αναστάσιος Γ. Λεβέντης κ. Χαράλαμπος Μπακιρτζής, Βουλευτές, Δήμαρχοι και Κοινοτάρχες της επαρχίας Αμμοχώστου, εκπρόσωποι του Στρατού και των Σωμάτων Ασφαλείας και πολλοί εκπαιδευτικοί.
Στην εναρκτήρια ομιλία του ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Κωνσταντίας και Αμμοχώστου κ. Βασίλειος εξήγησε το σκεπτικό της διοργάνωσης του Συνεδρίου, το οποίο καθίσταται πλέον θεσμός για τη Μητρόπολη.
Στη συνέχεια ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ.κ. Χρυσόστομος απηύθυνε το δικό του χαιρετισμό, κηρύσσοντας την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου.
Κατόπιν έγιναν τα εγκαίνια της Έκθεσης Εικόνων Κυπρίων Αγίων στον παρακείμενο παλαιό Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου Παραλιμνίου. Η Έκθεση θα παραμείνει ανοικτή μέχρι και τις 25 Μαρτίου 2012.
Κατά τη διάρκεια της υπόλοιπης ημέρας πραγματοποιήθηκαν τρεις Συνεδρίες με τις ακόλουθες εισηγήσεις:
Α΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ
Πρόεδρος: Καθ. Κώστας Ν. Κωνσταντινίδης
11:00-13:00
Εισήγηση Α΄: Κύπρος Νήσος Αγίων
Πανιερ. Μητροπολίτης Κωνσταντίας-Αμμοχώστου κ. Βασίλειος
Εισήγηση Β΄: Αγιότητα: Το αρχέτυπο και εσχατολογικό κάλλος της εικόνος
Καθηγητής κ. Νίκος Νικολαΐδης
Εισήγηση Γ΄: Tα προσωπικά γνωρίσματα ενός Αγίου και η διαδικασία εντάξεώς του στο Εορτολόγιο
Μ. Πρωτοπρεσβύτερος δρ. Γεώργιος Τσέτσης
Εισήγηση Δ΄: Μαρωνιτική κοινότητα της Κύπρου και Κυπριακή Αγιολογία: Επιδράσεις
Σεβ. Αρχιεπίσκοπος Μαρωνιτών Κύπρου κ. Ιωσήφ
Β΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ
Πρόεδρος: Καθ. Κωνσταντίνος Πιτσάκης
16:00-18:00
Εισήγηση Α΄: Βιβλικοί Άγιοι της Κύπρου
Καθηγητής κ. Χρήστος Οικονόμου
Εισήγηση Β΄: Οι παραδόσεις της αρχαίας Εκκλησίας για τον απόστολο Βαρνάβα και η διαμόρφωση της αγιολογικής εικόνας του στο Βυζάντιο
Αναπληρωτής Καθηγητής κ. Συμεών Πασχαλίδης
Εισήγηση Γ΄: Topos, legend, historiocity: St. Barnabas in eastern and western iconography
Καθηγήτρια κ. Brigitta Schrade
Εισήγηση Δ΄: Κύπρος η Αγία Νήσος Αγίων Επισκόπων
Ομότιμος Καθηγητής κ. Ευάγγελος Χρυσός
Γ΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ
Πρόεδρος: Καθ. Alice-Mary Talbot
18:30-20:00
Εισήγηση Α΄: Biblical Quotations and Liturgical Echoes in the Hagiography of Leontios of Neapolis: Scriptural Familiarity and the Culture of Reference in Seventh-century Cyprus
Καθηγητής κ. Derek Krueger
Εισήγηση Β΄: Cypriot Saints in 7th Century Hagiography: Nostalgia or Revival?
