Μεγάλη Σαρακοστή: Η πνευματική πορεία του ανθρώπου προς τον Θεό
Η Εκκλησία μας καλεί από την Κυριακή της Τυρινής να εισέλθουμε στο «στάδιο» των αρετών, την περίοδο της Μ. Τεσσαρακοστής, «αναζωσάμενοι τον καλόν της νηστείας αγώνα» και οπλισμένοι με την πανοπλία του Σταυρού.
Η Νηστεία όπως αναφέραμε και σε άλλο κείμενο, νομοθετήθηκε από τον ίδιο τον Θεό στον Παράδεισο με εντολή Του προς τους πρωτοπλάστους· «ἀπό τό δένδρο τῆς γνώσεως τοῦ καλοῦ καί τοῦ κακοῦ δέν θά φᾶτε» (Γεν. 2:17). Είναι επίσης ένα μέσο που μας υπενθυμίζει την ανανέωση ή καλύτερα την αποκατάσταση της σχέσης μας με τον Θεό, τον συνάνθρωπο, και κατ’ επέκταση όλη τη κτίση.
Ανά τους αιώνες, ορίζοντας τα σωτήρια συμφέροντα, η Ορθόδοξη Εκκλησία προέταξε τους καιρούς της νηστείας ως θεοδώρητον «φυλακτήριον» της καινής [νέας] εν Χριστώ ζωής των πιστών κατά [εναντίον] πάσης επιβουλής του αλλοτρίου. («Ἡ σπουδαιότης τῆς νηστείας καί ἡ τήρησις αὐτῆς σήμερον, § 6», Επίσημο κείμενο της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου, Κρήτη, 2016)
Στο συναξάριο της Κυριακής, γίνεται αναφορά στην εξορία του Αδάμ από τον Παράδεισο της τρυφής και στην εικόνα της Σαρακοστής ως πορείας της ανθρωπότητας από την πτώση στην ανάσταση. Η δε ευαγγελική περικοπή της ημέρας (Μτθ. 6: 14-21), θέτει μπροστά μας τρία σημεία, τρείς κατευθυντήριες γραμμές: Πρώτον, την συγχωρητικότητα ως προϋπόθεση της συγνώμης του Θεού προς τον άνθρωπο, δεύτερον την αληθινή νηστεία και τρίτον την αναζήτηση του αληθινού θησαυρού, την πορεία προς τη Βασιλεία του Θεού αλλά και ζωή μέσα στη Βασιλεία του Θεού, δηλ. την αποκατάσταση μας στο αρχέγονο κάλλος μας και στην αρχέγονη δόξα μας.
Κατά τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή καλούμαστε να βιώσουμε βαθύτερα την δημιουργική και σωστική οικονομία του Τριαδικού Θεού και να μετέχουμε πιο ενεργά στην εσχατολογική αναφορά {που αποτελεί} κατεύθυνση και ορμή της εκκλησιαστικής και πνευματικής ζωής. Προτρεπόμαστε να μιμηθούμε την ζωή της προσευχής του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, την άσκηση του Οσίου Ιωάννου του Σιναΐτου και της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας και λαμβάνοντας ενίσχυση δια της προσκύνησης των ιερών εικόνων και του τιμίου Σταυρού, να φθάσουμε σε προσωπική συνάντηση με τον αναστάντα εκ τάφου ζωοδότην Χριστόν. (Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου, Λόγος Κατηχητήριος επί τη ενάρξει της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, 2018)
Ας εισέλθουμε λοιπόν σε αυτή την περίοδο της κάθαρσης καρδίας και πνεύματος προκειμένου να υποδεχθούμε τα Άγια Πάθη και την Ανάσταση του Κυρίου, όχι συμβολικά και με λόγια μόνο, άλλά έμπρακτα και βιωματικά, να συνειδητοποιήσουμε ότι, «ἡμάρτομεν, ἠνομήσαμεν, ἠδικήσαμεν…οὐδέ συνετηρήσαμεν, οὐδέ ἐποιήσαμεν, καθώς ἐνετείλατο ἡμῖν ὁ Κύριος». (Ειρμός ζ’ ωδής Μεγάλου Κανόνος Αγίου Ανδρέου Κρήτης). Μαζί με τον ψαλμωδό ας συνομολογήσουμε «Φθόνῳ ἐξέβαλε Παραδείσου, τὸν πρωτόπλαστον ὁ ἀρχέκακος, φάσκων τὸ Μνήσθητι ἐπὶ ξύλου, ὁ Λῃστὴς ἀπέλαβε τὸν Παράδεισον, ἐγὼ δὲ πίστει καὶ φόβῳ, τὸ Μνήσθητί μου, βοῶ σοι· Κύριε, πρὶν εἰς τέλος ἀπόλωμαι, σῶσόν με. (Κανών Τριωδίου Πέμπτη Ε’ Εβδομάδος Νηστειών).
Καλή Σαρακοστή.