Πραγματοποιείται μεταξύ 6 και 9 Σεπτεμβρίου 2017, το 25ο Διεθνές Διαχριστιανικό Συνέδριο Ορθοδόξου Πνευματικότητας στο Boze της Ιταλίας, με θέμα «Το δώρο της φιλοξενίας»
Η Εκκλησία της Κύπρου, μέσα στο πλαίσιο της συμμετοχής σε διεθνή και Διαχριστιανικά φόρα, συμμετέχει και στον παρόν Συνέδριο, στο οποίο, ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ. Χρυσόστομος απέστειλε χαιρετισμό, τον οποίο ανέγνωσε ο εκπρόσωπος της Εκκλησίας της Κύπρου, Επίσκοπος Μεσαορίας κ. Γρηγόριος.
Ο Μακαριώτατος αναφέρθηκε στην αξία της φιλοξενίας ως αρετής από τα αρχαία χρόνια. Αναφέρει συγκεκριμένα: «Η έμπρακτη προσφορά της αγάπης, μέσω του θεσμού της φιλοξενίας, ακόμη και στην αρχαία Ελλάδα, όπου δεν είχαν γνωρίσει τα μηνύματα του Χριστού, εθεωρείτο πράξη Χρέους και Αρετής. Μάλιστα δε, καθιέρωσαν ως προστάτες των ξένων τον «πατέρα Θεῶν τε καὶ ἀνθρώπων», τον ίδιο τον Δία, στον οποίο απέδωσαν και την προσωνυμία Ξένιος Δίας,καθώς και τη σοφή κόρη του την Αθηνά, στην οποία, επίσης, απέδωσαν την προσωνυμία, Ξενία. Τυχόν ασέβεια προς τον ξένο εθεωρείτο ύβρις και προς τον ίδιο τον Ξένιο Δία και προς την Αθηνά Ξενία». Επιπλέον, «μέσω του ιερού θεσμού της φιλοξενίας, αναπτύσσονται όχι μόνο αδελφικές σχέσεις, αλλά η έννοια και η αξία του ανθρώπου προσλαμβάνει τη θεία και αληθινή της αποστολή. Αποδίδεται ο επιβαλλόμενος σεβασμός και η δέουσα τιμή στον κάθε συνάνθρωπό μας, ακόμη και στην περίοδο ενός πολέμου».
Στο ίδιο ηθικό επίπεδο κινείται και η Παλαιά Διαθήκη. Το δώρο της Φιλοξενίας είναι τόσης και τέτοιας αξίας, ώστε στη Βυζαντινή μας αγιογραφία η Αγία Τριάδα να συμβολίζεται δια της Φιλοξενίας του Αβραάμ.
Οι Πατέρες της Εκκλησίας εις το βιβλικό αυτό γεγονός της θερμής φιλοξενίας των τριών ξένων, οι οποίοι ήσαν άγγελοι του Θεού και εικόνιζαν τα τρία πρόσωπα του Τριαδικού Θεού, είδαν την προτύπωση του μυστηρίου της Αγίας Τριάδος, η οποία απεκαλύφθη πλήρως εις την Καινή Διαθήκη. Δια τούτο, ενωρίτατα, η φιλοξενία του Αβραάμ απεικονίστηκε σε εικόνες και τοιχογραφίες∙ εκφράστηκε δε, σε δύο τύπους: Ο ένας είναι παράσταση τριών Αγγέλων και φέρει την επιγραφή «Ἡ Ἁγία Τριάς» και η άλλη τιτλοφορείται: «Ἡ Φιλοξενία τοῦ Ἀβραάμ».
Τη μέγιστη αξία της φιλοξενίας την επισημαίνει εμφαντικά και ο ίδιος ο Κύριος στην παραστατικότατη αναφορά του για τη μέλλουσα κρίση.
« Ὃταν δὲ ἔλθῃ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐν τῇ δόξῃ αὐτοῦ καὶ πάντες οἱ ἅγιοι ἄγγελοι μετ᾿ αὐτοῦ, τότε καθίσει ἐπὶ θρόνου δόξης αὐτοῦ, … τότε ἐρεῖ ὁ βασιλεὺς τοῖς ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ· δεῦτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ πατρός μου, κληρονομήσατε τὴν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν ἀπὸ καταβολῆς κόσμου. ἐπείνασα γάρ, καὶ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, ἐδίψησα, καὶ ἐποτίσατέ με, ξένος ἤμην, καὶ συνηγάγετέ με…» (Ματθ. 25, 31-35).
