Η Εκκλησία γιορτάζει στις 8 Νοεμβρίου τη Σύναξη των αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ, καθώς και των υπολοίπων Ασωμάτων και Ουράνιων Αγγελικών Ταγμάτων. Η Αγία Γραφή, αναφέρει σε πολλά σημεία την επικοινωνία των ανθρώπων με τους αγγέλους και ιδιαίτερα με τους επικεφαλείς των αγγελικών ταγμάτων Μιχαήλ και Γαβριήλ. Συγκεκριμένα, ο αρχάγγελος Μιχαήλ εμφανίσθηκε στον Αβραάμ για να σώσει τον Ισαάκ, τον οποίο ήταν έτοιμος να θυσιάσει ο Αβραάμ κατά εντολή του Θεού, που θέλησε να δοκιμάσει έτσι την πίστη του δούλου του Αβραάμ. Στον Λώτ, για να τον σώσει όταν ο Θεός αποφάσισε να καταστρέψει τα Γόμορα, στον Πατριάρχη Ιακώβ, στον μάντη Βαρλαάμ, στον Ιησού του Ναυή. Επίσης ο Μιχαήλ, ήταν αυτός που οδήγησε το λαό του Ισραήλ στη φυγή από την Αίγυπτο. Οι άγιες Γραφές αναφέρουν ακόμη πολλά θαύματα, τα οποία επιτέλεσε ο αρχιστράτηγος Μιχαήλ. Ο δε Γαβριήλ ήταν αυτός που ανήγγειλε στην Παρθένο Μαρία το χαρμόσυνο γεγονός της γέννησης του Ιησού Χριστού, του Σωτήρα του κόσμου. Και σε άλλα σημεία της Αγίας Γραφής, συναντάμε τους αγγέλους να μεταφέρουν στους ευσεβείς ανθρώπους το θέλημα του Θεού, που αποβλέπει πάντα στην προστασία και στη λύτρωσή μας.

Ο κόσμος των Αγγέλων ήταν η πρώτη δημιουργική πράξη του Θεού. Οι άγιοι Άγγελοι είναι άϋλα πνεύματα και αεικίνητα. Οι Άγγελοι είναι ελεύθερα και αυτεξούσια πνεύματα, είχαν την απόλυτη ελευθερία, εάν ήθελαν, να μείνουν σταθεροί στην αγιότητα ή να στραφούν προς το κακό, όπως συνέβη με τον Εωσφόρο, που επινόησε το κακό, και όλους τους αγγέλους που τον ακολούθησαν και έπεσαν. Οι Άγγελοι είναι ασώματοι και υπηρετούν τον Θεό δοξολογώντας ακατάπαυστα την αγιότητα και την άπειρή Του δύναμη. Ο Θεός δημιούργησε τους αγγέλους από την αρχή αθανάτους και ξένους προς την φθορά και τον θάνατο. Είναι όμως τρεπτοί ως προς την φύση και τη γνώμη τους, δηλαδή έχουν την δυνατότητα να αλλάξουν την φύση τους και από το καλό να μεταπηδήσουν στο κακό. Την δόξα και λαμπρότητά τους την λαμβάνουν από τον Θεό. Οι Άγγελοι είναι περιγραπτοί, δεν παρευρίσκονται παντού, όπως συμβαίνει μες τον Θεό.

Σύμφωνα με την Ιερά Παράδοση της Εκκλησίας μας, οι Άγγελοι διαιρούνται σε τρεις Τάξεις και εννέα ουράνια Τάγματα. Η πρώτη Τάξη περιλαμβάνει: τα εξαπτέρυγα Σεραφείμ, τα πολυόμματα Χερουβείμ και τους Θρόνους. Η δεύτερη Τάξη έχει: τις Κυριότητες, τις Δυνάμεις και τις Εξουσίες και η τρίτη Τάξη: τις Αρχές, τους Αρχαγγέλους και τους Αγγέλους.