Καθηγήτρια κ. Claudia Rapp
Εισήγηση Γ΄: Εικονομαχία και Τέχνη στην Κύπρο: Μία κριτική εξέταση βάσει των πηγών και μνημείων της Μεγαλονήσου
Δρ. Χαράλαμπος Χοτζάκογλου
Χαιρετισμοί:
Χαιρετισμός της Α.Μ. του Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ. κ. Χρυσοστόμου
Ευχαριστούμε πολύ για την ευγενή πρόσκληση, όπως παραστούμε και απευθύνουμε χαιρετισμό προς το πρώτο Διεθνές Συνέδριο Αγιολογίας, το οποίο διοργανώνει η Ιερά Μητρόπολη Κωνσταντίας-Αμμοχώστου, στα πλαίσια των δραστηριοτήτων της Πολιτιστικής Ακαδημίας «Άγιος Επιφάνιος».
Μεγάλη είναι η σημασία και η σπουδαιότητα του Συνεδρίου τούτου. Αυτή καθ’ εαυτή η διοργάνωσή του για πρώτη φορά στην Κύπρο, η θεματολογία του, και η συμμετοχή σ’ αυτό τόσων πολλών και διαπρεπών Επιστημόνων, από την Κύπρο και την Ελλάδα καθώς και από χώρες της Ευρώπης και τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, θα προσφέρει τα μέγιστα έτσι, ώστε, το πολύ σημαντικό κεφάλαιο της Εκκλησιαστικής Ιστορίας της Κύπρου, που αφορά εις την Κυπριακή Αγιολογία, να μελετηθεί συστηματικά και εις βάθος, καθώς μέχρι στιγμής αυτό δεν έχει γίνει επαρκώς μέχρι σήμερα.
Ο χρονογράφος Λεόντιος Μαχαιράς όχι μόνον αποκαλεί την Κύπρο ως «νήσο Αγίων» αλλά νιώθει, επίσης, την ανάγκη να το αναδείξει και να το τονίσει: «χρῆσι εἶνε νὰ φουμίσωμεν τὴν ἅγια νῆσσον, καὶ ὅσον τὴν φουμίσω δὲν θέλω πεῖν ψέματα» . Επομένως, το να ζει και να αναπνέει κάποιος σε μια γη που είναι φορέας χιλιάδων χρόνων ιστορίας και πολιτισμού αλλά και χριστιανικής παρουσίας και μαρτυρίας, αποτελεί ιδιαίτερη τιμή αλλά και περηφάνια.
Εμείς, ως Εκκλησία της Κύπρου, είμαστε περήφανοι γιατί η Εκκλησία μας είναι μια από τις αρχαιότερες Αυτοκέφαλες Εκκλησίες του χριστιανικού κόσμου και οφείλει την ύπαρξή της, στη δράση των Αποστόλων Παύλου, Βαρνάβα και Μάρκου το 45 μ. Χ. Αυτοί δίνουν το έναυσμα για τη διάδοση του Ευαγγελικού Λόγου και την εξάπλωση του χριστιανισμού στο νησί μας. Έκτοτε, δημιουργήθηκε μια μεγάλη στρατιά Αγίων και Μαρτύρων της Εκκλησίας μας, που είτε γεννήθηκαν στην Κύπρο ή έφθασαν σ’ αυτήν από γειτονικές χώρες και δόξασαν τον Θεό με την αγιότητα του βίου τους ή μαρτύρησαν για τη χριστιανική πίστη. Έτσι, περί το τέλος του 4ου αιώνα η επικράτηση του Χριστιανισμού σ’ όλη τη νήσο ήταν πια οριστική.
Πέραν όμως από την ιστορική του σημασία, το πρώτο Διεθνές Συνέδριο Κυπριακής Αγιολογίας έχει, στους δύσκολους τούτους καιρούς τους οποίους διερχόμαστε, και εθνική σημασία. Και τούτο, γιατί πάνω από 550 θρησκευτικοί μας χώροι και μνημεία, ιεροί ναοί και ιερές μονές στα κατεχόμενα εδάφη μας, έχουν γίνει αντικείμενα της βάναυσης και βδελυκτής καταστροφής και λεηλασίας του παράνομου καθεστώτος, το οποίο τυγχάνει δυστυχώς και της στήριξης της Τουρκίας και των κατοχικών στρατευμάτων εισβολής. Κατά συνέπεια, όσα μνημεία δεν έχουν λεηλατηθεί, άλλα έχουν αφεθεί έρμαια στη φθορά του χρόνου με αποτέλεσμα, αν δεν συντηρηθούν άμεσα κινδυνεύουν να καταρρεύσουν, άλλα έχουν ήδη καταρρεύσει ή κατεδαφίστηκαν και άλλα έχουν μετατραπεί σε τζαμιά.
