Ξεφυλλίζοντας, όπως κάθε χρόνο, τέτοιες μέρες το λαογραφικό «ευαγγέλιο» που μας άφησε ο καθηγητής της λαογραφίας Δημήτριος Σ. Λουκάτος, βλέπουμε ότι μιλά για το «Τριήμερο των Φώτων». Σήμερα, 5 του Γενάρη, «Παραμονή των Θεοφανίων -γράφει- όλα προετοιμάζονται αλλά και αρχίζουν. Στην εκκλησία ψάλλεται η ακολουθία των Μεγάλων Ωρών (πολύ χάραμα, για να βγει ο παπάς «να αγιάσει») και ύστερα ο Μεγάλος Αγιασμός, με λογοτεχνικότατες ευχές και ποιητικούς ύμνους. Η ευλόγηση των υδάτων γίνεται σήμερα, μόνο μέσα στην εκκλησιά, πάνω σε στολισμένη από κλαδιά μικροεξέδρα, όπου έχουν συγκεντρώσει αγγεία με νερά. Μετά την απόλυση, θα πάρει ο παπάς από το αγιασμένο νερό (τον αγιασμό) και θα βγει στα σπίτια και στα μαγαζιά «να αγιάσει». Ενας μικρός ή άλλος εκκλησιαστικός βοηθός του κρατά το «σικλί» (χάλκινο συνήθως δοχείο με τον αγιασμό) και ο παπάς φορώντας μόνο πετραχήλι και κρατώντας φιλοτεχνημένη από άνθη «αγιαστούρα» ραντίζει εδώ κι εκεί ψάλλοντας το «εν Ιορδάνη». Ολοι προσφέρουν τον οβολό τους, συνήθως κέρματα, που τα ρίχνουν μέσα στο κουβαδάκι του αγιασμού». («Εχει και τη σημασία του αγιασμού του ιδίου του χρήματος» – σημειώνει ο σοφός καθηγητής και πόσο χρειαζούμενο θα ήταν στις μέρες μας, όπου αντί «αγιασμού» συναντάμε το «ξέπλυμα» του χρήματος…) Αλλά, ας γυρίσουμε στις αθώες εποχές που περιγράφει τόσο ζωντανά ο αείμνηστος Κεφαλονίτης καθηγητής: «Ο παπάς μπορεί να γυρίζει έτσι τα σπίτια ώς το βράδυ αργά. Το χωριό, η ενορία ή η πολιτεία ολόκληρη, πήραν σήμερα την «πρωτάγιαση». Η ημέρα είναι νηστίσιμη. Τρώνε συνήθως στα χωριά τσιγαριστά χόρτα και λουκουμάδες. Αλλού νηστεύουν και το λάδι. Παράλληλα με τον αγιασμό -μιλάμε για την παραμονή πάντοτε- γυρίζουν τα σπίτια και τα παιδιά λέγοντας «τα Φώτα», που είναι κάπως ιδιότυπα κάλαντα, στον στόχο και στο μέλος. «Ηρθανε τα Φώτα και οι φωτισμοί» κ.λπ…».