Κυριακή Προ της Χριστού Γεννήσεως

20 Δεκεμβρίου 2020

διακόνου Επιφανίου Παπαντωνίου

* όπου δι’ ερυθρών γραμμάτων, παρελείφθησαν στον προφορικό λόγο για συντομία 

«Τέξεται δὲ υἱὸν καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦν, αὐτὸς γὰρ σώσει τὸν λαὸν αὐτοῦ ἀπὸ τῶν ἁμαρτιῶν αὐτῶν» (Μτθ. 1:21-22).

Με τους λόγους αυτούς, Άγγελος Κυρίου αποκαλύπτει στον δίκαιο Ιωσήφ τον σκοπό της κατά σάρκα Γεννήσεως του Υιού και Λόγου του Θεού, την οποία ετοιμαζόμαστε να εορτάσουμε και πάλι φέτος μέσα στο πνευματικό κλίμα των Αγίων ημερών αλλά και τις ιδιάζουσες συνθήκες τις οποίες επέβαλε η πανδημία του κορωνοϊού.

Πανιερώτατε, σεβαστοί πατέρες, αγαπητοί αδελφοί,

Κυριακή, πριν τα Χριστούγεννα η σημερινή και η Εκκλησία, μας προβάλει το γενεαλογικό δέντρο του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, όπως αυτό το καταγράφει ο Ευαγγελιστής Ματθαίος στην αρχή του ιερού Ευαγγελίου του. Τα 42 ονόματα των πατριαρχών, των βασιλέων και αρχιερέων που ακούγονται σε κατιούσα σειρά να διαδέχονται το ένα το άλλο μέσω της σταθερής επανάληψης του ρήματος «εγέννησεν», υπογραμμίζουν τη συνέχεια μεταξύ Παλαιάς και Καινής Διαθήκης. 

Όπως το βιβλίο της Γενέσεως στην Παλαιά Διαθήκη, αρχίζει με την περιγραφή της γενεαλογίας του κόσμου (της δημιουργίας δηλαδή των στοιχείων της κτίσεως και της δημιουργίας των πρωτοπλάστων), κατ’ αναλογία, το ίδιο συμβαίνει και στο προοίμιο του βιβλίου της Καινής Διαθήκης. Αφού παρατεθεί η γενεαλογία του Ιησού Χριστού, γίνεται κατόπιν λεπτομερής αναφορά στα περιστατικά της ενανθρώπισής του «εκ Πνεύματος αγίου και Μαρίας της Παρθένου», ομολογούμε και στο σύμβολο της Πίστεως. Όλες οι επαγγελίες και υποσχέσεις που δόθηκαν στον πατριάρχη Αβραάμ και τον βασιλέα Δαβίδ όπως με έμφαση τονίζεται, εκπληρώνονται με τη γέννηση του Ιησού Χριστού. Ενώ το προοίμιο του Ευαγγελίου αποδεικνύει την ανθρώπινη φύση του, η συνέχεια υπογραμμίζει τη θεότητά του. Στον τελευταίο κρίκο της γενεαλογίας, η μονοτονία σταματά και αντί του συνεχώς επαναλαμβανόμενου ο τάδε εγέννησεν τον δείνα ξαφνικά ακούγεται «ἐξ ἧς ἐγεννήθη ᾿Ιησοῦς ὁ λεγόμενος Χριστός» (στ.16). 

Με την έλευσή του στον κόσμο, ο Υιός και Λόγος του Θεού, αποκάλυψε σε ολόκληρη την ανθρωπότητα το μυστήριο της θείας οικονομίας για τη σωτηρία των ανθρώπων, η οποία πραγματοποιείται «εν Χριστώ» μέσα στην Εκκλησία και αποτελεί προϊόν της αγάπης και της χάριτος του Θεού. Ο Θεός κινείται από αγάπη προς τον άνθρωπο και αποστέλλει στον κόσμο τον Υιό του, ο οποίος θυσιάζεται για να καταλλάξει, να συμφιλιώσει τον άνθρωπο με τον Θεό. Η καταλλαγή του Θεού με τον άνθρωπο για να είναι πλήρης πρέπει να εκτείνεται και στις διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων, ακόμα και στις σχέσεις των λαών μεταξύ τους, αλλά και στη σχέση του ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον. Δεν μπορεί να υπάρξει καταλλαγή του ανθρώπου με τον Θεό και ταυτόχρονα να διατηρεί την έχθρα με τους συνανθρώπους του ή και με το περιβάλλον του. 

