Η καλλιπάρθενος Αγία Ευφημία ήταν  χριστιανή που με το αίμα της σφράγισε την πίστη της στον Χριστό και με την αυταπάρνησή της καταντρόπιασε τους ισχυρούς ειδωλολάτρες αυτοκράτορες. Η Ευφημία καταγόταν από τη Χαλκηδόνα και οι γονείς της ονομάζονταν Φιλόφρων και Θεοδοσιανή. Μόρφωσαν την κόρη τους σύμφωνα με τις επιταγές του Ευαγγελίου, γι’ αυτό και η Ευφημία από πολύ νωρίς διακρίθηκε για τον άγιο ζήλο της, το σεμνό ήθος και τη φιλανθρωπία της. Ήταν ωραία στο σώμα και πολλοί ειδωλολάτρες νέοι περίμεναν έστω ένα ενθαρρυντικό χαμόγελό της. Αλλά η σεμνή παρθένος διατηρούσε ακηλίδωτη την αγνότητά της και είχε αφοσιωμένη την καρδιά της στο Θεό, στην περιποίηση των ασθενών και των απροστάτευτων ορφανών.

Όταν επί Διοκλητιανού, διατάχθηκε σκληρός διωγμός κατά των χριστιανών, η αγία Ευφημία συνελήφθη και ομολόγησε ότι είναι χριστιανή. Τότε ο κριτής, υπολογίζοντας στην αδύνατη γυναικεία φύση της, την καταδίκασε σε θάνατο θέτοντας βασανιστήρια με τροχούς, με φωτιά και πολλά άλλα βάσανα.  Όμως η Ευφημία αναδείχθηκε πολύ ισχυρότερη των βασανιστών της και υπέμεινε τα βασανιστήρια με θαυμαστή καρτερία. Στο τέλος την έριξαν τροφή στα θηρία για να την κατασπαράξουν, όμως έμεινε αβλαβής απ’ αυτά.  Έπειτα δαγκώθηκε από μια αρκούδα και, αφού προσευχήθηκε, παρέδωσε την ψυχή της στα χέρια του Θεού. Το τίμιο λείψανό της εναποτέθηκε μέσα σε θήκη και ενταφιάσθηκε σε κάποιο τόπο κοντά στην Χαλκηδόνα, όπου παρέμεινε για αρκετά χρόνια, επιτελώντας άπειρα θαύματα. Δίδαξε, έτσι, με το παράδειγμα της ότι μπορεί οι χριστιανοί να φαίνονται στον κόσμο αδύνατοι, αλλά “τα ασθενή του κόσμου έξελέξατο ο Θεός ίνα καταισχύνη τα ισχυρά”1. Δηλαδή, τους κατά κόσμον αδυνάτους εξέλεξε ο Θεός για να καταντροπιάσει εκείνους που έχουν ισχυρή κοσμική επιρροή.

Κάθε χρόνο στις 11 Ιουλίου, η Ορθόδοξος Εκκλησία εορτάζει το θαύμα της αγίας ενδόξου μεγαλομάρτυρος Ευφημίας, με το οποίο εκράτυνε τον τόμο του όρου της πίστεως των 630 θεοφόρων Πατέρων, που συνεκρότησαν  την  Δ΄ Οικουμενική Σύνοδος  που έγινε στη Χαλκηδόνα το 451 μ.Χ με αυτοκράτορες την Πουλχερία και Μαρκιανό. Κατά την εποχή αυτή συντάχθηκαν δύο τόμοι που περιείχαν τον όρο της Συνόδου  και ήταν ένας των ορθοδόξων και ένας των Μονοφυσιτών. Για να πάψει λοιπόν η έριδα μεταξύ των δύο πλευρών, αποφασίστηκε να τεθούν και οι δύο τόμοι μέσα στη λάρνακα της αγίας Ευφημίας, για να φανεί ποιον από τους δύο θα δεχτεί η Αγία. Αφού, μετά από λίγες ημέρες, άνοιξαν πάλι τη θήκη, έμειναν έκπληκτοι. Διότι, τον τόμο των αιρετικών τον βρήκαν ριγμένο κάτω στα πόδια της αγίας και τον τόμο των Ορθοδόξων, που περιείχε τον όρο και την απόφαση της Αγίας Συνόδου, τον βρήκαν να κρατιέται από την Μάρτυρα στην αγκαλιά της. Αφού έγινε αυτό, θαύμασαν όλοι γι’ αυτό το παράδοξο. Απ’ αυτό οι Ορθόδοξοι στηρίχθηκαν στη πίστη και δόξασαν τον Θεό, που καθημερινώς πράττει μεγάλα και παράδοξα θαύματα για την επιστροφή και την διόρθωση πολλών, οι δε αιρετικοί Μονοφυσίτες καταισχύνθηκαν. (Να σημειώσουμε ότι η κυρίως μνήμη του μαρτυρίου της αγίας Ευφημίας τελείται στις  16 Αυγούστου).

Το Λείψανο της Αγίας σώζεται αδιάφθορο στον Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου Φαναρίου Κωνσταντινουπόλεως.

Απολυτίκιο. Ήχος γ’. Θείας πίστεως.

Λίαν εύφρανας, τους Ορθοδόξους και κατήσχυνας, τους κακοδόξους, Ευφημία Χριστού καλλιπάρθενε. Της γαρ Τετάρτης Συνόδου εκύρωσας, α οι Πατέρες καλώς εδογμάτισαν. Μάρτυς ένδοξε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.

