Διακόνου Επιφανίου Παπαντωνίου

«Τῷ τὴν ἄβατον, κυμαινομένην θάλασσαν, θείῳ αὐτοῦ προστάγματι, ἀναξηράναντι, καὶ πεζεῦσαι δι’ αὐτῆς, τὸν Ἰσραηλίτην λαὸν καθοδηγήσαντι, Κυρίῳ ᾄσωμεν· ἐνδόξως γὰρ δεδόξασται». (Ειρμός α΄ ωδής Κανόνος Όρθρου Μ. Δευτέρας)

Σε Εκείνον, ο οποίος την αδιαπέραστον και ταρασσομένην από τα κύμματα ερυθρά θάλασσα απεξήρανε με μόνον τη θείαν Του προσταγήν και οδήγησε τον λαό του Ισραήλ να περάσει δια μέσου αυτής πεζός, σαν ήταν η θάλασσα ξηρά (και να σωθεί από τους Αιγυπτίους του Φαραώ), δηλαδή στον Κύριον, ας ψάλλουμε ύμνους, διότι (δια του θαύματος αυτού) δοξάσθηκε σε βαθμό υπέρτατο. (Νεοελληνική Απόδοση, Αρχιμ. Επιφανίου Ι. Θεοδωρόπουλου, Έκδοση Αποστολικής Διακονίας 2002)

Ο μουσικοποιητικός πλούτος της Αγίας και Μεγάλης Εβδομάδος, μέσα από ποικιλία συνθέσεων, ύμνων και Ιδιόμελων (σε αργοσύντομο ή στιχηραρικό μέλος) και με την παρέλευση όλων των ήχων της βυζαντινής μουσικής, αποδίδει άριστα το βαθύ πνευματικό και θεολογικό περιεχόμενό των Αγίων ημερών και είναι πάντοτε επίκαιρος, σε κάθε εποχή, για κάθε έκφανση της ζωής των Χριστιανών.

Προς το σκοπό αυτό βοηθά και ο τρόπος τέλεσης των ακολουθιών αυτών. Όσο πιο σεμνά και κατανυκτικά τελούνται, πλην όμως μεγαλόπρεπα κατά την απόδοση των ύμνων σε απαράμιλλο ύφος όπως αυτό διασώθηκε στην πατρώα παράδοση, τόσο πιο ζωηρά εκφράζουν το σκοπό τους και εντυπώνονται στη ψυχή των χριστιανών.

Κάθε ακολουθία της Εκκλησίας, και περισσότερο οι Ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας, δεν είναι θεαματικές ή θεατρικές παραστάσεις, αλλά κατανυκτικές και μυσταγωγικές πράξεις, με τις οποίες η Εκκλησία προσεύχεται και διδάσκει, νουθετεί και εμφυτεύει στις καρδιές των πιστών την αλήθεια και τους λόγους του Ευαγγελίου Ιησού Χριστού, ο οποίος τα πάντα μετέρχεται για να σώσει τον άνθρωπο. Τα ιερά ευαγγέλια τα οποία αποτελούν μεταλλείο ανεξάντλητο θείας γνώσεως και σοφίας κρύβοντας πολύτιμο και ανεκτίμητου αξίας μαργαριτάρι, για το οποίο αξίζει να πουλήσει κανείς και να θυσιάσει τα πάντα για να το αποκτήσει, απαγγέλλονται κατά παράδοση εμμελώς και ποτέ χύμα σαν να πρόκειται για εφημερίδα.

Όπου γίνεται προσπάθεια να δραματοποιηθεί η ακολουθία και να φύγει από την εκκλησιαστική της μορφή (λ.χ με έμφυτη φαντασία να θέλουμε να αναπαραστήσουμε πέραν του μέτρου τα γεγονότα των ημερών και τις περιγραφές των λειτουργικών κειμένων), εκεί χάνει το ιερό περιεχόμενο και το σκοπό της, με αποτέλεσμα οι πιστοί πια να μην προσεύχονται και να μη διδάσκονται θεολογικά, αλλά μόνο ίσως να συγκινούνται, σαν όταν βλέπουν ένα θέαμα. Οφείλουμε να γνωρίζουμε ότι, άλλο είναι η λεγόμενη αισθητική συγκίνηση και άλλο η εκκλησιαστική κατάνυξη.

