ΤΟ ΕΠΟΣ ΤΟΥ ΄40 ΚΑΙ Η ΣΚΕΠΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

ΕΘΝΙΚΗ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΕΟΡΤΗ

Γεωργίου Κουζαλή, θεολόγου

Την 28^η Οκτωβρίου ο απανταχού ελληνισμός γιορτάζει και φέρνει στη μνήμη του την έναρξη ενός άνισου αγώνα του Γένους μας ενάντια στις Ιταλικές δυνάμεις στα βουνά της Ηπείρου και της Αλβανίας.

Η ημέρα αυτή έμελλε να αποτελέσει ορόσημο στην παγκόσμια ιστορία καθότι αποτέλεσε, αποτελεί και θα συνεχίσει να αποτελεί ένα λαμπρό παράδειγμα απαράμιλλου θάρρους και αυτοθυσίας, το οποίο σαν φάρος, φωτίζει και οδηγεί όχι μόνο την πορεία του Ελληνισμού αλλά και την παγκόσμια πορεία και εξέλιξη μέσα στην ιστορία.     

Το «ΟΧΙ» του Έλληνα Πρωθυπουργού, Ιωάννη Μεταξά, στο τελεσίγραφο των Ιταλών για ελεύθερη διέλευση των Ιταλικών στρατευμάτων μέσα από τα ελληνικά χώματα αποτελεί μέχρι και σήμερα παράδειγμα άρνησης του αυταρχισμού και της υποδουλείας που μέχρι και σήμερα ταλανίζει το κόσμο και τη σύγχρονη ιστορία.

Η απρόσμενη νίκη των Ελλήνων στον αγώνα ενάντια στους Ιταλούς, αποτέλεσε καθοριστική στην νικηφόρα έκβαση των Συμμάχων έναντι των Δυνάμεων του άξονα, η οποία ως γνωστόν αποφάσισε το μέλλον και τη πορεία ολόκληρου του πλανήτη και της μετέπειτα πορείας του.

 Η μάχη των Ελλήνων ενάντια στους Ιταλούς η οποία διήρκησε περισσότερο από 7 μήνες, ταπείνωσε τον Ιταλό δικτάτορα ο οποίος κόμπαζε πως, πρόκειται για έναν στρατιωτικό περίπατο ολίγων εικοσιτετραώρων. Ο ελληνικός στρατός κατόρθωσε να νικήσει και να απωθήσει την διπλάσια σε στρατιωτική δύναμη των Ιταλών υποχρεώνοντας το Μουσολίνι σε υποχώρηση.

 Με τη νίκη τους οι Έλληνες εξανάγκασαν τον Χίτλερ να αναβάλει τα σχέδια του ενάντια στη Σοβιετική Ένωση, αφού η ήττα του Ιταλού συμμάχου του τον ανάγκασε να στρέψει τα στρατεύματα του ενάντια της Ελλάδος.

Οι Έλληνες εξαντλημένοι από τις προηγούμενες μάχες τους με τους Ιταλούς, μάχονται ένα δεύτερο άνισο αγώνα με τους πρώτους στο τέλος να υποκύπτουν. Μπορεί βέβαια οι Έλληνες να έχασαν αλλά τα αποτελέσματα στις στρατιωτικές δυνάμεις του Χίτλερ ήταν τεράστια με τον ίδιο να παραδέχεται πως οι συνέπειες που υπέστη ήταν καταστροφικές για τα σχέδια του.

Η καθυστέρηση αυτή των σχεδίων του Χίτλερ καθώς και τα σοβαρά πλήγματα στις στρατιωτικές του δυνάμεις έδωσαν το χρόνο στους υπόλοιπους συμμάχους να προετοιμαστούν αναλόγως, να συσπειρώσουν τις δυνάμεις τους, καταφέρνοντας έτσι στο τέλος να πάρουν τη νίκη έναντι των Δυνάμεων του άξονα.

Για ακόμα μια φορά η Ελλάδα, υπερέβαλε εαυτό, μαχόμενη έναν άνισο αγώνα ενάντια σε δυο από τις μεγαλύτερες υπερδυνάμεις του κόσμου τότε χωρίς να τρομάξει, χωρίς να λυγίσει. Δεν ενέδωσε στη βία και στη βαρβαρότητα, δίνοντας μαθήματα ηρωισμού. Με το παράδειγμα της δίδαξε στον κόσμο ότι ένας λαός κερδίζει την ελευθερία του μέσα από αγώνες και αυτοθυσίες, ένα μάθημα το οποίο αποτελεί εξέχουσας σημασίας για το Γένος μας στα σημερινά τεκτενόμενα.  

Είναι πολύ σημαντικό, ωστόσο, να τονίσουμε και να υπενθυμίσουμε πως η 28^η Οκτωβρίου αποτελεί ταυτόχρονα, εκτός από Εθνική εορτή,  και θρησκευτική καθότι την ίδια μέρα η Εκκλησία μας τιμά και εορτάζει την Αγία Σκέπη της Θεοτόκου.

Η εν λόγω εορτή εορτάζεται κανονικά την 1^η Οκτωβρίου. Ωστόσο με απόφαση της Εκκλησίας της Ελλάδας μετατέθηκε για την 28^η Οκτωβρίου με σκοπό τον συνεορτασμό της με την Εθνική επέτειο του «ΟΧΙ» (Συνοδικές Εγκύκλιοι, Τόμος Β’, Αθήνα 1956, σελ. 649).

