ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ

ἐκ μέρους τῆς Ἐπιστημονικῆς – Ὀργανωτικῆς Ἐπιτροπῆς

τοῦ Ε΄ Διεθνοῦς Συνεδρίου Κυπριακῆς Ἁγιολογίας

Καθ. Συμεὼν Πασχαλίδης,

Πρόεδρος τοῦ Τμήματος Ποιμαντικῆς καὶ Κοινωνικῆς Θεολογίας Α.Π.Θ. καὶ Διευθυντὴς τοῦ Πατριαρχικοῦ Ἱδρύματος Πατερικῶν Μελετῶν.

Ἐκ μέρους τῆς Ὀργανωτικῆς – Ἐπιστημονικῆς Ἐπιτροπῆς τοῦ Ε´ Διεθνοῦς Συνεδρίου Κυπριακῆς Ἁγιολογίας, ποὺ διοργανώνεται ἀπὸ τὴν Πολιτιστικὴ Ἀκαδημία «Ἅγιος Ἐπιφάνιος» τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κωνσταντίας καὶ Ἀμμοχώστου, ἀπευθύνω τὸν παρόντα χαιρετισμὸ πρὸς τοὺς ἐκλεκτοὺς προσκε­κλημένους τῆς σημερινῆς ἐναρκτήριας συνεδρίας, ἐκπροσώπους τῶν πολιτεια­κῶν, πολιτικῶν καὶ ἐκκλησιαστικῶν ἀρχῶν, καθὼς καὶ πρὸς τοὺς ἐκλεκτοὺς εἰ­ση­γητὲς πού, ὅπως καὶ στὰ προηγούμενα Συνέδρια τοῦ ἰδίου κύκλου, ἀντα­ποκρίθηκαν μὲ προθυμία στὴν πρόσκλησή μας νὰ συμμετάσχουν σὲ αὐτὸ καὶ νὰ καταθέσουν τὴ δική τους ἐπιστημονικὴ συμβολή, καρπὸ εἰδικῆς, πολυετοῦς καὶ διεθνῶς καταξιωμένης ἔρευνας.

Ὡς θέμα τοῦ ἐφετινοῦ Διεθνοῦς Συνεδρίου ἐπελέγη, μετὰ τὴ χρονικὴ περιδιάβαση στὴν Κυπριακὴ Ἁγιολογία τῶν διαφόρων διακριτῶν περιόδων τῆς Ἱστορίας τῆς Κύπρου, ὣς τὴν περίοδο τῆς Τουρκοκρατίας καὶ τὴν παρουσίαση τῆς τιμῆς τῶν «οἰκουμενικῶν» Ἁγίων στὴν Κύπρο, ἡ συνολικὴ ἐξέταση τῆς τιμῆς τῆς Θεοτόκου στὴν Κύπρο, θέμα καίριο γιὰ τὴν κοινὴ χριστιανική μας παράδοση, σὲ Ἀνατολὴ καὶ Δύση, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν Κυπριακὴ ἁγιολογικὴ παράδοση εἰδικότερα. Εἶναι, ἄλλωστε, γνωστὸ ὅτι μέσα στὸ πέρασμα τῶν αἰώνων ἡ σχέση τῶν Κυπρίων μὲ τὴν Θεοτόκο ἑδραιώθηκε μὲ τὴν ἀκράδαντη πίστη τους, ποὺ καταγράφεται στὶς πατριο­γρα­φικὲς παραδόσεις τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ὅτι ἡ γλυκεία χώρα τους ὑπῆρξε Θεοτο­κο­βάδιστη, σχέση ποὺ ἐνισχύθηκε μὲ τὴν παρουσία θαυματουργῶν εἰκόνων της, τὴν ἵδρυση καὶ ἀφιέρωση μεγάλων, ἱστορικῶν μονῶν καὶ ναῶν, ἀλλὰ καὶ κωμῶν καὶ τοπωνυμίων. Αὐτὴ ἡ ζωντανὴ σχέση ἐκφράζεται μὲ τὸν πιὸ εὔγλωττο τρόπο ἀπὸ τὸν μεγάλο Πατέρα τῆς Κωνσταντίας καὶ ὅλης τῆς Κύπρου, ἅγιο Ἐπιφάνιο, ὁ ὁποῖος ἐγκωμιάζει «τὰς ἐκλαμπούσας μαρμαρυγὰς τῆς Θεο­τόκου ἀκτῖνας, φοβερὰς καὶ ἀκαταλήπτους δυνάμεις, οὐρανοῦ καὶ γῆς οἰκουμένης μυστήριον». Καὶ ἀρκετοὺς αἰῶνες ἀργότερα, στὰ δύσκολα καὶ ταραγμένα χρόνια ποὺ ἔζησε ὁ ἕτερος μεγάλος Ἅγιος τῆς Κύπρου, ὅσιος Νεόφυτος ὁ Ἔγκλει­στος, προβλήθηκε ἀκόμη περισσότερο ἡ πίστη ὅτι ὁλόκληρο τὸ νησὶ προστα­τευό­ταν ἀπὸ τὴν Θεοτόκο, ὅπως ὁ ἴδιος ἀναφωνεῖ σὲ λόγο του στὸν Εὐαγγελισμό, χαρακτηρίζοντάς την «μέγιστον φρούριον» καὶ ἀκοίμητο φύλακά της· «Χαῖρε, τῆς Κύπρου ἡ ἀκοίμητος φύλαξ».