Ως αποτέλεσμα αυτής της καταστροφής και της λεηλασίας ένας μεγάλος αριθμός θρησκευτικών κειμηλίων, φορητών εικόνων και άλλων λειτουργικών σκευών έχει κλαπεί και πωληθεί παράνομα στο εξωτερικό. Επιπρόσθετα, μεγάλης ιστορικής αξίας ψηφιδωτά και τοιχογραφίες αποκολλήθηκαν από Τούρκους αρχαιοκάπηλους. Πολλές φορές η βάνδαλη αυτή πράξη έγινε με τέτοιο τρόπο, ώστε μεγάλο μέρος των ψηφιδωτών και των τοιχογραφιών, που αποκολλήθηκαν, να έχει καταστραφεί, όπως συνέβη με τα ψηφιδωτά τής Παναγίας τής Κανακαριάς και τις τοιχογραφίες τού Αγίου Ευφημιανού, στη Λύση.
Με αυτές τις σκέψεις καλωσορίζουμε στη νήσο μας τους εκλεκτούς Καθηγητές και διακεκριμένους Επιστήμονες. Εκφράζουμε τη βεβαιότητα ότι η παρουσία τους εδώ και η συνεργασία τους στα πλαίσια των εργασιών του Συνεδρίου, θα αποβεί πολλαπλώς χρήσιμη και επωφελής και θα δικαιώσει τους διοργανωτές του, με την εκπλήρωση των υψηλών του στόχων, που έχουν τεθεί.
Ευχόμαστε, λοιπόν, όπως η εδώ ολιγοήμερη παραμονή τους είναι καθ’ όλα ευχάριστη και καρποφόρος.
Ιδιαίτερες ευχαριστίες και συγχαρητήρια απευθύνουμε προς την Οργανωτική και Επιστημονική Επιτροπή και προσωπικά προς τον Πανιερώτατο Μητροπολίτη Κωνσταντίας – Αμμοχώστου και αγαπητόν εν Χριστώ αδελφόν κ. Βασίλειο για την ωραία πρωτοβουλία τους να προχωρήσουν στη διοργάνωση του πρώτου Διεθνούς Συνεδρίου Κυπριακής Αγιολογίας.
Κηρύσσοντας την έναρξη των εργασιών του, ευχόμαστε κάθε επιτυχία σ’ αυτό.
Ευχέτης προς Κύριον
+ ο Κύπρου Χρυσόστομος
Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου,
9 Φεβρουαρίου 2012.
Εναρκτήρια Ομιλία Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Κωνσταντίας και Αμμοχώστου κ. Βασιλείου
Μακαριώτατε,
Σεβασμιώτατε, Θεοφιλέστατε
Σεβαστοί Πατέρες
Κυρία και κύριοι Βουλευτές
Κύριοι Δήμαρχοι, κύριε εκπρόσωπε του Δήμου Αμμοχώστου,
κύριοι Δημοτικοί Σύμβουλοι
Κυρίες και κύριοι Καθηγητές, εισηγητές του Συνεδρίου
Κύριε εκπρόσωπε του Υπουργού της Παιδείας
Κύριε εκπρόσωπε του Πανεπιστημίου Κύπρου
Κυρία Διευθύντρια Μέσης Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας,
Κύριε Διευθυντή του Ιδρύματος «Αναστασίου Λεβέντη»
Κύριε πρόεδρε της OIKOSNET EUROPE
Κύριοι χορηγοί του Συνεδρίου
Κύριοι Θρονικοί Επίτροποι
Κύριοι εκπρόσωποι της Αστυνομικής Διευθύνσεως Αμμοχώστου
Κύριοι πρόεδροι Κοινοτήτων
Κυρίες και κύριοι εκπρόσωποι εκπαιδευτικών ιδρυμάτων
Κυρίες και κύριοι εκπαιδευτικοί
Κυρίες και Κύριοι Σύνεδροι
Εκλεκτή ομήγυρη
Η Πολιτιστική Ακαδημία «Άγιος Επιφάνιος» της Ιεράς Μητροπόλεως Κωνσταντίας και Αμμοχώστου ήχθη στην απόφαση της διοργάνωσης του Α΄ Συνεδρίου Κυπριακής Αγιολογίας μετά από τη διαπίστωση ότι η όψη αυτή της Ιστορίας της Εκκλησίας Κύπρου δεν έχει μελετηθεί επαρκώς και σε βάθος. Θεωρούμε το αναληφθέν έργο ως ταπεινό ανάθημα προς την πνευματική τροφό μας Εκκλησία Κύπρου.