Σύναξη σημαίνει συνάθροιση – συγκέντρωση. Γιατί γιορτάζουμε τη Σύναξη των Αρχαγγέλων και όλων των επουρανίων Αγγελικών Ταγμάτων; Ο Θεός, όταν δημιούργησε τους Αγγέλους, τους έδωσε να έχουν την απόλυτη ελεύθερα γνώμη. Έπρεπε όμως να αποδείξουν ότι ήταν άξιοι της τιμής με την οποία τους κόσμησε. Κάποια στιγμή δοκιμάστηκε η πίστη τους. Ένας απ’ αυτούς, ο Εωσφόρος, που ήταν ο πρώτος όλων των αγγελικών Ταγμάτων, αυτός που ήταν ο ωραιότερος, δυνατότερος και λαμπρότερος, υπερηφανεύθηκε και πίστεψε ότι μπορεί να αντικαταστήσει τον Θεό και να στήσει τον θρόνου του υπεράνω του Θεού. Αυτό ήταν το αμάρτημά του. Υπερηφανεύθηκε! Επαναστάτησε εναντίον του Θεού και μαζί του παρέσυρε μεγάλο αριθμό αγγέλων, που με την πτώση τους μετατράπηκαν από φωτεινούς αγγέλους σε σκοτεινούς και από αγίους σε πονηρούς. Όταν έπεσαν οι πονηροί άγγελοι, που ονομάζονται δαίμονες, συγκεντρώθηκαν όλα τα επουράνια Τάγματα και ο Αρχάγγελος Μιχαήλ στάθηκε στο κέντρο και αναφώνησε: «Πρόσχωμεν! Στώμεν καλώς, στώμεν μετά φόβου Θεού» και αμέσως οι άγιοι Άγγελοι στάθηκαν πιστοί προς τον Θεό και δεν ακολούθησαν την πονηρά σκέψη του Εωσφόρου. Αυτό, λοιπόν, το γεγονός εορτάζουμε σήμερα. Δεν γιορτάζομε την πτώση του Εωσφόρου και των πονηρών του πνευμάτων, αλλά γιορτάζομε τη συνάθροιση των αγίων Αγγέλων που έδειξαν πίστη ορθή και ακλόνητη στον αληθινό Θεό. Συναθροίστηκαν οι άγιοι Άγγελοι για να εκφράσουν την πίστη τους στο Δημιουργό τους και από τότε παρέμειναν σταθεροί στην αγιότητα και στο καλό.

Επιμέλεια: Ρένος Κωνσταντίνου

Αποστολικό Ανάγνωσμα

Πρωτότυπο Κείμενο (Εβρ. 2:2-10)

Ἀδελφοί, εἰ ὁ δι᾿ ἀγγέλων λαληθεὶς λόγος ἐγένετο βέβαιος, καὶ πᾶσα παράβασις καὶ παρακοὴ ἔλαβεν ἔνδικον μισθαποδοσίαν, πῶς ἡμεῖς ἐκφευξόμεθα τηλικαύτης ἀμελήσαντες σωτηρίας; Ἥτις ἀρχὴν λαβοῦσα λαλεῖσθαι διὰ τοῦ Κυρίου, ὑπὸ τῶν ἀκουσάντων εἰς ἡμᾶς ἐβεβαιώθη, συνεπιμαρτυροῦντος τοῦ Θεοῦ σημείοις τε καὶ τέρασι καὶ ποικίλαις δυνάμεσι καὶ Πνεύματος ῾Αγίου μερισμοῖς κατὰ τὴν αὐτοῦ θέλησιν. Οὐ γὰρ ἀγγέλοις ὑπέταξε τὴν οἰκουμένην τὴν μέλλουσαν, περὶ ἧς λαλοῦμεν, διεμαρτύρατο δέ πού τις λέγων· «Τί ἐστιν ἄνθρωπος ὅτι μιμνήσκῃ αὐτοῦ, ἢ υἱὸς ἀνθρώπου ὅτι ἐπισκέπτῃ αὐτόν; Ἠλάττωσας αὐτὸν βραχύ τι παρ᾿ ἀγγέλους, δόξῃ καὶ τιμῇ ἐστεφάνωσας αὐτόν, πάντα ὑπέταξας ὑποκάτω τῶν ποδῶν αὐτοῦ»· ἐν γὰρ τῷ «ὑποτάξαι» αὐτῷ τὰ «πάντα» οὐδὲν ἀφῆκεν αὐτῷ ἀνυπότακτον. Νῦν δὲ οὔπω ὁρῶμεν αὐτῷ τὰ «πάντα ὑποτεταγμένα»· τὸν δὲ «βραχύ τι παρ᾿ ἀγγέλλους ἠλαττωμένον» βλέπομεν ᾿Ιησοῦν διὰ τὸ πάθημα τοῦ θανάτου «δόξῃ καὶ τιμῇ ἐστεφανωμένον», ὅπως χάριτι Θεοῦ ὑπὲρ παντὸς γεύσηται θανάτου. Ἔπρεπε γὰρ αὐτῷ, δι᾿ ὃν τὰ πάντα καὶ δι᾿ οὗ τὰ πάντα, πολλοὺς υἱοὺς εἰς δόξαν ἀγαγόντα, τὸν ἀρχηγὸν τῆς σωτηρίας αὐτῶν διὰ παθημάτων τελειῶσαι.