Στην Εκκλησία μέλημά μας είναι, να νιώσουμε αυτή την κατάνυξη και να ζήσουμε μέσα μας τα ιερά γεγονότα και όχι να συγκινηθούμε συναισθηματικά και εξωτερικά, γιατί δεν είναι θέατρο η Εκκλησία, αλλά οίκος προσευχής, ιερός άμβωνας και αγία Τράπεζα, δηλαδή ευαγγελική διδαχή και θεία κοινωνία.

Στη βάση των πιο πάνω καλούμαστε και φέτος – σε πρωτόγνωρες όμως συνθήκες λόγω της διαμορφωθείσης κατάστασης εξαιτίας της πανδημίας – να ζήσουμε και να βιώσουμε το νόημα των ξεχωριστών αυτών ημερών και σαν πιστοί χριστιανοί να ακολουθήσουμε τον Σωτήρα και λυτρωτή μας Χριστό, «ερχόμενον προς το εκούσιον πάθος» όστις «συνεγείρη και ημάς τους νεκρωθέντας τη αμαρτία» (στιχηρά Ιδιόμελα Αίνων Μ. Δευτέρας).

Στερούμαστε ή καλύτερα θυσιάζουμε τη φυσική μας παρουσία στον ναό, διαφυλάσσοντας την υγεία των αδελφών μας, αυτό το πολύτιμο και υπέρτατο δώρο της ζωής το οποίο μας χάρισε ο Κύριος.

Η πράξη μας αυτή πρέπει να αντανακλά την αγάπη του Θεού, τη «φιλαδελφία», την αλληλεγγύη, για να συνεργούμε πάντοτε για το αγαθό, επικαλούμενοι την επίσκεψη της κραταιάς δύναμης του Θεού για τη σωτηρία όλων των ανθρώπων. (βλ. άρθρο Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Κωνσταντίας Βασιλείου Πνευματική κρίση και ασθένεια. Συνεχής Μεγάλη Παρασκευή. Ευχαριστιακή Νηστεία)

Ως σύγχρονος Ισραηλιτικός λαός, στρέφουμε τον νου και την καρδία για ακόμη μια φορά προς Αυτόν και απευθύνουμε εκ βάθους ψυχής την ικετήριο δέηση να αποξηράνει τα κύματα της πανδημίας τα οποία προκαλούν φοβία ή και θάνατον στους ανθρώπους.

Οι ιερές ακολουθίες σε όλη την Κύπρο και στις πλείστες Ορθόδοξες Εκκλησίες, Κωνσταντινούπολη, Αλεξάνδρεια, Ελλάδα κ.α τελούνται «κεκλεισμένων των θυρών», από τους ιερείς με τη συμμετοχή των ιεροψαλτών εκ μέρους όλων.

Σε όλους τους ιερούς ναούς της μητροπολιτικής μας περιφέρειας στην ελεύθερη επαρχία Αμμοχώστου, οι ιερές ακολουθίες αρχίζουν νωρίτερα από το σύνηθες πρόγραμμα, προς διευκόλυνση των πιστών, ενώ μερικές σε από αυτές έχει διευθετηθεί η μετάδοση τους μέσω διαδικτύου.

Των ιερών ακολουθιών στον Μητροπολιτικό Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου στο Παραλίμνι, οι οποίες μεταδίδονται σε απευθείας μετάδοση και σε υψηλή ευκρίνεια μέσω των σύγχρονων τεχνολογικών μέσων, χοροστατεί ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Κωνσταντίας και Αμμοχώστου κ. Βασίλειος.

Στο τέλος της αποψινής ακολουθίας του Νυμφίου η οποία προβλήθηκε σε πέραν των 22 χιλιάδων και πλέον πιστούς, ο Πανιερώτατος ευχήθηκε «Καλή δύναμη, να είναι ευλογημένη η Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα, να φθάσουμε με υγεία το Άγιο Πάσχα και η Ανάσταση να δώσει την απαλλαγή από την κρίση η οποία ταλαιπωρεί την ανθρωπότητα όλη και να λάμψει η χαρά στα πρόσωπα των ανθρώπων».

φώτο Θεόδωρος Νίκας