Στὸ πλαίσιο αὐτῆς τῆς ἁγιολογικῆς ἰδιοπροσωπίας, θὰ μπορούσαμε νὰ ποῦμε, τῆς σχέσεως τῆς Κύπρου μὲ τὴν Παναγία, ἡ Ἐπιστημονικὴ καὶ Ὀργα­νωτικὴ Ἐπιτροπὴ σχεδίασε τὴν ὀργάνωση τοῦ παρόντος Συνεδρίου καὶ τῶν ἕνδεκα εἰδικῶν συνεδριῶν, στὶς ὁποῖες καταβλήθηκε προσπάθεια νὰ καλυφθεῖ τὸ σύνολο τῶν γενικῶν καὶ εἰδικῶν θεμάτων ποὺ θὰ παρουσιασθοῦν ἀπὸ τοὺς εἰσηγητές τους. Ἐκκινώντας ἀπὸ τὴν γενικὴ θεώρηση καὶ παρουσίαση τῶν ζητημάτων ποὺ σχετίζονται μὲ τὴν ἰδιάζουσα τιμὴ τῆς Θεοτόκου στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, τόσο στὴ δογματικὴ ὅσο καὶ στὴν ἱστορικοκανονική της ἔκφανση, οἱ ἐπιστημονικὲς ἐργασίες θὰ συνεχιστοῦν σὲ δύο συνεδρίες μὲ τὴν εἰδικὴ παρουσίαση τῆς κυπριακῆς ἁγιολογικῆς παράδοσης γιὰ τὸ πρόσωπο καὶ τὴν τιμὴ τῆς Θεοτόκου στὴν Κύπρο, μὲ ἰδιαίτερη ἑστίαση στὸ σχετικὸ θεομητορικὸ ἔργο τοῦ μεγάλου Ἐγκλείστου Ἁγίου τῆς Κύπρου, τοῦ ὁσίου Νεοφύτου, στὸν ὁποῖο καὶ κρίθηκε σκόπιμο νὰ ἀφιερωθεῖ τὸ παρὸν Συμπόσιο «ἐπὶ τῇ ὀκτακοσιοστῇ ἐπετείῳ ἀπὸ τῆς κοιμήσεώς του», ἐπέτειο ἀναμφίβολα σημαντικὴ γιὰ τὴν πνευματικὴ ἱστορία ὄχι μόνο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου ἀλλὰ σύνολου τοῦ κυπριακοῦ λαοῦ.