Αποστολικό Ανάγνωσμα

Πρωτότυπο Κείμενο (Α’ Κορ.  1:26-31, 2: 1-5)

Ἀδελφοί, βλέπετε τὴν κλῆσιν ὑμῶν, ἀδελφοί, ὅτι οὐ πολλοὶ σοφοὶ κατὰ σάρκα, οὐ πολλοὶ δυνατοί, οὐ πολλοὶ εὐγενεῖς, ἀλλὰ τὰ μωρὰ τοῦ κόσμου ἐξελέξατο ὁ Θεὸς ἵνα τοὺς σοφοὺς καταισχύνῃ, καὶ τὰ ἀσθενῆ τοῦ κόσμου ἐξελέξατο ὁ Θεὸς ἵνα καταισχύνῃ τὰ ἰσχυρά, καὶ τὰ ἀγενῆ τοῦ κόσμου καὶ τὰ ἐξουθενημένα ἐξελέξατο ὁ Θεός, καὶ τὰ μὴ ὄντα, ἵνα τὰ ὄντα καταργήσῃ, ὅπως μὴ καυχήσηται πᾶσα σὰρξ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. Ἐξ αὐτοῦ δὲ ὑμεῖς ἐστε ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ, ὃς ἐγενήθη ἡμῖν σοφία ἀπὸ Θεοῦ, δικαιοσύνη τε καὶ ἁγιασμὸς καὶ ἀπολύτρωσις, ἵνα, καθὼς γέγραπται, «ὁ καυχώμενος ἐν Κυρίῳ καυχάσθω». Κἀγὼ ἐλθὼν πρὸς ὑμᾶς, ἀδελφοί, ἦλθον οὐ καθ᾿ ὑπεροχὴν λόγου ἢ σοφίας καταγγέλλων ὑμῖν τὸ μαρτύριον τοῦ Θεοῦ. Οὐ γὰρ ἔκρινα τοῦ εἰδέναι τι ἐν ὑμῖν εἰ μὴ ᾿Ιησοῦν Χριστόν, καὶ τοῦτον ἐσταυρωμένον. Καὶ ἐγὼ ἐν ἀσθενείᾳ καὶ ἐν φόβω καὶ ἐν τρόμῳ πολλῷ ἐγενόμην πρὸς ὑμᾶς, καὶ ὁ λόγος μου καὶ τὸ κήρυγμά μου οὐκ ἐν πειθοῖς ἀνθρωπίνης σοφίας λόγοις, ἀλλ᾿ ἐν ἀποδείξει Πνεύματος καὶ δυνάμεως, ἵνα ἡ πίστις ὑμῶν μὴ ᾖ ἐν σοφίᾳ ἀνθρώπων, ἀλλ᾿ ἐν δυνάμει Θεοῦ.

Νεοελληνική Απόδοση

Αδελφοί, βλέπετε ποιοι είστε εσείς που σας κάλεσε ο Θεός· δε βρίσκονται ανάμεσά σας πολλοί σοφοί με τα ανθρώπινα κριτήρια. Ούτε πολλοί με ισχύ πολιτική ούτε πολλοί με αριστοκρατική καταγωγή. Αλλά όσους ο κόσμος θεωρεί μωρούς, εκείνους διάλεξε ο Θεός για να ντροπιάσει τελικά τους σοφούς· κι όσους ο κόσμος θεωρεί ανίσχυρους, εκείνους διάλεξε ο Θεός για να ντροπιάσει τελικά τους κατά κόσμο ισχυρούς. Κι όσους ο κόσμος θεωρεί παρακατια­νούς και περιφρονημένους, εκείνους διάλεξε ο Θεός, τα μηδενικά, για να καταργήσει όσους θαρρούν πως είναι κάτι. Έτσι ώστε να μην μπορεί κανείς να καυχηθεί για κάτι μπροστά στο Θεό. Χάρη σ’ αυ­τόν όμως εσείς βρίσκεστε μέσα στην πίστη του Ιησού Χριστού, εκείνου που έγινε από το Θεό σοφία δική μας και δικαίωση και εξαγιασμός και απολύτρωση. Ώστε, καθώς λεει η Γραφή, όποιος καυχάται, μόνο για τον Κύριο ας καυχάται. Κι εγώ όταν ήρθα σε σάς αδελφοί μου, ήρθα για να σας αναγγείλω το σωτήριο σχέδιο του Θεού, χωρίς υψηλή ρητορική τέχνη ή ανθρώπινη σοφία. Γιατί σκοπός μου δεν ήταν να σας κάνω να γνω­ρίσετε κάτι άλλο, παρά μόνο τον Ιησού Χριστό, και μάλιστα σταυρωμένο. Έτσι κι εγώ όταν ήρθα κοντά σας ήμουν ανήμπορος, φοβι­σμένος και κατατρομαγμένος. Τα λόγια μου και το κήρυγμά μου δε στηρίζονταν σε ανθρώπινη σοφία, που πείθει, αλλά στην πεποίθηση που γεννούν τα χαρίσματα του Πνεύματος και οι θαυματουργικές δυ­νάμεις.  Ώστε η πίστη σας να βασίζεται όχι σε ανθρώπινη σοφία, αλλά στη δύναμη του Θεού.