Οσίου Αθανασίου του εν Άθω, Αποστ. Ανάγνωσμα: Γαλ. ε’ 22- στ’ 2 (05-07-2020)
Πρωτότυπο Κείμενο
Ἀδελφοί, ὁ καρπὸς τοῦ Πνεύματός ἐστιν ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, ἀγαθωσύνη, πίστις, πρᾳότης, ἐγκράτεια· κατὰ τῶν τοιούτων οὐκ ἔστι νόμος. Οἱ δὲ τοῦ Χριστοῦ τὴν σάρκα ἐσταύρωσαν σὺν τοῖς παθήμασι καὶ ταῖς ἐπιθυμίαις. Εἰ ζῶμεν Πνεύματι, Πνεύματι καὶ στοιχῶμεν. Μὴ γινώμεθα κενόδοξοι, ἀλλήλους προκαλούμενοι, ἀλλήλοις φθονοῦντες. Ἀδελφοί, ἐὰν καὶ προληφθῇ ἄνθρωπος ἔν τινι παραπτώματι, ὑμεῖς οἱ πνευματικοὶ καταρτίζετε τὸν τοιοῦτον ἐν πνεύματι πρᾳότητος, σκοπῶν σεαυτόν, μὴ καὶ σὺ πειρασθῇς. Ἀλλήλων τὰ βάρη βαστάζετε, καὶ οὕτως ἀναπληρώσατε τὸν νόμον τοῦ Χριστοῦ.
Νεοελληνική Απόδοση
Αδελφοί, ο καρπός του Αγίου Πνεύματος είναι η αγάπη, η χαρά, η ειρήνη, η μακροθυμία, η καλοσύνη, η αγαθότητα, η πίστη, η πραότητα, η εκράτεια. Τίποτε απ’ αυτά δεν καταδικάζει ο νόμος. Άλλωστε όσοι είναι του Χριστού έχουν σταυρώσει τον αμαρτωλό εαυτό τους μαζί με τα πάθη και τις επιθυμίες του. Αφού, λοιπόν, ζούμε με τη δύναμη του Πνεύματος, πρέπει ν’ ακολουθούμε το Πνεύμα. Ας μη γινόμαστε ματαιόδοξοι, ας μην προκαλούμε και ας μη φθονούμε ο ένας τον άλλο. Αν κάποιος αδελφοί μου, βρεθεί να κάνει κάποιο παράπτωμα, εσείς που έχετε το Πνεύμα του Θεού να τον διορθώνετε με πραότητα. Προσέχετε μόνο μην παρασυρθείτε κι εσείς από τον πειρασμό. Να σηκώνετε ο ένας το φορτίο του άλλου κι έτσι θα εφαρμόσετε πλήρως το νόμο του Χριστού.
Ἀλλήλων τὰ βάρη βαστάζετε
Το αποστολικό ανάγνωσμα από την προς Γαλάτας επιστολή είναι αφιερωμένο σήμερα στον Άγιο Αθανάσιο τον Αθωνίτη, του οποίου την μνήμη εορτάζουμε. «Αδελφοί», μάς λέει, «ο καρπός του Αγίου Πνεύματος είναι αγάπη, χαρά, ειρήνη, μακροθυμία, χρηστότητα, αγαθωσύνη, πίστη, πραότητα, εγκράτεια· ενάντια σε αυτά δεν υπάρχει νόμος. Οι δε μαθητές του Χριστού σταύρωσαν το σαρκικό φρόνημα μαζί με τα πάθη και τις επιθυμίες. Εάν ζούμε με το Άγιο Πνεύμα, με το Πνεύμα και να συντασσόμαστε. Ας μη γινόμαστε κενόδοξοι, προκαλώντας και φθονώντας ο ένας τον άλλο. Αδελφοί, κι αν ακόμα συλληφθεί κάποιος άνθρωπος σε κάποιο παράπτωμα, σείς οι πνευματικοί να τον συμβουλεύετε με πνεύμα πραότητας· έχοντας κατά νου μήπως κι εσύ πειρασθείς. Να σηκώνετε ο ένας τα βάρη του άλλου, κι έτσι να εκπληρώσετε τον νόμο του Χριστού».