Ήταν επόμενο ότι και ο Παύλος, ακολουθώντας τις διδαχές του Κυρίου, τα ίδια να συμβουλεύει. Γι’ αυτό και παραγγέλλει προς τους Ρωμαίους «Ἡ ἀγάπη ἀνυπόκριτος… ταῖς χρείαις τῶν ἁγίων κοινωνοῦντες, τὴν φιλοξενίαν διώκοντες» (Ρωμ. 12, 9-13). Και στους Εβραίους γράφει χαρακτηριστικά: «Η φιλαδελφία μενέτω, τῆς φιλοξενίας μὴ ἐπιλανθάνεσθε· διά ταύτης γὰρ ἔλαθόν τινες ξενίσαντες ἀγγέλους» (Εβρ. 13, 1-2).
Ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου αναφέρεται και στον ιερό υμνωδό των ακολουθιών της Μεγάλης Εβδομάδος βαθύτατα διαποτισμένος και αυτός από την αξία της φιλοξενίας μάς παρουσιάζει τον από Αριμαθαίας Ιωσήφ να «καθικετεύει τῷ Πιλάτῳ λέγων:
«Δός μοι τοῦτον τὸν Ξένον, Τὸν ἐκ βρέφους ὡς ξένον ξενωθέντα ἐν κόσμῳ. Δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, ὅν ὁμόφυλοι, μισοῦντες θανατοῦσιν ὡς ξένον. Δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, ὅν ξενίζομαι βλέπειν τοῦ θανάτου τὸ ξένον. Δός μοι τοῦτον τὸν ξενον, ὅστις οἶδε ξενίζειν τοὺς πτωχοὺς καὶ τοὺς ξένους. Δός μοι τοῦτον τὸν ξένον…».
Ο Μακαριώτατος δεν παραλείπει να αναφερθεί και στον Μεγάλο διδάσκαλο της Εκκλησίας, τὸν Ἀρχιεπίσκοπο Κύπρου, τὸν Άγιο Επιφάνιο, ο οποίος στον γνωστὸ του λόγο για τη θεόσωμη ταφή του Κυρίου και αρχίζει και επαναλαμβάνει πολλάκις την παράκληση: «δός μοι τοῦτον τὸν ξένον».
« … Δός μοι νεκρὸν πρὸς ταφὴν τὸ σῶμα τοῦ … Ἰησοῦ τοῦ ξένου καὶ ἐπὶ ξένοις ἀγνωρίστου… Δὸς μοι τοῦτον τὸν ξένον· τὶ γὰρ σὲ λοιπὸν ὠφελεῖ τὸ σῶμα αὐτοῦ; Δός μοι τοῦτον τὸν ξένον· ἐκ μακρᾶς γὰρ ἦλθε τῆς χώρας ὧδε, ἵνα σώσῃ τὸν ξένον.
Δός μοι τοῦτον τὸν ξένον· κατῆλθε γὰρ εἰς γῆν σκοτεινὴ ἀνενέγκαι τὸν ξένον. Δός μοι τοῦτον τὸν ξένον· αὐτὸς γὰρ καὶ μόνος ὑπάρχει ξένος. Δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, οὗτινος τὴν χώραν ἀγνοοῦμεν οἱ ξένοι. Δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, οὗτινος τὸν Πατέρα ἀγνοοῦμεν οἱ ξένοι».
