Ρένος Κωνσταντίνου, θεολόγος

Ο Όσιος Παχώμιος γεννήθηκε το 292 μ.Χ στην Κάτω Θηβαΐδα της Αίγυπτου από γονείς ειδωλολάτρες και έζησε κατά τους χρόνους του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου του Μεγάλου (306 – 337 μ.Χ.). Στο στρατό, στον οποίο κατατάγηκε σε ηλικία 20 ετών, γνώρισε χριστιανούς, από τους οποίους διδάχθηκε τον Χριστιανισμό. Στη συνέχεια εγκατέλειψε τον κόσμο και αφού πήγε στην Άνω Θηβαΐδα, όπου βαπτίσθηκε και εκάρη μοναχός.

Επιθυμώντας μεγαλύτερη ησυχία, για προσευχή και άσκηση, κατέφυγε στην έρημο και τέθηκε υπό την πνευματική καθοδήγηση του περίφημου ησυχαστού Παλάμονος, του οποίου έγινε μαθητής και πνευματικό τέκνο.

Μετά την κοίμηση του πνευματικού του πατέρα, περί το 320 μ.Χ., κατέφυγε σε μια νησίδα του Νείλου, τη νήσο Ταβέννη της Άνω Θηβαΐδας, όπου βοηθούμενος και από τον αδελφό του Ιωάννη, ο οποίος ήταν μοναχός, ίδρυσε μικρή Μονή.

Η φήμη της αγιότητας του προσέλκυσε πολλούς μοναχούς. Σε λίγο η Μονή την οποία ίδρυσε αριθμούσε χιλιάδες μοναχούς και έγινε μια μεγάλη αδελφότητα. Ο Όσιος Παχώμιος για την εύρυθμη λειτουργία της Μονής και του κοινοβίου γενικότερα, συνέταξε κανονισμούς για τον κοινοβιακό μοναχισμό.
Γι’ αυτό και ο Όσιος Παχώμιος θεωρείται θεμελιωτής της κοινοβιακού μοναχισμού. Άλλωστε ο κοινοβιακός μοναχισμός αποτελεί αναβίωση και συνέχεια της πρωτοχριστιανικής κοινοκτημοσύνης των Ιεροσολύμων. Είναι σε όλους γνωστό ότι οι πρώτοι χριστιανοί είχαν τα πάντα κοινά.

Όπως φαίνεται από την Λαυσαϊκή Ιστορία, βιβλίο που έγραψε ο Παλλάδιος περί το 420 μ.Χ., οι μοναχοί του Παχωμίου, που ονομάζονταν Ταβεννησιώτες, ζούσαν ανά τρεις σε μικρά οικήματα. Ο Όσιος Παχώμιος επέβαλε στους μοναχούς του κοινή προσευχή, κάθε πρωί και βράδυ, κοινή εργασία, κοινά έσοδα, κοινές δαπάνες, κοινά γεύματα και ομοιόμορφη ενδυμασία. Τα γεύματά τους αποτελούνταν από φυτικές τροφές και τυρί. Οι Ταβεννησιώτες μοναχοί διαιρούνταν σε είκοσι τέσσερα τάγματα, καθένα από τα οποία χαρακτηριζόταν με ένα γράμμα της αλφαβήτου.

Πνεύμα οργανωτικό και απαράμιλλος στην καθοδήγηση και την διακυβέρνηση προσώπων και πραγμάτων, ο Όσιος Παχώμιος, κατόρθωσε να διατηρήσει μεταξύ του πλήθους των μοναχών του πειθαρχία και αγάπη. Συνεχώς φρόντιζε ως πατέρας για τις υλικές τους ανάγκες, αλλά και τις πνευματικές τους με τις συμβουλές, την καθοδήγηση και το φωτεινό του παράδειγμα.

Τον Μάιο του 348 μ.Χ., περιποιούμενος ο ίδιος τους μοναχούς που ασθένησαν από πανώλη, αρρώστησε και ο ίδιος και μετά από λίγο εξεδήμησε προς Κύριον. Τον Όσιο Παχώμιο διαδέχθηκε στην ηγουμενία ο Όσιος Θεόδωρος ο Ηγιασμένος (τιμάται Ο κοινοβιακός μοναχισμός επιβιώνει ως τις μέρες μας. Τα θεμέλια του έθεσε ο Όσιος Παχώμιος. Μάλιστα το κοινόβιο αποτελεί την κυριότερη μορφή μοναχισμού και ασκήσεως σήμερα.