Μάς προτρέπει ο απόστολος Παύλος να σηκώνουμε ο ένας τα βάρη του άλλου, να σπεύδουμε σε βοήθεια, να αφήσουμε κατά μέρος την κατάκριση για τα σφάλματα ή για τις ατέλειες των αδελφών μας. Εάν ο Χριστός, ο μόνος Κριτής του κόσμου, δεν κατέκρινε την Σαμαρείτιδα ή την πόρνη ή τον ληστή, αλλά προσέφερε έλεος και λόγο παραμυθητικό και εποικοδομητικό στις καρδιές τους, γιατί σκοπός της επί γης παρουσίας του ήταν και συνεχίζει να είναι η σωτηρία του κόσμου, πολύ περισσότερο δεν επιτρέπεται σε εμάς να κρίνουμε ή να κατακρίνουμε τους αδελφούς μας, ακόμα και εάν συλληφθούν επ’ αυτοφώρω να διαπράττουν κάποιο παράπτωμα. Χρέος μας είναι να σηκώσουμε το βάρος του αδελφού μας, να τον συμβουλέψουμε, πρόσωπο προς πρόσωπο, με πραότητα και επιείκεια, γιατί κι εμείς ως άνθρωποι μπορεί να πέσουμε στον ίδιο πειρασμό.
Προτάσσει ο απόστολος αυτή τη στάση, επειδή η πραότητα, η ειρήνη, η μακροθυμία και η αγάπη είναι καρποί του Αγίου Πνεύματος, το οποίο ως μαθητές του Χριστού παρακαλούμε να φωτίζει και να γεμίζει τη ζωή μας. Δεν είναι καν αρετές, ούτε επιτεύγματα της προσωπικότητάς μας ή του πνευματικού μας αγώνα· όλα τα παραπάνω, μαζί με την πίστη, την χαρά, την χρηστότητα, την αγαθωσύνη και την εγκράτεια, αποτελούν δώρα του Θεού σε εμάς. Αν, επομένως εμείς έχουμε εγκράτεια, ας μη αγανακτούμε με τον αδελφό που ενδεχομένως δεν έχει, γιατί τότε αποδεικνύουμε ότι δεν έχουμε μακροθυμία ούτε αγάπη, άρα και η αρετή που νομίζουμε πως έχουμε δεν αποτελεί καρπό του Αγίου Πνεύματος αλλά νοθευμένη κατάσταση στην ψυχή μας. Γι αυτό ο απόστολος Παύλος τονίζει ότι εάν θέλουμε να ζούμε με το Άγιο Πνεύμα, να συντασσόμαστε με αυτό, δηλαδή να αγωνιζόμαστε ώστε όλοι οι καρποί του Αγίου Πνεύματος να ανθίζουν στην καρδιά μας χωρίς εξαιρέσεις.
Αν μελετήσουμε τη ζωή των Αγίων της Εκκλησίας μας, θα δούμε ότι ήταν μεστή από τους καρπούς του Αγίου πνεύματος. Ομοίως και ο βίος του Αγίου Αθανασίου του εν τω Άθω. Τον κατέκριναν κάποτε οι μοναχοί, ότι έτρωγε περισσότερο από εκείνους· δεν θύμωσε αλλά μακροθύμησε και τούς δίδαξε με απλό και ήρεμο τρόπο να μη κατακρίνουν. Εργαζόταν περισσότερο από όλους στην ανοικοδόμηση της μονής Μεγίστης Λαύρας, σαν να ήταν ο χειρότερος εργάτης. Κατασκεύασε το πρώτο μηχανικό ζυμωτήριο στην ιστορία, για να ελαφρύνει τους αδελφούς από το εξαντλητικό ζύμωμα για μοναχούς και για εργάτες. Αλλά και στην διδαχή και καλλιέργεια των μοναχών, στον καταρτισμό του έσω ανθρώπου, ήταν ποιμήν και πατέρας και αδελφός, κάνοντας πράξη τα λόγια του Χριστού, ότι δηλαδή όποιος θέλει να είναι πρώτος, πρέπει να γίνει πάντων διάκονος.