Η Ιερά Μητρόπολη Κωνσταντίας και Αμμοχώστου, όπως δηλώνεται και από το όνομά της, αν και νεοσύστατη σε σχέση με τη σύγχρονη Εκκλησιαστική δομή και διοίκηση της Εκκλησίας Κύπρου, εν τούτοις, ανάγει τις ιστορικές της ρίζες στην αρχή του Χριστιανισμού της Κύπρου και είναι ζυμωμένη με την Κυπριακή Αγιολογία. Να μου επιτραπεί υπενθυμίσω, με αδρές γραμμές, την ιστορική διαδρομή της Μητροπόλεως Κωνσταντίας και Αμμοχώστου. Μετά την καταστροφή της Σαλαμίνας από τους σεισμούς του 4ου αιώνα, την πόλη εκείνη διαδέχθηκε η Κωνσταντία μέχρι και τον 9ο αιώνα περίπου, όταν καταστράφηκε εξ αιτίας των Αραβικών επιδρομών. Στη συνέχεια μπαίνει στο χορό της ιστορίας η Αρσινόη και η Αμμόχωστος για να καταλήξουμε στη σημερινή ακόμα κατάσταση της κατοχής της Αμμοχώστου από τα τουρκικά στρατεύματα. Μέσα στην πολυκύμαντη αυτή ιστορία είναι που δραστηριοποιήθηκε η Μητρόπολη Κωνσταντίας. Άλλωστε, επί σειρά αιώνων η Μητρόπολη Κωνσταντίας διετέλεσε και Αρχιεπισκοπή της Εκκλησίας Κύπρου με σημαντική συμβολή στα εκκλησιαστικά πράγματα και δρώμενα του τόπου και γενικότερα, μέχρι την κατάργησή της από τις Λατινικές αρχές τον 13ο αιώνα. Τα αρχαιολογικά ευρήματα στη Σαλαμίνα, στην Κωνσταντία, στην Αμμόχωστο, είτε ακόμα η Μονή και ο Τάφος του Αποστόλου Βαρνάβα και άλλα πολλά μνημεία αποτελούν ζωντανούς μάρτυρες της Αγιολογίας της Κυπριακής Εκκλησίας.
Πολλοί από τους αγίους της Κυπριακής Εκκλησίας είτε έλκουν την καταγωγή τους από την περιοχή αυτή της Κύπρου, όπως ο Απόστολος Βαρνάβας, ο ιδρυτής της Εκκλησίας μας, είτε διετέλεσαν επίσκοποι της Μητροπόλεως κατά τις διάφορες φάσεις της ζωής της, όπως ο Μέγας Επιφάνιος, είτε αγίασαν στην περιοχή αυτή ως μάρτυρες, ιεράρχες, όσιοι, και ομολογητές της πίστεως, είτε ακόμα τιμήθηκαν ιδιαιτέρως εδώ από τον Κυπριακό λαό. Θεωρούμε, λοιπόν, χρέος μας, ένεκα του ιστορικού βάρους που κουβαλούμε, να συμβάλουμε στην κατά το δυνατό διευκρίνιση πτυχών της ζωής και ιστορίας της Εκκλησίας Κύπρου, όπως αυτή της Αγιολογίας.
