Των εν Κρήτη αγίων Δέκα Μαρτύρων Αγαθόποδος, Βασιλίδου, Γελασίου, Ευαρέστου, Ευνικιανού, Ευπόρου, Ζωτικού, Θεοδούλου, Ποντίου (Πομπηίου) και Σατορνίνου (†γ΄ αι.). Σχίνωνος και Χρυσογόνου «επάρχου πόλεως Θεσσαλονίκης». Νεομάρτυρος Νικολάου του Καρπενησιώτου. Οσίων Παύλου αρχιεπισκόπου Νεοκαισαρείας, Ναούμ (1) φωτιστού και ιεροκήρυκος Βουλγαρίας, του θαυματουργού και Νήφωνος επισκόπου Κωνσταντιανής. Μνήμη των εγκαινίων της αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας, ήτοι τον πολυυμνήτου ναου της του Θεού Σοφίας (562).

(1)Ο άγιος Ναούμ έζησε τον ένατο αιώνα και συνεργάστηκε με τους Κύριλλο και Μεθόδιο στους αγώνες για τη διάδοση της χριστιανικής πίστης στην Βουλγαρία. Στο μεγάλο αυτό έργο συνάντησαν πολλές δυσκολίες. Ο Ναούμ πήγε στη Ρώμη, όπου συνάντησε τον τότε πάπα, μετέβη και στην Γερμανία όπου και πολέμησε τις αιρέσεις. Επανήλθε στη Βουλγαρία, όπου οργάνωσε μαζί με άλλους συναγωνιστές του σώμα εσωτερικής ιεραποστολής. Εργάστηκε θερμότατα υπέρ της στερέωσης του Χριστιανισμού στις βαλκανικές περιοχές. Ο θάνατος τον βρήκε υπηρετώντας την διάδοση της ορθοδοξίας.

Πρωτότυπο Κείμενο (Γαλ. 3:8-12)

Ἀδελφοί, προϊδοῦσα ἡ γραφὴ ὅτι ἐκ πίστεως δικαιοῖ τὰ ἔθνη ὁ Θεός, προευηγγελίσατο τῷ ᾿Αβραὰμ «ὅτι ἐνευλογηθήσονται ἐν σοὶ πάντα τὰ ἔθνη». Ὥστε οἱ ἐκ πίστεως εὐλογοῦνται σὺν τῷ πιστῷ᾿Αβραάμ. ῞Οσοι γὰρ ἐξ ἔργων νόμου εἰσίν, ὑπὸ κατάραν εἰσί· γέγραπται γάρ· «Ἐπικατάρατος πᾶς ὃς οὐκ ἐμμένει ἐν πᾶσι τοῖς γεγραμμένοις ἐν τῷ βιβλίῳ τοῦ νόμου τοῦ ποιῆσαι αὐτά». Ὅτι δὲ ἐν νόμῳ οὐδεὶς δικαιοῦται παρὰ τῷ Θεῷ, δῆλον· ὅτι «ὁ δίκαιος ἐκ πίστεως ζήσεται». Ὁ δὲ νόμος οὐκ ἔστιν ἐκ πίστεως, ἀλλ᾿ «ὁ ποιήσας αὐτὰ ἄνθρωπος ζήσεται ἐν αὐτοῖς».

Νεοελληνική Απόδοση

Αδελφοί, η Γραφή, προβλέ­ποντας πως ο Θεός θα σώσει τα έθνη με την πίστη, έδωσε από πριν στον Αβραάμ το ελπιδοφόρο μήνυμα ότι θα ευλογηθούν στο πρόσω­πό του όλα τα έθνη. Συνεπώς, όσοι εμπιστεύονται στο Θεό ευλο­γούνται μαζί με τον πιστό Αβραάμ. Αντίθεια, όσοι στηρίζουν την ελπίδα τους στην τήρηση του νόμου βρίσκονται κάτω από κατάρα. Γιατί αναφέρεται στη Γραφή: Καταρα­μένος όποιος δε μένει πιστός σ’ όλα όσα είναι γραμμένα στο βιβλίο του νόμου και δεν τα τηρεί. Κι είναι ολοφάνερο πως με το νόμο κα­νένας δεν πετυχαίνει τη σωτηρία από το Θεό, αφού, σύμφωνα με τη Γραφή, ο δίκαιος εξαιτίας της πίστεώς του θα ζήσει. Ο νόμος όμως δε δέχεται πως σώζεται κανείς από την πίστη, παρά πως ο άνθρωπος που τηρεί τις εντολές, αυτός θα ζήσει απ’ αυτές. 