Καταλήγει ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου στον Χαιρετισμό του με τα ακόλουθα: «Πιστεύω ότι ο ενδότερος καρπός που έχουμε να αποκομίσουμε από το διεθνές αυτό συνέδριο είναι το χρέος που όλοι έχουμε, να εφαρμόζουμε τον προτρεπτικό και συνάμα τόσο ουσιαστικό λόγο του Γρηγορίου του Θεολόγου «Ξένους ξένιζε, μὴ ξένος γένῃ Θεοῦ». Ο θεολογικός αυτός λόγος είναι προέκταση του γνωμικού του Μενάδρου «Ξένους ξένιζε, καὶ σὺ γὰρ ξένος γ’ ἔσῃ» (μήποτε ξένος γένῃ), περιλαμβάνει όλο το μεγαλείο της Ορθοδόξου Πνευματικότητας, το οποίο καλούμαστε όλοι να εμβαθύνουμε και να βιώσουμε με πνεύμα ταπεινώσεως, καταλλαγής και φιλοξενίας στο πρόσωπο του πλησιέστερου συνανθρώπου μας, όπως τύχομεν όλοι ξενίας Δεσποτικής και στον παρόντα και τον μέλλοντα αιώνα, τη Βασιλεία του Θεού την ητοιμασμένη για τον άνθρωπο ως κορωνίδα της δημιουργίας Του.
Κατά τη διάρκεια των εργασιών του Συνεδρίου, ο Επίσκοπος Μεσαορίας κ. Γρηγόριος είχε την ευκαιρία να επισημάνει το φιλόξενο χαρακτήρα και την παράδοση των Κυπρίων από αρχαιοτάτων χρόνων και ιδιαίτερα τα τελευταία έτη από τα μέσα του 20ου αιώνα, όπου φιλοξενεί το ένα τρίτο του πληθυσμού της νήσου και κατέστη πρόσφυγας μέσα στην ίδια την πατρίδα του. Ακόμη και πρόσφατα η Κυπριακή Δημοκρατία και ο Χριστιανικός λαός της Κύπρου προσέφερε και προσφέρει με αγάπη και διάκριση όλα εκείνα που είναι απαραίτητα στου πρόσφυγες και μετανάστες οι οποίοι βρίσκουν ασφαλή διαμονή στην Κύπρο.
Με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 25 έτη της απρόσκοπτης πραγματοποίησης των εν λόγω Συνεδρίων, εκτός από τους αντιπροσώπους των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών, παρέστησαν και μίλησαν η Α.Θ.Π. ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος και η Α.Θ.Μ. ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ. Θεόδωρος.
Από το Γραφείο Διεκκλησιαστικών Σχέσεων της Εκκλησίας της Κύπρου
*****
Ακολουθεί ο χαιρετισμός της Α.Μ. του Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ.κ. Χρυστοστόμου:
Χ Α Ι Ρ Ε Τ Ι Σ Μ Ο Σ
ΤΗΣ Α. Μ. ΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΚΥΠΡΟΥ κ. κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ Β΄
ΣΤΟ ΚΕ΄ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
ΜΕ ΘΕΜΑ: « ΤΟ ΔΩΡΟ ΤΗΣ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑΣ»,
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΒΟΖΕ ΙΤΑΛΙΑΣ.
«Ξένους ξένιζε, μὴ ξένος γένῃ Θεοῦ» (Γρηγόριος Θεολόγος )
Πανοσιολογιώτατοι Καθηγούμενε της Μοναστικής κοινότητας του ΒΟΖΕ, π. Luciano Manicardi, πρώην Καθηγούμενε και Πρόεδρε της Επιστημονικής Επιτροπής του παρόντος Συνεδρίου, π. Enzo Bianchi,
Σεβαστοί Πατέρες, Κυρίες και Κύριοι,
Ανταποκρινόμενοι στην πρόσκλησή σας, ασμένως, συμμετέχουμε στο ετήσιο συνέδριό σας, εκπροσωπούμενοι δια του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Μεσαορίας κ. Γρηγορίου. Εκφράζουμε δε τον εγκάρδιο έπαινό μας προς εσάς άγιε Καθηγούμενε και προς τον πρώην Καθηγούμενο, Πρόεδρο της Επιτροπής του Συνεδρίου, π. Enzo Bianchi και τους εκλεκτούς συνεργάτες σας, καθώς επίσης και στην Επιστημονική Επιτροπή του παρόντος Συνεδρίου, για το τόσο σημαντικό θέμα που επιλέξατε: «ΤΟ ΔΩΡΟ ΤΗΣ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑΣ».