Όπως θα διαπιστώσετε από τις επί μέρους εισηγήσεις, η Κύπρος, ένεκα των ιστορικών καταβολών της και των ποικίλων σχέσεών της με Ανατολή και Δύση, προσφέρει μία μεγάλη ποικιλία θεμάτων σχετικών με την Αγιολογία. Ως εκ τούτου, στα θέματα του Συνεδρίου περιλαμβάνονται εισηγήσεις που αναφέρονται στη σχέση της Κυπριακής Αγιολογίας με άλλες Εκκλησίες, σχέσεις που δημιουργήθηκαν είτε από την ιστορική σχέση της Κύπρου με Ανατολή και Δύση, είτε ένεκα της υιοθέτησης από την Κύπρο της τιμής αγίων που έχουν την καταγωγή τους από άλλες χριστιανικές χώρες και περιοχές, είτε από την υιοθέτηση Κυπρίων αγίων από άλλες χριστιανικές Εκκλησίες, είτε από την ενεργό παρουσία της Εκκλησίας της Κύπρου μεταξύ των άλλων Εκκλησιών με εκκλησιαστικά πρόσωπα που αναδείχθηκαν ως άγιοι. Η Κύπρος βρισκόταν πάντοτε στο επίκεντρο των πολιτικών, των πολιτιστικών και εκκλησιαστικών ζυμώσεων που διενεργούνταν στην περιοχή αυτή της Μεσογείου.
Η Επιτροπή προγραμματισμού, στο πρώτο αυτό Συνέδριο, με τις εισηγήσεις που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα, θέλησε να θέσει τα γενικά πλαίσια της έρευνας της Κυπριακής Αγιολογίας και τη διερεύνηση της ιστορίας και της διαμορφώσεως της Κυπριακής Αγιολογίας από την αρχή της παρουσίας του Χριστιανισμού στη Νήσο, με στόχο την περαιτέρω σε βάθος και σε λεπτομέρεια εξέταση των διαφόρων όψεων της Κυπριακής Αγιολογίας. Η Κύπρος, γεωγραφικά και ομολογιακά, ανήκει στην Ανατολή, έστω όμως και μέσα από τις πλέον αντίξοες συνθήκες, αποτελούσε πάντοτε σύνδεσμο και γέφυρα μεταξύ Ανατολής και Δύσεως, όπως θα φανεί και μέσα από τις εισηγήσεις του Συνεδρίου, είτε λόγω της στρατηγικής της θέσεως, είτε λόγω των οικονομικών συμφερόντων που εξυπηρετούσε για πολλούς η γεωγραφική της θέση κ.λπ.
Εμείς, επιθυμούμε να γίνουμε συνεχιστές αυτής της ιστορίας της Κύπρου με το συνέδριο αυτό. Η Ορθόδοξη Εκκλησία Κύπρου, Μακαριώτατε, έχει αποκτήσει μεγάλη εμπειρία αυτών των σχέσεων είτε κατά την περίοδο της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, είτε κατά την περίοδο της Λατινοκρατίας και Φραγκοκρατίας, είτε κατά την Οθωμανική κυριαρχία επί της Κύπρου, είτε κατά την Αγγλική αποικιοκρατία, είτε ακόμα και κατά τη σύγχρονη περίοδο με όλα εκείνα που συμβαίνουν σήμερα στον τόπο μας.
Να μου επιτραπεί να ευχαριστήσω, εν πρώτοις, τα μέλη της Οργανωτικής – Επιστημονικής Επιτροπής που εργάσθηκαν με πολύ ζήλο και ενθουσιασμό για την οργάνωση του Αγιολογικού αυτού Συνεδρίου.
Τους Ελλογιμώτατους Καθηγητές:
Κώστα Κωνσταντινίδη
Κωνσταντίνο Πιτσάκη
Θεόδωρο Γιάγκου και
Κρίτωνα Χρυσοχοΐδη
Τον Δρα Γιώργο Κάκκουρα και τον πατέρα Χριστόδουλο Χριστοδούλου.
