Κυριακή ΚΕ΄ Επιστολών, Αποστ. Ανάγνωσμα: Εφεσ. δ, 1-7 (26-11-2023)
Πρεσβ. Χαρίτωνος Θεοδώρου
Πρωτότυπο Κείμενο
Ἀδελφοί, παρακαλῶ ὑμᾶς ἐγὼ ὁ δέσμιος ἐν Κυρίῳ ἀξίως περιπατῆσαι τῆς κλήσεως ἧς ἐκλήθητε, μετὰ πάσης ταπεινοφροσύνης καὶ πρᾳότητος, μετὰ μακροθυμίας, ἀνεχόμενοι ἀλλήλων ἐν ἀγάπῃ, σπουδάζοντες τηρεῖν τὴν ἑνότητα τοῦ Πνεύματος ἐν τῷ συνδέσμῳ τῆς εἰρήνης. ἓν σῶμα καὶ ἓν Πνεῦμα, καθὼς καὶ ἐκλήθητε ἐν μιᾷ ἐλπίδι τῆς κλήσεως ὑμῶν· εἷς Κύριος, μία πίστις, ἓν βάπτισμα· εἷς Θεὸς καὶ πατὴρ πάντων, ὁ ἐπὶ πάντων, καὶ διὰ πάντων, καὶ ἐν πᾶσιν ἡμῖν. ῾Ενὶ δὲ ἑκάστῳ ἡμῶν ἐδόθη ἡ χάρις κατὰ τὸ μέτρον τῆς δωρεᾶς τοῦ Χριστοῦ.
Νεοελληνική Απόδοση
Σας παρακαλώ, λοιπόν, και σας εξορκίζω εγώ, ο οποίος είμαι φυλακισμένος και αλυσοδεμένος δια το όνομα του Κυρίου, να ζείτε και να συμπεριφέρεστε, όπως ταιριάζει εις την υψηλή κλήση, με την οποίαν έχετε προσκληθεί από τον Θεό. Δηλαδή να ζείτε και να φέρεσθε με κάθε ταπεινοφροσύνη και πραότητα, με ανοχή απέναντι των άλλων και μεγαλοκαρδία, ανεχόμενοι ο ένας του άλλου τας αδυναμίας με αγάπη, να επιμελείσθε και να αγωνίζεσθε να διατηρείτε την ενότητα, με την οποίαν το Πνεύμα το Άγιο σας έχει συνδέσει, έχοντες ως σύνδεσμο την ειρήνη, η οποία θα βασιλεύει μεταξύ σας και θα σας ενώνει εις ένα πνευματικόν σώμα. Είσθε ένα πνευματικόν σώμα και έχετε ένα και το αυτό Πνεύμα Άγιο, που σας ζωογονεί, καθώς επίσης έχετε κληθεί όλοι εις μίαν και την αυτήν ελπίδα της κλήσεώς σας. Ένας και μόνος είναι ο Κύριος, μία είναι η πίστης όλων των Χριστιανών, ένα το βάπτισμα που έχουν λάβει. Ένας και μόνος ο Θεός και Πατήρ όλων, αυτός ο οποίος κυριαρχεί επί όλων ανεξαιρέτως και δια μέσου όλων ενεργεί και φανερώνει την αγαθή του πρόνοια, και μέσα εις όλους μας κατοικεί. Εις τον καθένα δε από ημάς εδόθη η χάρις, τα χαρίσματα και αι δωρεές, σύμφωνα με το μέτρο, με το οποίον δικαίως και σαφώς μοιράζει ο Χριστός τας δωρεάς του. (Ας μη υπάρχουν, λοιπόν, ζηλοφθονίες μεταξύ σας, διότι τα χαρίσματα είναι δώρα του Θεού, δια την εξυπηρέτηση όλων).
Σχολιασμός
« καθὼς καὶ ἐκλήθητε ἐν μιᾷ ἐλπίδι τῆς κλήσεως ὑμῶν· εἷς Κύριος, μία πίστις, ἓν βάπτισμα·»
Μια από τις ποιο κυριότερες προϋποθέσεις συμμετοχής και ένταξης στην ορθόδοξη θεία λατρεία είναι η πίστη η οποία και αναφέρεται σε πολλά ευαγγελικά και αποστολικά αναγνώσματα. Στο παρών αποστολικό ανάγνωσμα η πίστη , η κλήση, η ενότητα προβάλλονται ως μέγιστες αξίες και με αυτές έχει σχέση ο παρακάτω σχολιασμός μας.
Μια από τις βασικές προτροπές του Αποστόλου Παύλου είναι η ενότητα μεταξύ μας. Η δηκτική και εξερεθιστική συμπεριφορά εκ μέρους των ανθρώπων δεν θα λείψει ποτέ από την κοινωνία. Αυτό που πρέπει να χαρακτηρίζει τον σωστό χριστιανό δεν είναι ο θυμός και η διάσπαση της ενότητας αλλά η ηρεμία, η νηφαλιότητα και η πραότητα. Η μακροθυμία , η ανοχή και η αγάπη πρέπει να επικρατήσουν έναντι της αδικίας, της συκοφαντίας και της δολιότητας τόσο σε ξένους όσο και σε γνωστούς, σε φίλους και εχθρούς. Τα πάντα οδηγούν στην ενότητα. Ο πανάγαθος Θεός και οι ανεκτίμητες δωρεές του, η χάρη του Αγίου Πνεύματος και η φλογερή και ειλικρινής πίστη στον Χριστό μας οδηγούν στην ενότητα. Επιβάλλεται να καλλιεργήσουμε μεταξύ μας τον θείο δώρο της ενότητας.