Νεοελληνική Απόδοση

Αδελφοί, εάν ο λόγος που δόθηκε άλλοτε μέσω αγγέλων, αποδείχτηκε αληθινός, κι όσοι τον παρέβηκαν ή δεν υπάκουσαν σ’ αυτόν δέχτηκαν την τιμωρία που τους έπρεπε, πώς είναι δυνατό εμείς να ξεφύγουμε, αν δε δώσουμε την προσοχή που ταιριάζει σε μια τόσο σπουδαία σωτηρία; Tη σωτηρία αυτή που άρχισε να διακηρύσσει ο Κύριος μας τη βεβαίωσαν όσοι άκουσαν το λόγο του. Κι ο Θεός πρόσθεσε τη μαρτυρία του γι’ αυτόν, με κάθε λογής θαυματουργικές ενέργειες και με τις διάφορες δωρεές των χαρισμάτων του Αγίου Πνεύματος, σύμφωνα με το θέλημά του. Ο Ιησούς είναι αυτός που οδηγεί στη σωτηρία Το μελλοντικό κόσμο, για τον οποίο μιλάμε, ο Θεός δεν τον υ­πέταξε στους αγγέλους. Αντίθετα, όπως λέει κάπου η Γραφή, Τι είναι ο άνθρωπος για να τον σκέφτεσαι; Τι ο υιός του ανθρώπου για να τον φροντίζεις; Τον έκανες για λίγο κατώτερο απ’ τους αγγέλους, τον στεφάνωσες με δόξα και τιμή· όλα τα υπέταξες κάτω απ’ τα πόδια του. Λέγοντας «όλα τα υπέταξες » σ’ αυτόν, εννοεί πως τίποτε δεν άφησε που να μην το υποτάξει σ’ αυτόν. Ως τώρα όμως δε βλέπουμε να είναι όλα υποταγμένα σ’ αυτόν. Βλέπουμε όμως ότι ο Ιησούς, που έγινε για ένα χρονικό διάστημα «κατώτερος απ’ τους αγγέλους», στεφα­νώθηκε «με δόξα και τιμή» εξαιτίας του θανάτου του. Γιατί η χάρη του Θεού θέλησε να γευτεί ο Ιησούς το θάνατο για το καλό όλων. Ο Θεός, λοιπόν, η αρχή και ο σκοπός των πάντων, ενώ οδήγησε πολλούς υιούς στη δόξα, έπρεπε να οδηγήσει τον αίτιο της σωτηρίας τους στην ολοκλήρωση του έργου του με το πάθος. Γιατί όλοι έχουν τον ίδιο πατέρα: και αυτός που εξαγνίζει και αυτοί που εξαγνίζονται, Γι’ αυτό και δεν ντρέπεται να τους ονομάζει αδέλφια.