Ο Άγιος Ευστάθιος Αρχιεπίσκοπος Αντιοχείας (21 Φεβρουαρίου)
῾Ο ῞Αγιος Εὐστάθιος γεννήθηκε στήν πόλη Σίδη τῆς Παμφυλίας καί ὑπῆρξε μία ἀπό τίς μεγάλες καί ἐκκλησιαστικές μορφές τοῦ 3ου καί τοῦ 4ου αἰῶνος μ.Χ. αἰώνα. ῎Αλλοι θεωροῦν ὅτι καταγόταν ἀπό τούς Φιλίππους τῆς Μακεδονίας. ῾Ο Μέγας ᾿Αθανάσιος χαρακτηρίζει τόν ῞Αγιο Εὐστάθιο «ἄνδρα ὁμολογητήν». Τοῦτο σημαίνει ἀσφαλῶς ὅτι ὑπέφερε κατά τή διάρκεια τῶν διωγμῶν, εἴτε ἐπί Διοκλητιανοῦ εἴτε ἐπί Λικινίου.
Τό 320 μ.Χ. ἐξελέγη ᾿Επίσκοπος Βέροιας τῆς Συρίας καί ἀπό ἐκεῖ μετατέθηκε τό ἔτος 324 μ.Χ. στήν ᾿Αντιόχεια. Παρευρεθείς στήν Α΄ Οἰκουμενική Σύνοδο, ὁποία συνῆλθε τό ἔτος 325 μ.Χ. στή Νίκαια τῆς Βιθυνίας, κατεδίκασε τόν αἱρετικό ῎Αρειο καί τούς ὀπαδούς αὐτοῦ.
῾Ο ῞Αγιος ἐξακολουθοῦσε νά ἐργάζεται γιά τή διάδοση ἀλλά καί τή στερέωση τῆς ᾿Ορθοδοξίας καί συνδεόταν διά στενῆς φιλίας μέ τόν ῞Αγιο ῞Οσιο, ᾿Επίσκοπο Κορδούης ( † 27 Αὐγούστου).
῞Ομως οἱ κορυφαῖοι τῶν ὀπαδῶν τοῦ ᾿Αρείου, μεταξύ τῶν ὁποίων ἦσαν ὁ Νικομηδείας Εὐσέβιος, ὁ Νικαίας Θέογνις καί ὁ Καισαρείας Εὐσέβιος, συνεκάλεσαν Σύνοδο στήν ᾿Αντιόχεια τό ἔτος 330 μ.Χ., καί καθαίρεσαν τόν ῞Αγιο Εὐστάθιο ὡς αἱρετικό. Γιά νά ἐνεργήσουν δέ ἀποτελεσματικότερα ἔπλασαν καί ἄλλα σέ βάρος του ἐγκλήματα, ὅτι τάχα ὁμιλοῦσε περιφρονητικά γιά τή μητέρα τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου ῾Αγία ῾Ελένη καί ὅτι προσῆλθε σέ ἀθέμιτες σχέσεις μέ κάποια γυναίκα ἀπό τήν ὁποία ἀπέκτησε καί τέκνο. ῎Ετσι κατόρθωσαν νά ἐπιτύχουν τήν ἐξορία τοῦ ῾Αγίου, κατά μερικούς στούς Φιλίππους τῆς Μακεδονίας, κατ᾿ ἄλλους δέ στήν Τραϊανούπολη τῆς Θράκης, ὅπου καί ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη τό ἔτος 337 μ.Χ.
῾Η ᾿Αντιόχεια ἔμεινε πιστή στόν ᾿Ορθόδοξο ᾿Επίσκοπό της καί τό ἔτος 482 μ.Χ. ἐζήτησε καί ἔλαβε τά ἱερά λείψανα αὐτοῦ ἀπό τήν Τραϊανούπολη.
