Πρεσβ. Φίλιππος Φιλίππου

Πρωτότυπο Κείμενο

Τέκνον Τιμόθεε, νῆφε ἐν πᾶσι, κακοπάθησον, ἔργον ποίησον εὐαγγελιστοῦ, τὴν διακονίαν σου πληροφόρησον. Ἐγὼ γὰρ ἤδη σπένδομαι, καὶ ὁ καιρὸς τῆς ἐμῆς ἀναλύσεως ἐφέστηκε. Τὸν ἀγῶνα τὸν καλὸν ἠγώνισμαι, τὸν δρόμον τετέλεκα, τὴν πίστιν τετήρηκα· λοιπὸν ἀπόκειταί μοι ὁ τῆς δικαιοσύνης στέφανος, ὃν ἀποδώσει μοι ὁ Κύριος ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ, ὁ δίκαιος κριτής, οὐ μόνον δὲ ἐμοί, ἀλλὰ καὶ πᾶσι τοῖς ἠγαπηκόσι τὴν ἐπιφάνειαν αὐτοῦ.

Νεοελληνική Απόδοση

Παιδί μου, Τιμόθεε, να είσαι άγρυπνος για να τα’ αντιμετωπίσεις όλα. Να κακοπαθήσεις, να εργαστείς για τη διάδοση του Ευαγγελίου, να εκπληρώσεις το καθήκον σου στην υπηρεσία του Θεού. Εγώ πια ήρθε η ώρα να χύσω το αίμα μου σπονδή στο Θεό, έφτασε ο καιρός να φύγω από τον κόσμο. Αγωνίστηκα τον ωραίο αγώνα, έτρεξα το δρόμο ως το τέλος, φύλαξα την πίστη. Τώρα πια με περιμένει το στεφάνι της δικαιοσύνης, που μ’ αυτό θα με ανταμείψει ο Κύριος εκείνη την ημέρα ο δίκαιος κριτής. Κι όχι μόνο εμένα, αλλά κι όλους εκείνους που περιμένουν με αγάπη τον ερχομό του.

Σχολιασμός

Η σημερινή Κυριακή ονομάζεται Κυριακή «Προ των Φώτων» καθ’ ότι προηγείται της μεγάλης Δεσποτικής εορτής των Θεοφανείων. Το αποστολικό ανάγνωσμα της ημέρας είναι παρμένο από την Β΄ προς Τιμόθεον επιστολή του Αποστόλου Παύλου.

Η επιλογή της συγκεκριμένης Αποστολικής περικοπής γίνεται εξαιτίας του ότι, συνδέεται άμεσα με την εορτή των Θεοφανείων, αφού στο τέλος της αναφέρεται στην επιφάνεια του χριστού. Η εορτή των Φώτων ονομάζεται και Θεοφάνεια λόγο της φανέρωσης των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδος κατά τη βάπτιση του Ιησού Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό.

Εκτός από Θεοφάνεια η εορτή των φώτων ονομάζεται και Επιφάνεια καθώς μας εξηγεί ο ιερός Χρυσόστομος, ότι φτάνοντας ο Ιησούς στον Ιορδάνη ποταμό δείχνει σε όλους τους ανθρώπους τη συγκατάβαση της ευσπλαχνίας του. Εκείνη την ώρα ήρθε και η φωνή του πατρός από τον ουρανό, αλλά και το Άγιο Πνεύμα ήρθε και έμεινε πάνω του και έτσι επεφάνη στους ανθρώπους η ομοούσια Τριάδα.

Η Β΄ προς Τιμόθεον επιστολή του Αποστόλου Παύλου είναι μια από τις τρείς λεγόμενες ποιμαντικές επιστολές (οι άλλες είναι η Α΄ προς Τιμόθεον και η προς Τίτον επιστολή) μέσα από τις οποίες αναπτύσσονται πολλά ζητήματα, τα οποία αναφέρονται στην αντιμετώπιση διαφόρων ποιμαντικών ζητημάτων, τα οποία απασχολούν τους ποιμένες στη διαποίμανση των πιστών της Εκκλησίας.

Ο Απόστολος Παύλος γνωρίζει πως βρίσκεται κοντά στο μαρτυρικό του τέλος, καθώς είναι αιχμάλωτος στην Ρώμη κατά τη διάρκεια του διωγμού που είχε ξεκινήσει ο αυτοκράτορας Νέρωνας εναντίον των χριστιανών. Γι΄ αυτό και απευθυνόμενος προς το μαθητή του Τιμόθεο του λέει ότι «εγώ γαρ ήδη σπεύδομαι, και ο καιρός της εμής αναλύσεως εφέστηκε», δηλαδή για μένα ήρθε η ώρα να χύσω το αίμα μου σπονδή στο θεό κι έφτασε ο καιρός να αναχωρήσω από τον κόσμο.