Οἱ ἑπόμενες πέντε συνεδρίες εἶναι ἐπικεντρωμένες στὴν ἱστορικὴ ἀποτύπωση τῆς τιμῆς στὸ πρόσωπο τῆς Θεο­τόκου ἀπὸ τὴν Κυπριακὴ μοναστικὴ παράδοση, μὲ τὴν ἀφιέρωση κάποιων ἀπὸ τὶς σημαντικότερες μονὲς τῆς Κύπρου, ὅπως ἡ Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Κύκκου, στὴν ὁποία εἶναι ἀφιερωμένες δύο συνεδρίες, μὲ τὴν θαυματουργὸ εἰκόνα τῆς Θεοτόκου Ἐλεούσης τοῦ Κύκκου, γιὰ τὴν ὁποία δημιουργήθηκε στὸ πέρασμα τῶν αἰώνων μία πλούσια ὑμνοαγιολογικὴ παράδοση, ἡ ὁποία μάλιστα, δὲν περιορίστηκε μόνο στὰ γεωγραφικὰ ὅρια τῆς Κύπρου ἀλλὰ ἐξακτινώθηκε καὶ πολὺ μακρυὰ ἀπὸ αὐτήν, ὅπως στὴ Γεωργία. Κατ᾽ ἀναλογίαν, κρίθηκε ἐπιβεβλη­μένη ἡ παρουσίαση τῆς Θεομητορικῆς τιμῆς στὴ μονὴ τοῦ Μαχαιρᾶ, στὴν Χρυσορρογιάτισσα, τὴν Τροοδίτισσα καὶ ἄλλες γνωστὲς ἱστορικὲς μονὲς τῆς Κύπρου. Καὶ βέβαια, ἰδιαίτερη προσοχὴ θὰ δοθεῖ στὴν πλούσια Κυπριακὴ εἰκονογραφικὴ παράδοση γιὰ τὸ πρόσωπο τῆς Θεοτόκου, μὲ ἔμφαση στὴν τοπικὴ παράδοση τῆς Θαυματουργοῦ εἰκόνος τῆς Ἁγίας Νάπας καὶ ἐκείνην ποὺ ἀναπτύχθηκε στὴν εὐρύτερη περιοχὴ τῆς Λεμεσοῦ, ἐνῶ κρίθηκε σκόπιμη ἡ παρουσίαση τῆς τιμῆς τῆς Θεοτόκου καὶ ἀπὸ τὶς ἄλλες χριστιανικὲς κοινότητες τῆς Κύπρου (καθολική, ἀρμενικὴ καὶ μαρωνιτική), καθὼς καὶ ἡ διασύνδεσή της μὲ τὴν λαϊκὴ εὐσέβεια καὶ τοὺς ἐθνικοὺς ἀγῶνες τοῦ Κυπριακοῦ λαοῦ.

Τὰ μέλη τῆς Ἐπιστημονικῆς καὶ Ὀργανωτικῆς Ἐπιτροπῆς εἶναι ὅμως ἰδιαίτερα εὐτυχῆ, διότι τὸ ἐφετινὸ Πέμπτο Διεθνὲς Συνέδριο Κυπριακῆς Ἁγιο­λογίας συμπίπτει μὲ τὴ συμπλήρωση ἑξηκονταετοῦς καρποφόρου ἐκκλη­σιαστικῆς διακονίας τοῦ Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Κωνσταν­τίας καὶ Ἀμμοχώστου κ. Βασιλείου Καραγιάννη, τῆς ψυχῆς ὅλων αὐτῶν τῶν ἄψογα διοργανωμένων καὶ ἄρτιων ἐπιστημονικὰ Συνεδρίων, ποὺ ἡ διάρκειά τους, ἀπὸ τὸ 2008, ὅταν πρωτοδιοργανώθηκε τὸ Διεθνὲς Συνέδριο γιὰ τὸν ἅγιο Ἐπιφάνιο, καὶ τὸ 2012, κατὰ τὸ ὁποῖο πραγματοποιήθηκε τὸ Α´ Διεθνὲς Συνέδριο Κυπρια­κῆς Ἁγιολογίας, ἐπιβεβαιώνει μὲ τὸν πιὸ ἐναργῆ τρόπο τὴ σοβαρότητα, τὴν θεμελιώδη σκέψη καὶ τὴν ἐνσυνείδητη στόχευση τοῦ Ἁγίου Κωνσταντίας καὶ Ἀμμοχώστου γιὰ μία εἰς βάθος ἀναμόχλευση καὶ ἐπιστημονικὴ ἀνάδυση αὐτῆς τῆς πλούσιας καὶ σπουδαίας κληρονομιᾶς, κληρονομιᾶς αἰώνων πνευματικῆς ἱστορίας τῆς Κύπρου.

Ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Κωνσταντίας καὶ Ἀμμοχώστου κ. Βασίλειος εἶναι μία προσωπικότητα καταξιωμένη στὸν ἐκκλησιαστικὸ χῶρο, ὄχι μόνο στὴν Κύπρο ἀλλὰ καὶ διεθνῶς, ἀφοῦ στὸ πλαίσιο τῆς διακονίας του ἔχει ὑπηρετήσει ἐπὶ πλειάδα ἐτῶν τόσο στὸ Ὀρθόδοξο Κέντρο τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου στὴ Γενεύη, ὅπου πραγματοποίησε καὶ τὶς διδακτορικές του σπουδές, ὅσο καὶ σὲ διάφορες κρίσιμες διαχριστιανικὲς ἐπιτροπές. Ἐπιπλέον, τὸ πολυσχιδὲς ποιμαντικό, εὐρύτερα ἐκκλησιαστικὸ  καὶ κοινωνικὸ ἔργο ποὺ ἔχει πραγματο­ποιή­σει καὶ ἐξακολουθεῖ νὰ πραγματοποιεῖ γιὰ περισσότερο ἀπὸ μισὸν αἰώνα, ἰδιαίτερα δὲ στὴν Κύπρο ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ ἡ Ἱερὰ Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου τὸν κατέστησε μητροπολίτη τῆς ἱστορικῆς Μητροπόλεως Κωνσταντίας καὶ Ἀμμοχώστου, τὸν ἔχει ἀναδείξει σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς κορυφαίους Μητροπολίτες της Εκκλησίας της Κύπρου, Ἱεράρχη μὲ ὑψηλὸ αἴσθημα ἐκκλησιαστικῆς καὶ ποιμαντικῆς εὐθύνης καὶ ταυτοχρόνως ἕναν μύστη καὶ συμπαραστάτη στὶς προσπάθειες τῆς ἀκαδημαϊκῆς ἔρευνας.

Πανιερώτατε, δεχθεῖτε τὶς ὁλοκάρδιες εὐχαριστίες ὅλων τῶν μελῶν τῆς Ἐπιστημονικῆς καὶ Ὀργανωτικῆς Ἐπιτροπῆς αὐτῶν τῶν Διεθνῶν Συνεδρίων, μὲ τὰ ὁποῖα ἐπιχειρήσατε καὶ ἐπιτύχατε τὸ ἄνοιγμα τῶν θεμάτων τῆς τόσο ἰδιαίτερης καὶ ἐνδιαφέρουσας ἁγιολογικῆς παράδοσης αὐτοῦ τοῦ εὐλογημένου τόπου στὴν ἐγχώρια καὶ διεθνῆ ἐπιστημονικὴ κοινότητα, γιὰ τὴν ἀνεπιφύλακτη ἐμπιστοσύνη ποὺ δείξατε σὲ ὅλους μας, στὸ πλαίσιο τῆς γόνιμης συνεργασίας μας γιὰ τὴν ἀδιάκοπη καὶ μεθοδικὴ διοργάνωσή τους καθ᾽ ὅλα αὐτὰ τὰ χρόνια, ἐν ταυτῷ δὲ καὶ τὶς ἀπὸ καρδίας εὐχές μας νὰ συνεχίσετε τὴν πλούσια ἐκκλησιαστικὴ διακονία καὶ προσφορά σας τόσο στὴν ἐμπεπιστευμένη σὲ ἐσᾶς ἀπὸ τὸν Θεὸ ἐκκλησιαστικὴ ἐπαρχία καὶ στὴν Ἐκκλησία τῆς Κύπρου ἐν γένει, ὅσο καὶ στὸ κοινωνικὸ σύνολο καὶ στὸν ἐπιστημονικὸ κόσμο για χρόνους μακρούς.

Εἴησαν τὰ ἔτη σας μήκιστα, ὑγιῆ καὶ καρποφόρα κατὰ Θεόν!