Αποστολικό Ανάγνωσμα
Πρωτότυπο Κείμενο (Β΄ Ιω. 1:1-13)
Ὁ πρεσβύτερος ἐκλεκτῇ κυρίᾳ καὶ τοῖς τέκνοις αὐτῆς, οὓς ἐγὼ ἀγαπῶ ἐν ἀληθείᾳ, καὶ οὐκ ἐγὼ μόνος, ἀλλὰ καὶ πάντες οἱ ἐγνωκότες τὴν ἀλήθειαν, διὰ τὴν ἀλήθειαν τὴν μένουσαν ἐν ἡμῖν, καὶ μεθ᾿ ἡμῶν ἔσται εἰς τὸν αἰῶνα· ἔσται μεθ᾿ ὑμῶν χάρις, ἔλεος, εἰρήνη παρὰ Θεοῦ πατρὸς καὶ παρὰ Κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ τοῦ υἱοῦ τοῦ πατρός, ἐν ἀληθείᾳ καὶ ἀγάπῃ. ᾿Εχάρην λίαν ὅτι εὕρηκα ἐκ τῶν τέκνων σου περιπατοῦντας ἐν ἀληθείᾳ, καθὼς ἐντολὴν ἐλάβομεν παρὰ τοῦ πατρός. Καὶ νῦν ἐρωτῶ σε, κυρία, οὐχ ὡς ἐντολὴν γράφων σοι καινήν, ἀλλὰ ἣν εἴχομεν ἀπ᾿ ἀρχῆς, ἵνα ἀγαπῶμεν ἀλλήλους. Καὶ αὕτη ἐστὶν ἡ ἀγάπη, ἵνα περιπατῶμεν κατὰ τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ. Αὕτη ἐστὶν ἡ ἐντολή, καθὼς ἠκούσατε ἀπ᾿ ἀρχῆς, ἵνα ἐν αὐτῇ περιπατῆτε. Ὅτι πολλοὶ πλάνοι εἰσῆλθον εἰς τὸν κόσμον, οἱ μὴ ὁμολογοῦντες ᾿Ιησοῦν Χριστὸν ἐρχόμενον ἐν σαρκί· οὗτός ἐστιν ὁ πλάνος καὶ ὁ ἀντίχριστος. Βλέπετε ἑαυτούς, ἵνα μὴ ἀπολέσωμεν ἃ εἰργασάμεθα, ἀλλὰ μισθὸν πλήρη ἀπολάβωμεν. Πᾶς ὁ παραβαίνων καὶ μὴ μένων ἐν τῇ διδαχῇ τοῦ Χριστοῦ Θεὸν οὐκ ἔχει· ὁ μένων ἐν τῇ διδαχῇ τοῦ Χριστοῦ, οὗτος καὶ τὸν πατέρα καὶ τὸν υἱὸν ἔχει. Εἴ τις ἔρχεται πρὸς ὑμᾶς καὶ ταύτην τὴν διδαχὴν οὐ φέρει, μὴ λαμβάνετε αὐτὸν εἰς οἰκίαν, καὶ χαίρειν αὐτῷ μὴ λέγετε· ὁ γὰρ λέγων αὐτῷ χαίρειν κοινωνεῖ τοῖς ἔργοις αὐτοῦ τοῖς πονηροῖς. Πολλὰ ἔχων ὑμῖν γράφειν, οὐκ ἠβουλήθην διὰ χάρτου καὶ μέλανος, ἀλλὰ ἐλπίζω ἐλθεῖν πρὸς ὑμᾶς καὶ στόμα πρὸς στόμα λαλῆσαι, ἵνα ἡ χαρὰ ἡμῶν ᾖ πεπληρωμένη. Ἀσπάζεταί σε τὰ τέκνα τῆς ἀδελφῆς σου τῆς ἐκλεκτῆς· ἀμήν.