Η κλήση από την άλλη σημαίνει πρόσκληση. Έτσι και εμείς προσωπικά έχουμε μια τιμητική πρόσκληση για να λάβουμε μέρος σε μία επίσημη και μεγαλοπρεπή εορτή η αλλιώς πανήγυρη που πολύ εύστοχα ο Απόστολος Παύλος την ονομάζει «πανήγυριν πρωτοτόκων»(Εβρ.ιβ΄23). Και αυτός που μας καλεί δεν είναι άλλος εκτός από τον Θεό. Τόσο υψηλή και χαρμόσυνη είναι αυτή η κλήση ή αλλιώς πρόσκληση που ο Απόστολος Παύλος μας τονίζει ότι πρέπει να αποδεχθούμε «την επουράνιον κλήσιν» με όλη μας την καρδία και να ζήσουμε με αυτήν.
Πίστη είναι «ελπιζομένων υπόστασις, πραγμάτων έλεγχος ου βλεπομένων» μας λέγει η Αγία Γραφή. Είναι η βεβαιότητα ότι υπάρχουν όλα όσα η χριστιανική μας ελπίδα αποκαλύπτει, χωρίς ακόμη να έχουν γίνει απτά. Είναι αποδοχή πραγμάτων που, ενώ δεν τα βλέπουμε , η πίστη μας πληροφορεί ότι είναι πιο βέβαια κι απ’ όσα αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας. Με αυτή την εμπιστοσύνη και υπακοή στον λόγο του Θεού ανοίγουν νέες δυνατότητες στη ζωή. Η θέληση οπλίζεται με νέα δύναμη και επιμονή, διότι στηρίζεται στη βεβαιότητα ότι «ουκ αδυνατήσει παρά τώ Θεώ πάν ρήμα».
Η χριστιανική πίστη περιέχει μέσα της δύναμη θεϊκή και φανερώνεται σε κάθε περίσταση της ζωής των χριστιανών, ανάλογα με το μέτρο της πίστεώς τους. Και γίνονται θαύματα που προκαλούν δέος και έκπληξη γιατί είναι σημεία της παρουσίας του Θεού. Διότι τι είναι η αρρώστια , η αμαρτία, η φθορά,και ο θάνατος ; Καταστάσεις μη αναστρέψιμες για την ανθρώπινη μεταπτωτική φύση. Είναι «ανήκεστες βλάβες»που υπέστη η ανθρώπινη φύση, εξαιτίας της πτώσης . Τα τέσσερα αυτά δεινά σχηματίζουν το ορμητικό ποτάμι που διασχίζει την ανθρωπότητα, από την αυγή της μεταπτωτικής ιστορίας της. Και αυτό το ποτάμι δεν μπορεί να το γυρίσει πίσω κανείς μεταπτωτικός άνθρωπος. Από το άλλο μέρος, όμως, ο Χριστός βεβαιώνει ότι η πίστη του ανθρώπου νικάει τα τέσσερα αυτά δεινά.
Η πίστη είναι απαραίτητη προϋπόθεση για το θαύμα. Πρόκειται εδώ για μια βασική αρχή της ορθοδόξου σωτηριολογίας ,την συνεργία η «συνέργεια» που σημαίνει ότι η σωτηρία του ανθρώπου εξαρτάται από την συνεργασία Θεού και ανθρώπου. Ο Θεός δεν σώζει τους μη θέλοντες. Η βασιλεία του Θεού είναι καθεστώς απόλυτης ελευθερίας όχι «υπηκόων» και , μάλιστα, διά της βίας, αλλά βασιλείας των τέκνων του Θεού. Είναι , όμως ,απαραίτητο και ο άνθρωπος, εκούσια και ελεύθερα, να καταβάλει και τον δικό του «όβολο»(Εξ.λ΄13) , την πίστη του και την αγάπη του στον Θεό.
Υπάρχουν αναρίθμητα παραδείγματα ομολογίας πίστεως να μας παρουσιάσει μέσα στην πορεία του ο Χριστιανισμός και μάλιστα σε δυσμενείς καταστάσεις και καθεστώτα τα οποία κάθε τι άλλο παρά ευνοούσαν τις αξίες και τις αρετές του Χριστιανισμού μέσα στην ζωή των ανθρώπων. Αρχίζοντας από την τουρκοκρατία , πόσοι και πόσοι έχουν βασανιστεί, ή και αποκεφαλιστεί αρνούμενοι τον ισλαμισμό και την σκληρή και απάνθρωπη φιλοσοφία του. Ποιό μετά πηγαίνουμε στον κομμουνισμό όπου το καθεστώς αυτό κατέλυε κάθε ιδέα του Χριστιανισμού αφού η φιλοσοφία του στηριζόταν στον πλήρη αθεϊσμό με συνέπεια τα βασανιστήρια και τους θανάτους πολλών Χριστιανών και μάλιστα κληρικών. Και τέλος ερχόμαστε στην σημερινή πραγματικότητα όπου ο Χριστιανισμός μαστίζεται και δέχεται τα πολλαπλά πλήγματα πέραν των 300 αιρέσεων σε παγκόσμιο επίπεδο.
Υπεράνω κάθε νόμου είναι η σταυρική θυσία του Χριστού ως αρχή πίστεως αλλά και σωτηρίας του ανθρώπου. Έτσι συμβαίνει πάντοτε με τους αληθινούς χριστιανούς. Βλέποντας τον εσταυρωμένο Ιησού Χριστό αντλούν δύναμη και έτσι οπλίζονται με πίστη και υπομονή, έτοιμοι να αντιμετωπίσουν κάθε είδους πειρασμούς και θλίψεις.