Η έμπρακτη προσφορά της αγάπης, μέσω του θεσμού της φιλοξενίας, ακόμη και στην αρχαία Ελλάδα, όπου δεν είχαν γνωρίσει τα ουράνια μηνύματα του Χριστού, εθεωρείτο πράξη Χρέους και Αρετής. Μάλιστα δε, καθιέρωσαν ως προστάτες των ξένων τον «πατέρα Θεῶν τε καὶ ἀνθρώπων», τον ίδιο τον Δία, στον οποίο απέδωσαν και την προσωνυμία Ξένιος Δίας, καθώς και τη σοφή κόρη του την Αθηνά, στην οποία, επίσης, απέδωσαν την προσωνυμία, Ξενία. Τυχόν ασέβεια προς τον ξένο εθεωρείτο ύβρις και προς τον ίδιο τον Ξένιο Δία και προς την Αθηνά Ξενία.
Ο Όμηρος μάς αναφέρει το εξής συγκινητικότατο γεγονός. Στον Τρωικό πόλεμο, ο Διομήδης από μέρους των Ελλήνων και ο Γλαύκος από την πλευρά των Τρώων ήταν έτοιμοι να μονομαχήσουν μέχρι θανάτου. Στον προηγηθέντα όμως διάλογο ο Διομήδης ανακαλύπτει ότι ο παππούς του, ο Οινεύς, φιλοξένησε τον παππού τού Γλαύκου, τον Βελλερεφόντη, και ως εκ τούτου
«ο ανδρείος εχάρηκε Διομήδης, και το κοντάρι
κάτω μπήγοντας στη γη την πολυτρόφα
στον αντρολάτη ευτύς με πρόσχαρα γλυκομιλούσε λόγια:
«Παλιός λοιπόν λογιέσαι φίλος μου, προγονικός, αλήθεια!
Και τ’ άρματα ας αλλάξομεν, όπως και τούτοι μάθουν που ‘μαστε
ξένοι πατρικοί κι είναι τιμή δική μας».
Είπαν· και από τ’ αμάξι των επήδησαν και οι δύο,
τα χέρια πιάσαν κι έδωκαν βεβαίωσιν φιλίας» (Ιλιάδ. Ζ΄ 212-233).
Αποτιμώντας τό γεγονός αυτό διαπιστώνουμε ότι, μέσω του ιερού θεσμού της φιλοξενίας, αναπτύσσονται όχι μόνο αδελφικές σχέσεις, αλλά η έννοια και η αξία του ανθρώπου προσλαμβάνει τη θεία και αληθινή της αποστολή. Αποδίδεται ο επιβαλλόμενος σεβασμός και η δέουσα τιμή στον κάθε συνάνθρωπό μας, ακόμη και στην περίοδο ενός πολέμου.
Στο ίδιο ηθικό επίπεδο κινείται και η Παλαιά Διαθήκη. Συγκεκριμένα στο Λευιτικό, ο Θεός συμβουλεύει τους Εβραίους τα κάτωθι.
«Ἐὰν δέ τις προσέλθῃ ὑμῖν προσήλυτος ἐν τῇ γῇ ὑμῶν, οὐ θλίψετε αὐτόν· ὡς ὁ αὐτόχθων ἐν ὑμῖν ἔσται ὁ προσήλυτος ὁ προσπορευόμενος πρὸς ὑμᾶς, καὶ ἀγαπήσεις αὐτὸν ὡς σεαυτόν, ὅτι προσήλυτοι ἐγενήθητε ἐν γῇ Αἰγύπτῳ· ἐγώ εἰμι Κύριος ὁ Θεὸς ὑμῶν» (Λευ. 19, 33-34).
Το δώρο της Φιλοξενίας είναι τόσης και τέτοιας αξίας, ώστε στη Βυζαντινή μας αγιογραφία η Αγία Τριάδα να συμβολίζεται δια της Φιλοξενίας του Αβραάμ.