Σύμφωνα με τον προφήτη Ησαΐα ο  Χριστός είναι ο “άρχων” της ειρήνης του Θεού (Ησ. 9,6), αυτός ο οποίος ευαγγελίζεται την ειρήνη σε όλους τους ανθρώπους ανεξαιρέτως, σε όσους βρίσκονται κοντά στον Θεό και σε όσους βρίσκονται απομακρυσμένοι από Αυτόν. Στάθηκε μετέωρος μεταξύ ουρανού και γης, ανάμεσα στους δύο πραγματικούς κόσμους, του Θεού και του ανθρώπου, άπλωσε τα χέρια του και ειρηνοποίησε τη γη με τον ουρανό, ένωσε δηλαδή τον άνθρωπο με το Θεό. Η Γέννηση του Θεανθρώπου στέλνει αυτό το μήνυμα της αλληλεγγύης, της ελπίδας και της πίστης στις καρδιές των ανθρώπων. 

Το μήνυμα των Χριστουγέννων, προβάλλει σήμερα πιο επίκαιρο από ποτέ. Η πίστη στον Σωτήρα σώζει και νοηματοδοτεί τη ζωή μας. 

Ο Χριστός μας προκαλεί και μας εμπνέει να γίνουμε άνθρωποι και να απελευθερωθούμε από τις δεσμεύσεις του ενδοκοσμικισμού και της αλλοτρίωσης. Ο Ιησούς Χριστός δεν είναι μύθος, ούτε φολκλορικό παιγνίδι. Αυτός ο Θεός είναι ελπίδα ελευθερίας του ανθρώπου από τη μοίρα της θνητότητας, εγγύηση αθανασίας, εξασφάλιση σχέσης με το Θεό, αληθινή σωτηρία». 

Ο Απόστολος Παύλος στην προς Τίτον Επιστολή στο δεύτερο κεφάλαιο του γράφει με θριαμβευτική ικανοποίηση για το γεγονός της σωτηρίας: «Ο Θεός φανέρωσε τη χάρη του, για να σώσει όλους τους αν­θρώπους. Αυτή μας καθοδηγεί να αρνηθούμε την ασέβεια και τις αμαρτωλές επιθυμίες και να ζήσουμε με σωφροσύνη, με δικαιοσύνη και με ευσέβεια στον παρόντα αιώνα, περιμένοντας τη μακαριότητα που ελπίζουμε, δηλαδή την εμφάνιση της δόξας του μεγάλου Θεού και σωτήρα μας, του Ιησού Χριστού. Αυτός έδωσε τον εαυτό του για μας, για να μας λυτρώσει από κάθε ανομία, να μας καθαρίσει και να μας κάνει ένα λαό που να ανήκει μόνο σ’ αυτόν και να καταγίνεται με ζήλο στα καλά έργα.» (Τιτ. 2:11-14). 

Η κρίση του κορονωϊού η οποία συνεχίζει να μας ταλαιπωρεί, επέφερε μια αφόρητη πίεση στα δημόσια συστήματα υγείας όλων των κρατών, προκαλώντας σωματικό και ψυχικό πόνο σε εκατομμύρια ανθρώπους. Προκάλεσε αδάμαστο φόβο και παράνοια, πρωτοφανή πολιτική, κοινωνική και θρησκευτική διαμάχη, υποδαύλισε τις αναταραχές και τη βία. Κατέστησε αναγκαία τη λήψη μέτρων που σε άλλη περίπτωση δεν θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί κανείς από εμάς που ζούμε στις σύγχρονες φιλελεύθερες δημοκρατίες. Aποκλεισμός, κοινωνική αποστασιοποίηση, αυστηρά ατομικά και συλλογικά μέτρα προστασίας, είναι μερικά μόνο από τα μέτρα που έλαβαν οι κυβερνήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο ώστε να αποτρέψουν ή να περιορίσουν τη θανατηφόρα διασπορά του ιού. Και όλα αυτά, επισκιάζονται από την αβεβαιότητα: «πότε θα τελειώσουν όλα αυτά;» .

Αναγνωρίζουμε τον αγώνα που με αυτοθυσία έδωσαν και συνεχίζουν να δίνουν οι ιατροί και νοσηλευτές και ευχόμαστε και ευχόμαστε εκ μέσης καρδίας όπως, «ὁ ἐνανθρωπήσας Θεάνθρωπος Κύριος», φωτίζει και τους ενισχύσει στη ζωή τους και στις προσπάθειες που καταβάλλουν. Νυχθημερόν υπερβάλουν εαυτούς, προκειμένου να διαφυλάξουν ότι ποιο πολυτιμότερο αγαθό μας χάρισε ο Θεός: την ανθρώπινη ζωή. Σύντομα θα έλθει και το πολυσυζητημένο εμβόλιο το οποίο όλος ο πλανήτης περιμένει ως «μάννα εξ ουρανού».

