Μαρτύρων Ερμύλου και Στρατονίκου (1) (†315). Αθανασίου. Παχωμίου και Παπυρίνου. Οσίων Ιακώβου του από της Νισίβεως και Μαξίμου του Καυσοκαλυβίτου (2).

(1)Έζησαν στα χρόνια του αυτοκράτορα Λικινίου. Όταν ο αυτοκράτορας για να ευχαριστήσει τους ειδωλολάτρες αντιπάλους του Μ. Κωνσταντίνου διέταξε διωγμούς κατά των χριστιανών και έλαβε σκληρά μέτρα εναντίον τους, ο διάκονος Ερμύλος τόλμησε να διαμαρτυρηθεί φανερά και να ομολογήσει την πίστη του. Ο αυτοκράτορας οργίσθηκε και διέταξε το βασανισμό του. Ωστόσο ο Ερμύλος δεν αρνήθηκε την πίστη του και βασανίστηκε με τον φρικτότερο τρόπο μπροστά στον επιστήθιο φίλο του Στρατόνικο, ο οποίος δεν κρατήθηκε και αναλύθηκε σε δάκρυα τα οποία για τους διώκτες του ήταν δηλωτικά της πίστης του. Ο Στρατόνικος συνελήφθη κι έτσι και οι δύο φίλοι υποβλήθηκαν σε βασανιστήρια. Στο τέλος τους έρριψαν στα νερά του ποταμού Δούναβη λαμβάνοντας έτσι από κοινού το στέφανο του μαρτυρίου.

(2) Κατά κόσμο Μανουήλ, γεννήθηκε στην πόλη Λάμψακο από ευσεβείς γονείς οι οποίοι τον ανέθρεψαν με παιδεία και νουθεσία Κυρίου. Εκάρη μοναχός σε μοναστήρι του όρους Γάνου και μετά από σύντομη παραμονή σε Κωνσταντινούπολη και Θεσσαλονίκη, κατέληξε στην Μονή της Λαύρας στο Άγιο Όρος. Λόγω των συχνών μετακινήσεων του έκαιγε την καλύβα του για να ασκείται στην πλήρη ακτημοσύνη. Γι αυτό το λόγο ονομάσθηκε Καυσοκαλύβης. Εκοιμήθη ειρηνικά το 1320 σε ηλικία 95 ετών.

Αποστολικό Ανάγνωσμα

Πρωτότυπο Κείμενο (Εβρ. 8:7-13)

Ἀδελφοί, εἰ ἡ πρώτη διαθήκη ἦν ἄμεμπτος, οὐκ ἂν δευτέρας ἐζητεῖτο τόπος. Μεμφόμενος γὰρ αὐτοῖς λέγει· «Ἰδοὺ ἡμέραι ἔρχονται, λέγει Κύριος, καὶ συντελέσω ἐπὶ τὸν οἶκον ᾿Ισραὴλ καὶ ἐπὶ τὸν οἶκον ᾿Ιούδα διαθήκην καινὴν, οὐ κατὰ τὴν διαθήκην ἣν ἐποίησα τοῖς πατράσιν αὐτῶν ἐν ἡμέρᾳ ἐπιλαβομένου μου τῆς χειρὸς αὐτῶν ἐξαγαγεῖν αὐτοὺς ἐκ γῆς Αἰγύπτου· ὅτι αὐτοὶ οὐκ ἐνέμειναν ἐν τῇ διαθήκῃ μου, κἀγὼ ἠμέλησα αὐτῶν, λέγει Κύριος· ὅτι αὕτη ἡ διαθήκη ἣν διαθήσομαι τῷ οἴκῳ ᾿Ισραὴλ μετὰ τὰς ἡμέρας ἐκείνας, λέγει Κύριος· διδοὺς νόμους μου εἰς τὴν διάνοιαν αὐτῶν, καὶ ἐπὶ καρδίας αὐτῶν ἐπιγράψω αὐτούς, καὶ ἔσομαι αὐτοῖς εἰς Θεόν, καὶ αὐτοὶ ἔσονταί μοι εἰς λαόν. Καὶ οὐ μὴ διδάξωσιν ἕκαστος τὸν πολίτην αὐτοῦ καὶ ἕκαστος τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ, λέγων· Γνῶθι τὸν Κύριον· ὅτι πάντες εἰδήσουσί με ἀπὸ μικροῦ αὐτῶν ἕως μεγάλου αὐτῶν· ὅτι ἵλεως ἔσομαι ταῖς ἀδικίαις αὐτῶν, καὶ τῶν ἁμαρτιῶν αὐτῶν καὶ τῶν ἀνομιῶν αὐτῶν οὐ μὴ μνησθῶ ἔτι». Ἐν τῷ λέγειν «καινὴν» πεπαλαίωκε τὴν πρώτην· τὸ δὲ παλαιούμενον καὶ γηράσκον ἐγγὺς ἀφανισμοῦ.

Νεοελληνική Απόδοση 

Αδελφοί, αν η πρώτη εκείνη διαθήκη ήταν τέλεια, δε θα υπήρχε ανάγκη για δεύτερη. ⁸Γιατί ο Θεός στη Γραφή κατηγορεί τους Ισραηλίτες, λέγοντας: Έρχονται μέρες, λέει ο Κύριος που θα συνάψω καινούργια διαθήκη με το λαό του Ισραήλ και το λαό του Ιούδα, που δε θα είναι όμοια με τη διαθήκη που έκανα με τους προπάτορές τους, τότε που τους πήρα από το χέρι και τους οδήγησα έξω από τη δουλεία της Αιγύπτου. Αυτοί όμως δεν έμειναν πιστοί στη διαθήκη μου, κι εγώ τους εγκατέλειψα, λέει ο Κύριος. Η διαθήκη που θα συνάψω με το λαό τον Ισραήλ μετά τις μέρες εκείνες, λέει ο Κύριος, είναι η εξής: Θα τοποθετήσω το νόμο μου μέσα στο νου τους και θα χαράξω τις εντολές του μέσα στις καρδιές τους. Εγώ θα είμαι γι’ αυτούς Θεός, κι αυτοί λαός μου. Και δε θα διδάσκει ο καθένας το συμπολίτη του, ούτε θα λέει ο καθένας στον αδελφό του «γνώρισε τον Κύριο», Γιατί όλοι θα με γνωρίζουν, απ’ τον μικρότερο ως τον μεγαλύτερο. Θα συγχωρήσω την ανυπακοή τους και θα ξεχάσω πια τις αμαρτίες τους και τις ανομίες τους.Το να μιλάει για «καινούργια διαθήκη», σημαίνει πως έκανε παλιά την πρώτη. Ό,τι παλιώνει και γερνάει κοντεύει να εξαφανιστεί.