Οι Πατέρες της Εκκλησίας εις το βιβλικό αυτό γεγονός της θερμής φιλοξενίας των τριών ξένων, οι οποίοι ήσαν άγγελοι του Θεού και εικόνιζαν τα τρία πρόσωπα του Τριαδικού Θεού, είδαν την προτύπωση του μυστηρίου της Αγίας Τριάδος, η οποία απεκαλύφθη πλήρως εις την Καινή Διαθήκη. Δια τούτο, ενωρίτατα, η φιλοξενία του Αβραάμ απεικονίστηκε σε εικόνες και τοιχογραφίες∙ εκφράστηκε δε, σε δύο τύπους: Ο ένας είναι παράσταση τριών Αγγέλων και φέρει την επιγραφή «Ἡ Ἁγία Τριάς» και η άλλη τιτλοφορείται: «Ἡ Φιλοξενία τοῦ Ἀβραάμ».
Η πατερική ερμηνεία της Φιλοξενίας του Αβραάμ ως φανέρωση της Αγίας Τριάδος, πέρασε και στα τροπάρια της Εκκλησίας μας. Έτσι ένα τροπάριο της Κυριακής του Παραλύτου παρουσιάζει ωραιότατα αυτόν τον συμβολισμό: «Μέτοικος ὑπάρχων ὁ Ἀβραάμ, κατηξιώθη τυπικῶς ὑποδέξασθαι, ἑνικόν μὲν Κύριον ἐν τρισίν ὑποστάσεσιν, υπερούσιον, ἀνδρικαῖς δὲ μορφώσεσιν» (Κανών Μεσονυκτικοῦ, ᾠδὴ ς´).
Τη μέγιστη αξία της φιλοξενίας την επισημαίνει εμφαντικά και ο ίδιος ο Κύριος στην παραστατικότατη αναφορά του για τη μέλλουσα κρίση.
« Ὃταν δὲ ἔλθῃ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐν τῇ δόξῃ αὐτοῦ καὶ πάντες οἱ ἅγιοι ἄγγελοι μετ᾿ αὐτοῦ, τότε καθίσει ἐπὶ θρόνου δόξης αὐτοῦ, … τότε ἐρεῖ ὁ βασιλεὺς τοῖς ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ· δεῦτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ πατρός μου, κληρονομήσατε τὴν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν ἀπὸ καταβολῆς κόσμου. ἐπείνασα γάρ, καὶ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, ἐδίψησα, καὶ ἐποτίσατέ με, ξένος ἤμην, καὶ συνηγάγετέ με…» (Ματθ. 25, 31-35).
Ήταν επόμενο ότι και ο Παύλος, ακολουθώντας τις διδαχές του Κυρίου, τα ίδια να συμβουλεύει. Γι’ αυτό και παραγγέλλει προς τους Ρωμαίους «Ἡ ἀγάπη ἀνυπόκριτος… ταῖς χρείαις τῶν ἁγίων κοινωνοῦντες, τὴν φιλοξενίαν διώκοντες»(Ρωμ. 12, 9-13). Και στους Εβραίους γράφει χαρακτηριστικά: «Η φιλαδελφία μενέτω, τῆς φιλοξενίας μὴἐπιλανθάνεσθε· διά ταύτης γὰρ ἔλαθόν τινες ξενίσαντες ἀγγέλους» (Εβρ. 13, 1-2).
Ο ιερός υμνωδός των ακολουθιών της Μεγάλης Εβδομάδος βαθύτατα διαποτισμένος και αυτός από την αξία της φιλοξενίας μάς παρουσιάζει τον από Αριμαθαίας Ιωσήφ να «καθικετεύει τῷ Πιλάτῳ λέγων:
«Δός μοι τοῦτον τὸν Ξένον, Τὸν ἐκ βρέφους ὡς ξένον ξενωθέντα ἐν κόσμῳ. Δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, ὅν ὁμόφυλοι, μισοῦντες θανατοῦσιν ὡς ξένον. Δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, ὅν ξενίζομαι βλέπειν τοῦ θανάτου τὸ ξένον. Δός μοι τοῦτον τὸν ξενον, ὅστις οἶδε ξενίζειν τοὺς πτωχοὺς καὶ τοὺς ξένους. Δός μοι τοῦτον τὸν ξένον…».