Πρωτότυπο Κείμενο (Λκ. 13: 19-29) 

Εἶπεν ὁ Κύριος τὴν παραβολὴν ταύτην·   Ὡμοιώθη ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν κόκκῳ σινάπεως, ὃν λαβὼν ἄνθρωπος ἔβαλεν εἰς κῆπον ἑαυτοῦ· καὶ ηὔξησε καὶ ἐγένετο εἰς δένδρον μέγα, καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατεσκήνωσεν ἐν τοῖς κλάδοις αὐτοῦ. Πάλιν εἶπε· Τίνι ὁμοιώσω τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ; Ὁμοία ἐστὶ ζύμῃ, ἣν λαβοῦσα γυνὴ, ἐνέκρυψεν εἰς ἀλεύρου σάτα τρία, ἕως οὗ ἐζυμώθη ὅλον. Καὶ διεπορεύετο κατὰ πόλεις καὶ κώμας διδάσκων, καὶ πορείαν ποιούμενος εἰς ῾Ιερουσαλήμ. Εἶπε δέ τις αὐτῷ· Κύριε, εἰ ὀλίγοι οἱ σῳζόμενοι; Ὁ δὲ εἶπε πρὸς αὐτούς· Ἀγωνίζεσθε εἰσελθεῖν διὰ τῆς στενῆς πύλης· ὅτι πολλοί, λέγω ὑμῖν, ζητήσουσιν εἰσελθεῖν, καὶ οὐκ ἰσχύσουσιν. Ἀφ᾿ οὗ ἂν ἐγερθῇ ὁ οἰκοδεσπότης καὶ ἀποκλείσῃ τὴν θύραν, καὶ ἄρξησθε ἔξω ἑστάναι, καὶ κρούειν τὴν θύραν λέγοντες· Κύριε Κύριε, ἄνοιξον ἡμῖν· καὶ ἀποκριθεὶς ἐρεῖ ὑμῖν, οὐκ οἶδα ὑμᾶς, πόθεν ἐστέ· τότε ἄρξεσθε λέγειν· Ἐφάγομεν ἐνώπιόν σου, καὶ ἐπίομεν, καὶ ἐν ταῖς πλατείαις ἡμῶν ἐδίδαξας· Καὶ ἐρεῖ· Λέγω ὑμῖν, οὐκ οἶδα ὑμᾶς πόθεν ἐστέ· ἀπόστητε ἀπ᾿ ἐμοῦ, πάντες οἱ ἐργάται τῆς ἀδικίας. Ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων, ὅταν ὄψησθε ᾿Αβραὰμ καὶ ᾿Ισαὰκ καὶ ᾿Ιακὼβ, καὶ πάντας τοὺς Προφήτας, ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ Θεοῦ, ὑμᾶς δὲ ἐκβαλλομένους ἔξω, καὶ ἥξουσιν ἀπὸ ἀνατολῶν καὶ δυσμῶν, καὶ ἀπὸ βορρᾶ καὶ νότου, καὶ ἀνακλιθήσονται ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ Θεοῦ.

Νεοελληνική Απόδοση

Είπε ο Κύριος την εξής παραβολή· Η βασιλεία του Θεού μοιάζει με σπόρο σιναπιού, που κάποιος άνθρωπος τον φύτεψε στον κήπο του. Αυξήθηκε, έγινε δέντρο μεγάλο, και τα πουλιά φώλιασαν στα κλαδιά του».Είπε πάλι: «Με τι να παρομοιάσω τη βασιλεία του Θεού; Μοιάζει με προζύμι, που το πήρε κάποια γυναίκα και το ανακάτωσε με ένα σακί αλεύρι, ώσπου ζυμώθηκε όλο». Καθώς πήγαινε στα Ιεροσόλυμα, περνούσε μέσα από πόλεις και χωριά διδάσκοντας. κάποιος τον ρώτησε: «Κύριε, αυτοί που θα σωθούν θα είναι λίγοι;» Εκείνος τους απάντησε: «Αγωνιστείτε να μπείτε από τη στενή πύλη, γιατί σας βεβαιώνω πως πολλοί θα θελήσουν να μπουν και δε θα μπορέσουν. Όταν έρθει η ώρα και σηκωθεί ο οικοδεσπότης και μανταλώσει την πόρτα, κι εσείς σταθείτε απ’ έξω κι αρχίσετε να την χτυπάτε λέγοντας “Κύριε, άνοιξέ μας”, εκείνος θα απαντήσει: «δε σας ξέρω από πού είστε». Τότε θ’ αρχίσετε να λέτε: «φάγαμε και ήπιαμε μαζί σου, και μας δίδαξες στις πλατείες μας». Κι εκείνος θα πει: «αλήθεια σας λέω, δε σας ξέρω από πού είστε· φύγετε από κοντά μου όλοι εσείς οι εργάτες του κακού”. Εκεί θα κλαίτε και θα τρίζετε τα δόντια, όταν θα δείτε τον Αβραάμ, τον Ισαάκ, τον Ιακώβ και όλους τους προφήτες στη βασιλεία του Θεού, κι εσάς να σας πετάνε έξω. Θα έρθουν άνθρωποι από την ανατολή και τη δύση, απ’ το βορρά και το νότο και θα καθίσουν στο τραπέζι της βασιλείας του Θεού.