Ευχαριστώ, επίσης, τη Γραμματεία του Συνεδρίου, τους Συνεργάτες της Μητροπόλεως μας και την Επιτροπή προετοιμασίας της Έκθεσης Εικόνων Κυπρίων Αγίων, της οποίας ο Μακαριότατος θα τελέσει τα εγκαίνια αμέσως μετά την εδώ κήρυξη των εργασιών του Συνεδρίου. Θελήσαμε, με το Συνέδριο και την Έκθεση των εικόνων, να συνδέσουμε τη θεωρία και την πράξη και να δούμε πως ο Κυπριακός λαός σέβεται και τιμά τους αγίους του.
Βεβαίως, οι ευχαριστίες μας αναφέρονται επίσης και στους ελλογιμώτατους καθηγητές και καθηγήτριες, εισηγητές και εισηγήτριες του Συνεδρίου. Ιδιαίτερα τονίζω τον ενθουσιασμό και την προθυμία που εξέφρασαν όλοι για συμμετοχή στο Συνέδριο. Αναγκασθήκαμε, αφ’ ενός μεν, να επεκτείνουμε κατά μία ημέρα τις εργασίες του Συνεδρίου, αφ’ ετέρου δε, να περιορίσουμε τον αριθμό των εισηγήσεων, με την προοπτική να δοθεί στο επόμενο ή στα επόμενα Αγιολογικά Συνέδρια η ευκαιρία συμμετοχής και άλλων αξιόλογων μελετητών. Σας θεωρούμε όλους συνεργάτες στο έργο που έχουμε αναλάβει ως Μητρόπολη στα πλαίσια των δραστηριοτήτων της Πολιτιστικής Ακαδημίας «Άγιος Επιφάνιος» και σας ευχαριστούμε εκ των προτέρων για την πολύτιμη συμβολή σας.
Ευχαριστώ και όλους τους επίσημους προσκεκλημένους μας που βρίσκονται αυτές τις μέρες μαζί μας και θέλησαν να μοιραστούν μαζί μας την ευχάριστη και σημαντική για τη Μητρόπολη και την Πολιτιστική Ακαδημία «Άγιος Επιφάνιος» εμπειρία του Συνεδρίου αυτού.
Μαζί μας είναι και κύριος Wolfgang Lenz, Γενικός Γραμματέας του Συνδέσμου Ακαδημιών Ευρώπης OIKOSNET EUROPE, Σύνδεσμο στον οποίο εντάχθηκε ως πλήρες μέλος και η δική μας Ακαδημία. Τον καλωσορίζουμε και τον ευχαριστούμε για την παρουσία του.
Ευχαριστώ όλους τους χορηγούς, παρόντες και απόντες, που στήριξαν παντοιοτρόπως την οργάνωση του Συνεδρίου αυτού αλλά και στηρίζουν γενικότερα το έργο της Μητροπόλεως μας.
Ευχαριστώ το Υπουργείο Παιδείας για τη συνεργασία και για τη χορηγία άδειας σε εκπαιδευτικούς να λάβουν μέρος στο Συνέδριο, όπως και όλους εσάς που προσήλθατε για να συμμετάσχετε στις εργασίες του Συνεδρίου.
Κυρίως και κατ’ εξοχήν, ευχαριστώ εσάς Μακαριότατε, για τη στήριξη του έργου της Μητροπόλεως, αλλά και γιατί ευαρεστηθήκατε να παραστείτε στην εναρκτήρια συνεδρία και να κηρύξετε την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου και ακολούθως να εγκαινιάσετε την Έκθεση Εικόνων Κυπρίων Αγίων στον παλαιό Ναό του Αγίου Γεωργίου, εδώ στον προαύλιο χώρο της Μητροπόλεως. Ευχηθείτε, Μακαριώτατε, ώστε οι εργασίες του Συνεδρίου να είναι επιτυχείς και να αποβούν χρήσιμες για όσους ενδιαφέρονται για το σημαντικό αυτό θέμα της Κυπριακής Αγιολογίας