Δεν θὰ ήταν δυνατὸ να περατώσω τὸν χαιρετισμό μου χωρὶς να πω καὶ δυο λόγια για τὸν Ἀρχιεπίσκοπο Κύπρου, τὸν Άγιο Επιφάνιο, ο οποίος στον γνωστὸ του λόγο για τη θεόσωμη ταφή του Κυρίου και αρχίζει και επαναλαμβάνει πολλάκις την παράκληση: «δός μοι τοῦτον τὸν ξένον».
« … Δός μοι νεκρὸν πρὸς ταφὴν τὸ σῶμα τοῦ … Ἰησοῦ τοῦ ξένου καὶ ἐπὶ ξένοις ἀγνωρίστου… Δὸς μοι τοῦτον τὸν ξένον· τὶ γὰρ σὲ λοιπὸν ὠφελεῖ τὸ σῶμα αὐτοῦ; Δός μοι τοῦτον τὸν ξένον· ἐκ μακρᾶς γὰρ ἦλθε τῆς χώρας ὧδε, ἵνα σώσῃ τὸν ξένον.
Δός μοι τοῦτον τὸν ξένον· κατῆλθε γὰρ εἰς γῆν σκοτεινὴ ἀνενέγκαι τὸν ξένον. Δός μοι τοῦτον τὸν ξένον· αὐτὸς γὰρ καὶ μόνος ὑπάρχει ξένος. Δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, οὗτινος τὴν χώραν ἀγνοοῦμεν οἱ ξένοι. Δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, οὗτινος τὸν Πατέρα ἀγνοοῦμεν οἱ ξένοι.
Δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, οὗτινος τὸν τόπον καὶ τὸν τόκον καὶ τὸν τρόπον ἀγνοοῦμεν οἱ ξένοι. Δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, τὸν ξένην ζωὴν καὶ βίον ζήσαντα ἐπὶ ξένης. Δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, τὸν μὴ ἔχοντα ὧδε ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνῃ. Δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, τὸν ὡς ξένον ἐπὶ ξένης ἄοικον καὶ ἐπὶ φάτνης τεχθέντα. Δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, τὸν ἐξ αὐτῆς τῆς φάτνης ὡς ξένον ἐξ Ἡρῴδου φυγόντα. Δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, τὸν ἐξ αὐτῶν τῶν σπαργάνων ἐν Αἰγύπτῳ ξενωθέντα. Δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, τὸν οὐ πόλιν, οὐ κώμην, οὐκ οἶκον, οὐ μονήν, οὐ συγγενῆ, ἐπ’ ἀλλοδαπῆς δὲ χώρας τὴν οἴκησιν ἔχοντα καὶ τὰ πάντα κατέχοντα».
Πιστεύω ότι ο ενδότερος καρπός που έχουμε να αποκομίσουμε από το διεθνές αυτό συνέδριο είναι το χρέος που όλοι έχουμε, να εφαρμόζουμε τον προτρεπτικό και συνάμα τόσο ουσιαστικό λόγο του Γρηγορίου του Θεολόγου «Ξένους ξένιζε, μὴ ξένος γένῃ Θεοῦ». Ο θεολογικός αυτός λόγος είναι προέκταση του γνωμικού του Μενάδρου «Ξένους ξένιζε, καὶ σὺ γὰρ ξένος γ’ ἔσῃ» (μήποτε ξένος γένῃ), περιλαμβάνει όλο το μεγαλείο της Ορθοδόξου Πνευματικότητας, το οποίο καλούμαστε όλοι να εμβαθύνουμε και να βιώσουμε με πνεύμα ταπεινώσεως, καταλλαγής και φιλοξενίας στο πρόσωπο του πλησιέστερου συνανθρώπου μας, όπως τύχομεν όλοι ξενίας Δεσποτικής και στον παρόντα και τον μέλλοντα αιώνα, τη Βασιλεία του Θεού την ητοιμασμένη για τον άνθρωπο ως κορωνίδα της δημιουργίας Του.
Ευχόμαστε καλές επιτυχίες στις εργασίες του παρόντος Συνεδρίου και καρποφόρα αποτελέσματα από τις ωφέλιμες εισηγήσεις και συζητήσεις που θα λάβουν χώρα.
Μετ’ευχών εγκαρδίων
† ὁ Κύπρου Χρυσόστομος
Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου,
6 Σεπτεμβρίου 2017.