Αν τώρα παραβάλλουμε τη ζωή μας με τη ζωή των αγίων, σύμφωνα και με όσα μάς λέει σήμερα το αποστολικό ανάγνωσμα, πολύ φοβούμαι ότι θα βρεθούμε λειψοί. Η ζωή μας δεν έχει χαρά και ειρήνη Θεού, αγωνιζόμαστε να δείξουμε στον εαυτό μας και στους γύρω μας ότι είμαστε καλοί χριστιανοί, λησμονώντας ότι ο Χριστός έδωσε έμφαση στο έσωθεν του ποτηρίου. Το αποτελεσμα είναι ότι γινόμαστε κενόδοξοι, ποθώντας να διακριθούμε για αρετές που δεν έχουμε, οι οποίες ακόμα κι άμα τις είχαμε δεν αποτελούν ανθρώπινα επιτεύγματα αλλά δώρο και καρπό του Αγίου Πνεύματος, όταν αυτό κατοικεί μέσα μας. Όντας κενοί, γινόμαστε κενόδοξοι, γι αυτό φθονούμε και προκαλούμε τους αδελφούς μας με λόγια και με συμπεριφορές ανοίκειες προς το πνεύμα του Χριστού, με μισόλογα, με κατηγορίες, με συκοφαντίες, καλλιεργώντας μια επίφαση ευσεβείας στην οποία κυριαρχεί η αυτοδικαίωση και η επιμέλεια της εικόνας μας προς τα έξω. Γι αυτό και η ζωή μας διέπεται από άγχος, από ανασφάλεια πνευματική, από ταραχή, ιδίως άμα συναντήσουμε κάποιον «αμαρτωλό», ή κάποιον αδελφό μας που σκέφτεται λίγο διαφορετικά από εμάς. Τότε γινόμαστε οι τιμωροί, απαιτούμε να πέσει φωτιά από τον ουρανό να κάψει τους πάντες, και λησμονούμε προφανώς ότι ο Θεός δεν βρίσκεται στην φωτιά, ούτε στους κεραυνούς και στις βροντές, αλλά στην λεπτή αύρα, η οποία δροσίζει και ανακουφίζει τον άνθρωπο.
Έχοντας αυτά κατά νου, ας τιμήσουμε τον σήμερα εορταζόμενο άγιο, μιμούμενοι την ζωή του. Ας είμαστε προσεκτικοί, σε διαρκή επιφυλακή της ψυχής και του νου μας, ώστε να αποφεύγουμε τους σκοπέλους του πονηρού. Ας αφήσουμε το Άγιο Πνεύμα να καρποφορήσει μέσα μας, έχοντας μετάνοια, προσευχή ζέουσα προς τον Θεό, μιμούμενοι σε όλα το παράδειγμα του Κυρίου μας. Ας σπεύδουμε να σηκώσουμε, εμείς που είμαστε πιο δυνατοί, τα βάρη των αδελφών μας, αποδεικνύοντας έμπρακτα ότι έχουμε στην καρδιά μας τον φωτισμό και τους καρπούς του Αγίου Πνεύματος. Και ο Θεός της ειρήνης θα γαληνέψει τον τρικυμισμένο βίο μας και θα μάς φωτίζει, ώστε να βλέπουμε τα δικά μας σφάλματα και να πορευόμαστε την ευθεία και βασιλική οδό. Αμήν.