Βλέποντας το μαρτυρικό του θάνατο να είναι πολύ κοντά ο Απόστολος Παύλος νιώθει χαρά γιατί έχει εκπληρώσει το έργο της διάδοσης του ευαγγελίου που του είχε εμπιστευθεί ο ίδιος ο Χριστός. Γι΄ αυτό και γράφει στο μαθητή του Τιμόθεο, προτρέποντας τον να έχει πνευματική εγρήγορση επαγρυπνώντας συνεχώς για τους ανθρώπους που του εμπιστεύθηκε ο Θεός στην ποιμαντική του ευθύνη. Να έχει πνεύμα κακοπάθειας καταβάλλοντας μεγάλους αγώνες, κόπους και θυσίες έτσι ώστε να καταφέρει να διαδώσει το Ευαγγέλιο χωρίς να πτοείται από τα διάφορα αναπόφευκτα παθήματα που θα συναντήσει στην προσπάθεια του αυτή. Τον προτρέπει ακόμη να φανεί άξιος φέρνοντας σε πέρας το έργο  που του είχε ανατεθεί με την εγκατάσταση του ως επισκόπου από τον ίδιο τον Απόστολο Παύλο στην Έφεσο.

Συνεχίζοντας την επιστολή του μας περιγράφει περιληπτικά το έργο το οποίο έχει επιτελέσει και για το οποίο είχε κληθεί από τον Χριστό. Αυτό το κάνει όχι για να καυχηθεί αλλά για να μην στεναχωρεί τον μαθητή του από την απουσία του και να είναι δυνατός χωρίς να λυγίζει μπροστά στις διάφορες δοκιμασίες που θα κληθεί να αντιμετωπίσει στη ζωή του. Του αναφέρει ότι έχει ολοκληρώσει τον καλόν αγώνα διατηρώντας την πίστη του δυνατή. Η έννοια του αγώνα όσο και του δρόμου είναι έννοιες τις οποίες συναντούμε συχνά μέσα στις επιστολές του Αποστόλου Παύλου. Η χρήση αυτών των εννοιών γίνεται με σκοπό να δοθεί έμφαση στον πνευματικό αγώνα στον οποίο καλούνται οι χριστιανοί να αγωνιστούν κατά τη διάρκεια της ζωής τους με σκοπό την απόκτηση της βασιλείας του Θεού. Ο αγώνας που αναφέρει εδώ ο Απόστολος Παύλος αναφέρεται κυρίως στον αγώνα που έχει καταβάλει για την διάδοση του ευαγγελίου και κατ’ επέκταση στον αγώνα που πρέπει να καταβάλει ο κάθε εργάτης του ευαγγελίου. Η τήρηση της πίστης παρόλες τις κακοπάθεις που υπέστη διαφυλάχθηκε ως κόρη οφθαλμού. Αν αναλογιστούμε τις περιοδείες που έχει πραγματοποιήσει και πόσο δρόμο έχει διανύσει και πόσες κακουχίες έχει υποστεί για την διάδοση του ευαγγελίου τότε θα καταλάβουμε γιατί μας τονίζει ότι κράτησε την πίστη σταθερή. Αυτό πρέπει να έχουμε κατά νουν όλοι οι πιστοί διαφυλάττοντας την πίστη ως κόρη οφθαλμού μη πτοούμενοι από τα διάφορα εμπόδια που συναντούμε στη ζωή μας.

Τελειώνοντας υπενθυμίζει σε όλους ότι, οποίος διαφυλάξει αυτά που του είπε πιο πάνω στη επιστολή, θα ανταμειφτεί με το αμαράντινο στεφάνι της δικαιοσύνης από τον δικαιοκρίτη κύριο. Η Εκκλησία μας θέλοντας να μας υπενθυμίσει αυτό ακούμε να ψάλλει ένα γνωστό σε πολλούς ύμνο το «άγιοι μάρτυρες οι καλώς αθλήσαντες και στεφανωθέντες….». Ακόμη μας προβάλλει τις διάφορες μορφές των αγίων της οι οποίοι πέρασαν τη ζωή τους μέσα από σκληρούς πνευματικούς αγώνες θλίψεις και στεναχωρίες δίνοντας και την ίδια τους τη ζωή έτσι ώστε να μας ενισχύσει στον καθημερινό πνευματικό μας αγώνα.

Η αναφορά που γίνεται στην Επιφάνεια του Κυρίου έχει να κάνει πρωτίστως με την Δευτέρα παρουσία του κατά την οποία θα έλθει για να κρίνει τον κόσμο. Εμείς οι σημερινοί χριστιανοί πρέπει να μείνουμε αταλάντευτα προσηλωμένοι στον πόθο της Επιφανείας του Κυρίου, όπου θα φανερωθεί ξανά στην ανθρωπότητα. Δεν πρέπει να ξεφεύγουμε από αυτό τον στόχο αναζητώντας την ευτυχία στα διάφορα σχήματα του κόσμου τα οποία είναι υποταγμένα στη φθορά και την αμαρτία. Ο κύριος στόχος στη ζωή μας πρέπει να παραμένει η απόκτηση της Βασιλείας του Θεού.     

Η βάπτιση του Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό από τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο μας φανερώνει την Αγία Τριάδα. Αυτό ας αποτελέσει και για μας την απαρχή του καλού αγώνα στη ζωή μας έτσι ώστε να αναμένουμε με αγάπη και ελπίδα την τελική Επιφάνεια του Κυρίου.