Η απόφαση αυτή δεν υπήρξε καθόλου τυχαία εάν αναλογιστεί κανείς τα γεγονότα τα οποία καθιέρωσαν την εορτή της Αγίας Σκέπη σε συνδυασμό με διάφορα γεγονότα και μαρτυρίες που έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού πολέμου.  

Προκειμένου ν’ αντιληφθούμε λοιπόν το λόγο για τον οποίο η Εκκλησία της Ελλάδας πήρε τη συγκεκριμένη απόφαση πρέπει να εξετάσουμε το ιστορικό γεγονός που καθιέρωσε την εορτή της Αγίας Σκέπης. Αφορμή αποτέλεσε ένα γεγονός το οποίο μαρτυρείται στη ζωή του Αγίου Ανδρέα του δια Χριστόν σαλού. Κατά τη διάρκεια ολονύχτιας αγρυπνίας στο ναό των Βλαχερνών στην Κωνσταντινούπολη στην οποία συμμετείχε ο Άγιος Ανδρέας είδε την Υπεραγία Θεοτόκο στον αέρα να εισέρχεται από την κεντρική πύλη του Ναού και να κατευθύνεται προς το Άγιο Βήμα συνοδευόμενη με λαμπρή, τιμητική συνοδεία λευκοφόρων Αγγέλων και Αγίων. Η Θεοτόκος είχε γονατίσει στο μέσον του ναού προσευχόμενη για πολλή ώρα παρακαλώντας τον Υιό της για τη σωτηρία του κόσμου ενώ δάκρυα έρραιναν το άγιο πρόσωπό της. Μετά τη δέηση μπήκε στο Άγιο Βήμα, όπου προσευχήθηκε για τους πιστούς που αγρυπνούσαν. Όταν ολοκλήρωσε τη δέησή της, έβγαλε από την κεφαλή Της το αστραφτερό της μαφόριο (το κόκκινο ένδυμα που βλέπουμε στις εικόνες της Θεοτόκου να καλύπτει την κεφαλή και το σώμα) και το άπλωσε σαν Σκέπη με τα πανάγια χέρια της επάνω στο εκκλησίασμα δείχνοντας με αυτό τον τρόπο πως μας προστατεύει πάντα.

Αναλογιζόμενοι λοιπόν το παραπάνω γεγονός μπορούμε εύκολα να καταλάβουμε το σκεπτικό πίσω από την απόφαση αυτή της Εκκλησίας της Ελλάδας. Οι διάφορες μαρτυρίες των Ελλήνων στρατιωτών στα βουνά της Ηπείρου και της Αλβανίας, που όπως χαρακτηριστικά λένε, ουκ ολίγες φορές έβλεπαν πάνω από τα χαρακώματα την μορφή της Παναγιάς, να τους προστατεύει από τις επιθέσεις του εχθρού και να τους καθοδηγεί, αποτέλεσαν την αιτία η Εκκλησία της Ελλάδος να αποφασίσει τον συνεορτασμό της εορτής της Αγίας Σκέπης της Θεοτόκου με την Εθνική Επέτειο της 28^ης Οκτωβρίου.

Εν κατακλείδι, ο συνεορτασμός των δύο αυτών εορτών την ίδια ημέρα φανερώνει από τη μια την ευγνωμοσύνη των Ελλήνων προς την Υπεραγία Θεοτόκο, γεγονός το οποίο μαρτυρείται και στο συναξάρι της ημέρας, «Τῇ ΚΗ’ τοῦ αὐτοῦ μηνὸς τὴν ἀνάμνησιν ἑορτάζομεν τῆς Σκέπης τῆς Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καὶ Ἀειπαρθένου Μαρίας, τῆς πάντοτε καὶ κατ’ ἐξαίρετον τρόπον σκεπούσης τὸ εὐσεβὲς ἡμῶν Ἔθνος, ὡς πάλαι ἔσκεπε τὴν Βασιλίδα τῶν πόλεων»,  αλλά και υπενθυμίζοντας μας  από την άλλη πως το έπος του ΄40 όπως και πολλά άλλα θαυμαστά κατορθώματα στην ιστορία του Γένους μας, παλαιού και σύγχρονου, δεν αποτελούν αποκλειστικό κατόρθωμα ανθρώπινου αγώνα. Εξάλλου για εμάς τους Έλληνες η εθνική μας ταυτότητα και συνείδηση συνδέεται αναπόσπαστα με την ορθόδοξη χριστιανική πίστη και ζωή.

Αποτελεί χρέος λοιπόν όλων των Ελληνορθόδοξων Χριστιανών να ευγνωμονούμε συνεχώς τον Θεό, για την ανεξάντλητη πρόνοια Του, καθώς και την Υπεραγία Θεοτόκο, για την μητρική της φροντίδα προς το γένος μας, να επικαλούμαστε συνεχώς τη βοήθεια και την προστασία τους όχι μόνο στις δύσκολες στιγμές αλλά και να βιώνουμε συνεχώς τη Χριστιανική μας πίστη και ζωή ως ελάχιστη ανταπόδοση. Είθε η Αγία Σκέπη της Υπεραγίας Θεοτόκου να σκέπει, να φρουρεί και να διαφυλάττει όλο τον κόσμο σε αυτά τα δύσκολα και καταστροφικά γεγονότα που βιώνει σήμερα η ανθρωπότητα, ενώ το  παράδειγμα της αυτοθυσίας και των αξιών των Ελλήνων ηρώων του έπους του ΄40 να αποτελεί φάρος και οδοδείκτης για ένα καλύτερο αύριο. Αμήν.