Πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη, 11 Μαρτίου 2021, η 4η διάλεξη του Σαλαμίνιου Ελεύθερου Πανεπιστημίου Αμμοχώστου με θέμα «Η Κύπρος και το 1821», ένα επίκαιρο θέμα εν όψει και της συμπλήρωσης φέτος 200 ετών από την ελληνική επανάσταση. Εισηγητής της διάλεξης η οποία πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά, ένεκα των συνθηκών που δημιουργεί η πανδημία,  ήταν ο κ. Πέτρος Παπαπολυβίου, Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου.

Την ομήγυρη των συμμετεχόντων καλωσόρισε εν πρώτοις ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Κωνσταντίας και Αμμοχώστου κ. Βασίλειος. Μετά την παρουσίαση του εισηγητή από τον συντονιστή δρ. Άγγελο Σμάγα, αναπτύχθηκε αρχικά το ζήτημα της σημασίας της Κύπρου για τη Φιλική Εταιρεία καθώς και της συμμετοχής δεκάδων Κυπρίων σε αυτήν.

Στη συνέχεια φωτίστηκε η δράση διακεκριμένων Κυπρίων, όπως ο Χαράλαμπος Μάλης και άλλοι που ανέπτυξαν σημαντική εθνική και πνευματική δράση, ενώ προσεγγίστηκαν λεπτομερώς οι προφορικές παραδόσεις σε σχέση με την έλευση του Κανάρη στη Μεγαλόνησο. Τονίστηκε η βαθιά μόρφωση του εθνομάρτυρα Αρχιεπισκόπου Κυπριανού καθώς και το παράδειγμα της θυσίας του για τη Ρωμιοσύνη, ενώ παρουσιάστηκε η θυσία και άλλων επισκόπων, ιερέων και μοναχών.

Αναλύθηκε η απληστία των τούρκων αξιωματούχων της Κύπρου, ως μέρος της ευρύτερης ασυδοσίας των τούρκων αξιωματούχων στη Μικρά Ασία και στο Αιγαίο, που οδήγησε στη θανάτωση των Ελλήνων προκρίτων και στην καταστροφή των περιουσιών τους, καθώς και στην εγκατάσταση 4000 μουσουλμάνων στρατιωτών στο νησί. Εντούτοις, αυτό δεν εμπόδισε πολλούς Κύπριους να συνδράμουν τον αγώνα των υπόλοιπων Ελλήνων για απελευθέρωση.

Έπειτα ο κ. Παπαπολυβίου υπογράμμισε τη μεγάλη αξία που έχουν οι δηλώσεις του κυπριακής καταγωγής, πρώτου κυβερνήτη της Ελλάδας, Καποδίστρια για συμπερίληψη της Κύπρου στα όρια των διεκδικήσεων του Ελληνικού κράτους. Κλείνοντας, απάντησε στο επικρεμάμενο ερώτημα για τους λόγους που η Κύπρος δεν επαναστάτησε αναφέροντας τα λόγια του Ιωάννη Φιλήμωνα ότι η πατρίδα του καθένα τότε δεν ήταν ο τόπος που γεννήθηκε, αλλά η γη στην οποία διεξαγόταν η Ελληνική Επανάσταση.

Ακολούθησε η σύνοψη και ο σχολιασμός της εισήγησης από τον συντονιστή και υποβλήθηκαν ερωτήσεις από το ακροατήριο, τις οποίες με μεγάλη προθυμία και πληρότητα απάντησε ο κ. Παπαπολυβίου ικανοποιώντας απόλυτα το πολυπληθές κοινό που παρακολούθησε διαδικτυακά ακόμα μια επιτυχημένη διάλεξη του Σαλαμίνιου Ελεύθερου Πανεπιστημίου στο Παραλίμνι την οποία διοργάνωσαν από κοινού η Ιερά Μητρόπολις Κωνσταντίας και Αμμοχώστου και το Πανεπιστήμιο Κύπρου.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σε λίγες μόνο ώρες οι προβολές της μαγνητοσκοπημένης διάλεξης ξεπέρασε τις 1000 προβολές.