Ιερομάρτυρος Γρηγορίου του θαυματουργού (1) (†335). Μαρτύρων Μαρδονίου, Γαϊανής, Ριψιμίας (2), Στρατονίκου. Οσίων Γρηγορίου και Μιχαήλ, των Ρώσων.

(1)Έζησε και μαρτύρησε επί αυτοκρατορίας Διοκλητιανού. Ήταν γιος του Ανάκ, συγγενής του βασιλιά της Αρμενίας Κουσαρώ. Ο πατέρας του Αγίου Γρηγορίου ήταν ένας από τους υπεύθυνους για τη δολοφονία του βασιλιά της Αρμενίας. Οι Αρμένιοι για να εκδικηθούν σκότωσαν τον Ανάκ και την οικογένειά του, εκτός από τον Γρηγόριο και έναν αδελφό του. Μετά από χρόνια ο γιος του Κουσαρώ, ο Τηριδάτης, συνέλαβε τον Γρηγόριο επειδή ήταν χριστιανός και τον βασάνισε σκληρά. Όταν δε έμαθε ότι πρόκειται για το γιο του Ανάκ, ο οποίος ευθυνόταν για τη δολοφονία του πατέρα του, διέταξε να τον ρίξουν σε λάκκο με φίδια και άλλα ερπετά. Ο Γρηγόριος όχι μόνο δεν έπαθε τίποτα αλλά επέζησε για 15 χρόνια τρεφόμενος με το ψωμί που του πήγαινε κρυφά μια χήρα. Κάποια στιγμή ο Τηριδάτης παραφρόνησε. Η αδελφή του βασιλιά άκουσε μια μέρα μία φωνή, η οποία της έλεγε πως αν ήθελε να θεραπευτεί ο αδελφός της θα έπρεπε να ελευθερώσουν τον Γρηγόριο. Πράγματι όταν βγήκε από το λάκκο ο Άγιος θεράπευσε το βασιλιά. Εξεδήμησε εις Κύριον εν ειρήνη.
(2) Η Ριψιμία ήταν πανέμορφη και σεμνή στο ήθος. Επειδή δεν δέχτηκε την πρόταση του Διοκλητιανού να γίνει γυναίκα του, κατέφυγε μαζί με την Γαϊανή που ήταν καθηγουμένη της Ριψιμίας, στην Αρμενία. Ο βασιλιάς τής Αρμενίας άκουσε για την ομορφιά της Ριψιμίας και θέλησε κι αυτός να την κάνει γυναίκα του. Όταν εκείνη αρνήθηκε, διέταξε να την βρουν και να τη συλλάβουν. Οι στρατιώτες του την βρήκαν στην περιοχή του Αραράτ που κρυβόταν, και αφού της έβγαλαν τα μάτια, της έκοψαν την γλώσσα και τέλος την έκοψαν κομμάτια. Μαζί της μαρτύρησαν φρικτά η γερόντισσα Γαϊανή, καθώς και 32 Παρθενομάρτυρες πού κρύβονταν μαζί τους, σ` εκείνα τα μέρη.

Αποστολικό Ανάγνωσμα

Πρωτότυπο Κείμενο (Α’ Κορ. 16: 13-24)

Ἀδελφοί, γρηγορεῖτε, στήκετε ἐν τῇ πίστει, ἀνδρίζεσθε, κραταιοῦσθε. Πάντα ὑμῶν ἐν ἀγάπῃ γινέσθω. Παρακαλῶ δὲ ὑμᾶς, ἀδελφοί· οἴδατε τὴν οἰκίαν Στεφανᾶ, ὅτι ἐστὶν ἀπαρχὴ τῆς ᾿Αχαΐας καὶ εἰς διακονίαν τοῖς ἁγίοις ἔταξαν ἑαυτούς· ἵνα καὶ ὑμεῖς ὑποτάσσησθε τοῖς τοιούτοις καὶ παντὶ τῷ συνεργοῦντι καὶ κοπιῶντι. Χαίρω δὲ ἐπὶ τῇ παρουσίᾳ Στεφανᾶ καὶ Φουρτουνάτου καὶ ᾿Αχαϊκοῦ, ὅτι τὸ ὑμῶν ὑστέρημα οὗτοι ἀνεπλήρωσαν· ἀνέπαυσαν γὰρ τὸ ἐμὸν πνεῦμα καὶ τὸ ὑμῶν. Ἐπιγινώσκετε οὖν τοὺς τοιούτους. ᾿Ασπάζονται ὑμᾶς αἱ ἐκκλησίαι τῆς ᾿Ασίας. Ἀσπάζονται ὑμᾶς ἐν Κυρίῳ πολλὰ ᾿Ακύλας καὶ Πρίσκιλλα σὺν τῇ κατ᾿ οἶκον αὐτῶν ἐκκλησίᾳ. Ἀσπάζονται ὑμᾶς οἱ ἀδελφοὶ πάντες. Ἀσπάσασθε ἀλλήλους ἐν φιλήματι ἁγίῳ. ῾Ο ἀσπασμὸς τῇ ἐμῇ χειρὶ Παύλου. Εἴ τις οὐ φιλεῖ τὸν Κύριον ᾿Ιησοῦν Χριστόν, ἤτω ἀνάθεμα. Μαρὰν ἀθᾶ. ῾Η χάρις τοῦ Κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ μεθ᾿ ὑμῶν. Ἡ ἀγάπη μου μετὰ πάντων ὑμῶν ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ· ἀμήν.

Νεοελληνική Απόδοση

Αδελφοί, αγρυπνείτε! Μένετε στέρεοι στην πίστη! Να είστε γενναίοι και δυ­νατοί! Όλες τις πράξεις σας να τις εμπνέει η αγάπη. Έχω να σας ζητήσω κάτι, αδελφοί: γνωρίζετε την οικογένεια του Στεφανά, που υπήρξαν ο πρώτος καρπός του κηρύγματος στην Αχαΐα κι αφιέρωσαν τον εαυτό τους στην υπηρεσία των πιστών. Γι’ αυτό κι εσείς πρέπει να ακούτε τέτοιους ανθρώπους καθώς και όποιον εργάζεται και κοπιάζει μαζί τους. Είμαι πολύ χαρούμενος από την παρουσία κοντά μου του Στεφανά, του Φορτουνάτου και του Αχαϊκού, γιατί αυτοί αναπλήρωσαν τα κενό της απουσίας σας. Μου ξεκούρα­σαν την ψυχή, όπως και τη δική σας. Σε τέτοιους ανθρώπους οφείλετε αναγνώριση. Σας στέλνουν χαιρετισμούς οι εκκλησίες της Ασίας. Πολλούς χριστιανικούς ασπασμούς σάς στέλνουν ο Ακύλας και η Πρίσκιλλα και όλη η εκκλησία που συναθροίζεται σπίτι τους. Σας στέλνουν χαιρετισμούς όλοι οι αδελφοί, χαιρετήστε ο ένας τον άλλο με αδελφικό φίλημα. Ο χαιρετισμός αυτός γράφεται από μένα τον Παύλο με το ίδιο μου το χέρι. Όποιος δεν αγαπάει τον Κύριο Ιησού Χριστό ας είναι χωρισμένος από το σώμα της εκκλησίας: Μαράν αθά — ο Κύριος έρ­χεται! Η χάρη του Κυρίου Ιησού να είναι μαζί σας. Στο όνομα του Ιησού Χριστού που μας ενώνει, η αγάπη μου είναι μαζί με όλους σας. Αμήν.