Επιβάλλεται όμως ν’ αναζητήσουμε και τα πνευματικά αίτια της τωρινής αυτής πανδημίας. Πάντοτε μέσα στην ιστορία της ανθρωπότητας υπήρχαν κρίσεις και άλλες διάφορες αρνητικές καταστάσεις. Ο Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς (1880 – 1956)  ερωτηθείς -από που προέρχεται η σημερινή κρίση; (στην εποχή του) σημειώνει ότι -η αιτία για τις ξηρασίες, τις πλημμύρες, τις επι­δημίες και άλλα μα­στιγώματα της γε­νιάς των ανθρώπων είναι πάντα η ίδια. Η αποστασία των αν­θρώπων από τον Θεό. Με την αμαρ­τία της Θεο-αποστασίας οι άνθρωποι προκάλεσαν αυτή την κρίση, και ο Θεός την επέτρεψε, ώστε να ξυπνήσει τους ανθρώ­πους, να τους κάνει ενσυνείδητους, πνευματικούς και να τους γυρίσει προς Εκείνον. 

Σε όσα ή σε όποια αδιέξοδα και αν βρίσκεται ο Χριστιανός, ιδιαίτερα ο σύγχρονος άνθρωπος ο οποίος πνίγεται στα διάφορα ουσιαστικά ή επουσιώδη προβλήματά του, αγχώνεται και δεν ησυχάζει, καταφεύγει στον Χριστό και στην Εκκλησία. Γιατί αυτή, ως σώμα του αληθινού Θεού, δεν κοροϊδεύει αλλά προτείνει την αλήθεια που ελευθερώνει και ολοκληρώνει. Ο λόγος της διδασκαλίας του Κυρίου «γνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν, καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶς» (Ιω. 8: 32), ανατρέπει τις ψευδαισθήσεις και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να μπορέσει ο άνθρωπος να επαναπροσδιορίσει τη σχέση του με τον Θεό . Αυτό δεν νοείται να γίνει χωρίς εκκλησιασμό και συμμετοχή στα μυστήρια της Εκκλησίας μας. 

Δυστυχώς, σήμερα, τα περιοριστικά μέτρα, απαγορεύουν και πάλι την παρουσία των πιστών στις ιερές ακολουθίες. Κάτι το οποίο ζήσαμε έντονα, ιδιαίτερα κατά τις ημέρες του Πάσχα, το βιώνουμε και πάλι τώρα. Είναι για όλους μας κάτι το πρωτόγνωρο, το να τελούμε τη θεία λειτουργία σε απορφανισμένους ναούς. 

Βεβαίως η Εκκλησία της Κύπρου, δεν έμεινε αμέτοχη στις προσπάθειες που καταβάλλει το κράτος για αναχαίτιση της πανδημίας. Γι’ αυτό από την πρώτη στιγμή πολύ πριν καν εκδοθεί το διάταγμα απαγόρευσης μετακινήσεων (το λεγόμενο lockdown) κάλεσε τους πιστούς να θυσιάσουν για ένα διάστημα τη φυσική τους παρουσία στο ναό. Και αργότερα όταν ήρθη ο περιορισμός, εφάρμοσε και συνεχίζει να εφαρμόζει με αυστηρότητα όλα τα υγειονομικά πρωτόκολλα και τις υποδείξεις των ειδικών. Ειδικοί, ορισμένοι εκ των οποίων υπερβαίνουν τα εσκαμμένα της επιστημοσύνης τους, όταν με προκλητικές δηλώσεις αναφέρονται στο θέμα της θείας κοινωνίας. Η δισχιλιετής πορεία, η ζωντανή παράδοση και οι πατέρες της Εκκλησίας δίνουν τις οφειλόμενες απαντήσεις σε αυτούς. 

Η χθεσινή απόφαση του αρμόδιου τμήματος του Αρχηγείου Αστυνομίας για συμμετοχή των πιστών στη σημερινή Θ. Λειτουργία έστω και από το προαύλιο του ναού, αποτελεί μια αχτίδα φωτός στο όλο ζοφερό κλίμα που έχει διαμορφωθεί. Είναι ακατανόητο γεγονός το να εξισώνεται η συμμετοχή στις ιερές ακολουθίες με τις υπόλοιπες κοινωνικές εκδηλώσεις και δραστηριότητες όπου επικρατούν άλλες συνθήκες. 

Εκφράζουμε την ελπίδα ότι το πρόσφατο αίτημα της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας Κύπρου προς την Κυβέρνηση για επανεξέταση και διόρθωση των άδικων αυτών μέτρων κατά της Εκκλησίας, θα εισακουστεί και όλοι μαζί να μπορέσουμε να εορτάσουμε την εγγίζουσα μεγάλη εορτή της Γεννήσεώς του Θεανθρώπου, μέσα στους ναούς μας και να ζητήσουμε ειλικρινά από Αυτόν να επισκεφθεί για λίγο τον κόσμο με την ταπεινή μορφή της ενσαρκώσεώς του, όπως και πριν δύο χιλιάδες χρόνια, για να κρίνει τον εαυτό μας με τη δική του παρουσία και να μας λυτρώσει από την ενσκήψασα λοιμική νόσο. Αμήν.