Νεοελληνική Απόδοση
Ο Πρεσβύτερος, προς την εκλεκτή κοινότητα και τα μέλη της, που εγώ τους αγαπάω αληθινά, κι όχι μόνο εγώ αλλά και όλοι όσοι έχουν γνωρίσει την αλήθεια. Σας αγαπάμε χάρη στην αλήθεια που βρίσκεται σ’ εμάς και θα μείνει μαζί μας αιώνια. Ή χάρη, η ευσπλαχνία και η ειρήνη από τον Πατέρα Θεό και τον Κύριο Ιησού Χριστό, τον Υιό του Πατέρα, ας είναι μαζί σας με αλήθεια και αγάπη. Χάρηκα πάρα πολύ που βρήκα μέλη της κοινότητάς σας να σκέφτονται και να ζούνε σύμφωνα με την αλήθεια, ακριβώς όπως λέει η εντολή που λάβαμε από τον Πατέρα. Και τώρα σας παραγγέλλω, αγαπητή κοινότητα, να αγαπάμε ο ένας τον άλλο. Δε σας γράφω καμιά καινούργια εντολή, αλλά αυτήν που είχαμε εξαρχής. Να τι είναι η αγάπη: Να ζούμε σύμφωνα με τις εντολές του· και η εντολή, όπως την ακούσατε εξαρχής, είναι πως πρέπει να ζείτε με αγάπη. Πολλοί πλάνοι εμφανίστηκαν στον κόσμο, που δεν παραδέχονται ότι ο Ιησούς είναι ο Χριστός που έγινε άνθρωπος· όποιος τα λεει αυτά είναι ο πλάνος και ο αντίχριστος. Προσέξτε τον εαυτό σας, για να μη χάσουμε ότι καταφέραμε ως τώρα, αλλά να μπορέσουμε να λάβουμε ολόκληρο το μισθό μας. Όποιος δεν μένει πιστός στη διδασκαλία του Χριστού αλλά την παραβαίνει, προχωρώντας δήθεν πέρα απ’ αυτή, δεν έχει κοινωνία με το Θεό· όποιος όμως μένει πιστός σε ό,τι δίδαξε ο Χριστός, αυτός έχει κοινωνία και με τον Πατέρα και με τον Υιό, Όταν, λοιπόν, κάποιος κήρυκας σας επισκέπτεται και δε διδάσκει αυτή τη διδαχή, μην τον βάζετε στο σπίτι σας και μην τον καλωσορίζετε, γιατί όποιος τον καλωσορίζει συμμετέχει στα πονηρά του έργα. Έχω πολλά ακόμα να σας γράψω. Δε θέλησα όμως να το κάνω με χαρτί και μελάνι, αλλά ελπίζω να σας επισκεφθώ και να τα πούμε από κοντά. Έτσι η χαρά μας θα είναι πλήρης. Τα μέλη της εκλεκτής αδελφικής σας κοινότατος σας χαιρετούν. Αμήν.
___________________________________________________________________________
Ευαγγελικό Ανάγνωσμα
Πρωτότυπο Κείμενο (Μκ. 15: 20,22,25, 33-41)
Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, οἱ στρατιῶται παραλαβόντες τόν ᾿Ιησοῦν, ἐξάγουσιν αὐτὸν ἵνα σταυρώσωσιν αὐτόν. Καὶ φέρουσιν αὐτὸν ἐπὶ Γολγοθᾶ τόπον, ὅ ἐστι μεθερμηνευόμενον Κρανίου τόπος. Ἦν δὲ ὥρα τρίτη, καὶ ἐσταύρωσαν αὐτόν. Γενομένης δὲ ὥρας ἕκτης, σκότος ἐγένετο ἐφ᾿ ὅλην τὴν γῆν ἕως ὥρας ἐνάτης. Καὶ τῇ ὥρᾳ τῇ ἐννάτῃ ἐβόησεν ὁ ᾿Ιησοῦς φωνῇ μεγάλῃ, λέγων· ᾿Ελωῒ, ᾿Ελωῒ, λιμμὰ σαβαχθανί; ὅ ἐστι μεθερμηνευόμενον· Ὁ Θεός μου, ὁ Θεός μου, εἰς τί με ἐγκατέλιπες; Καί τινες τῶν παρεστηκότων ἀκούσαντες, ἔλεγον· Ἰδοὺ, ᾿Ηλίαν φωνεῖ. Δραμὼν δὲ εἷς, καὶ γεμίσας σπόγγον ὄξους, περιθείς τε καλάμῳ, ἐπότιζεν αὐτὸν λέγων· Ἄφετε· ἴδωμεν εἰ ἔρχεται ᾿Ηλίας καθελεῖν αὐτόν. Ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἀφεὶς φωνὴν μεγάλην, ἐξέπνευσε. Καὶ τὸ καταπέτασμα τοῦ Ναοῦ ἐσχίσθη εἰς δύω, ἀπὸ ἄνωθεν ἕως κάτω. ᾿Ιδὼν δὲ ὁ Κεντυρίων ὁ παρεστηκὼς ἐξ ἐναντίας αὐτοῦ, ὅτι οὕτω κράξας ἐξέπνευσεν, εἶπεν· Ἀληθῶς ὁ ἄνθρωπος οὗτος Υἱὸς ἦν Θεοῦ. ῏Ησαν δὲ καὶ Γυναῖκες ἀπὸ μακρόθεν θεωροῦσαι· ἐν αἷς ἦν καὶ Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ, καὶ Μαρία ἡ τοῦ ᾿Ιακώβου τοῦ μικροῦ καὶ ᾿Ιωσῆ μήτηρ, καὶ Σαλώμη· αἳ καὶ ὅτε ἦν ἐν τῇ Γαλιλαίᾳ, ἠκολούθουν αὐτῷ, καὶ διηκόνουν αὐτῷ· καὶ ἄλλαι πολλαὶ, αἱ συναναβᾶσαι αὐτῷ εἰς ῾Ιεροσόλυμα.
Νεοελληνική Απόδοση
Εκείνο τον καιρό, οι στρατιώτες παρέλαβαν τον Ιησού και τον οδήγησαν για να τον σταυρώσουν. Τον φέρνουν στον τόπο που λέγεται Γολγοθάς, και σημαίνει στα ελληνικά «τόπος κρανίου». Ήταν η ώρα εννέα το πρωί όταν τον σταύρωσαν. Όταν έφτασε δώδεκα η ώρα το μεσημέρι, έπεσε σκοτάδι σ’ όλη τη γη ως τις τρεις το απόγευμα. Στις τρεις η ώρα κραύγασε ο Ιησούς με δυνατή φωνή: «Ελωί λιμά σαβαχθανί;» Που σημαίνει: Θεέ μου. Θεέ μου, γιατί με εγκατέλειψες; 35Μερικοί απ’ τους παρευρισκομένους τ’ άκουσαν και είπαν: «Ακούστε, φωνάζει τον Ηλία». Έτρεξε τότε ένας και βούτηξε ένα σφουγγάρι στο ξίδι, το στερέωσε πάνω σ’ ένα καλάμι και του έδωσε να πιει λέγοντας: «Αφήστε να δούμε τώρα αν θα ’ρθει ο Ηλίας να τον κατεβάσει από το σταυρό». Κι ο Ιησούς έβγαλε δυνατή κραυγή και ξεψύχησε. Τότε σκίστηκε το καταπέτασμα του ναού στα δύο, από πάνω ως κάτω. Βλέποντας ο Ρωμαίος εκατόνταρχος που ήταν εκεί, απέναντί του ότι με τέτοια κραυγή ξεψύχησε, είπε: “Στ’ αλήθεια, αυτός ο άνθρωπος ήταν Υιός Θεού». Εκεί βρίσκονταν και μερικές γυναίκες που παρακολουθούσαν από μακριά. Ανάμεσα σ’ αυτές και η Μαρία η Μαγδαληνή, η Μαρία η μητέρα του Ιακώβου του νεώτερου και του Ιωσή, και η Σαλώμη. Αυτές και όταν ήταν στη Γαλιλαία τον ακολουθούσαν και τον υπηρετούσαν. Και μαζί μ’ αυτές ήταν εκεί και πολλές άλλες, που είχαν ανεβεί μαζί του στα Ιεροσόλυμα.