Ηλιάνας Κάουρα, θεολόγου

Πρωτότυπο Κείμενο

Ενί δε εκάστω ημών εδόθη η χάρις κατά το μέτρον της δωρεάς του Χριστού. διό λέγει· αναβάς εις ύψος ηχμαλώτευσεν αιχμαλωσίαν και έδωκε δόματα τοις ανθρώποις. Tο δε ανέβη τι εστιν ει μη ότι και κατέβη πρώτον εις τα κατώτερα μέρη της γης; O καταβάς αυτός εστι και ο αναβάς υπεράνω πάντων των ουρανών, ίνα πληρώση τα πάντα. Kαι αυτός έδωκε τους μεν αποστόλους, τους δε προφήτας, τους δε ευαγγελιστάς, τους δε ποιμένας και διδασκάλους, προς τον καταρτισμόν των αγίων εις έργον διακονίας, εις οικοδομήν του σώματος του Χριστού, μέχρι καταντήσωμεν οι πάντες εις την ενότητα της πίστεως και της επιγνώσεως του υιού του Θεού, εις άνδρα τέλειον, εις μέτρον ηλικίας του πληρώματος του Χριστού.

Νεοελληνική Απόδοση

Στον καθένα μας όμως δόθηκε χάρισμα, σύμφωνα με το μέτρο της δωρεάς του Xριστού. Γι’ αυτό και λέει η Γραφή: Aνέβηκε ψηλά, πήρε μαζί του αιχμαλώτους, έδωσε δώρα στους ανθρώπους. Το «ανέβηκε» όμως, τι άλλο σημαίνει παρά πως προηγουμένως κατέβηκε εδώ κάτω στη γη; Αυτός που κατέβηκε είναι ο ίδιος που ανέβηκε πάνω απ’ όλους τους ουρανούς, για να γεμίσει με την παρουσία του το σύμπαν. Αυτός σε άλλους έδωσε το χάρισμα αποστόλου, σε άλλους του προφήτη, σε άλλους του ευαγγελιστή και σ’ άλλους του ποιμένα και δασκάλου, για να καταρτίζουν και να διακονούν τους πιστούς, ώστε να οικοδομείται το σώμα του Χριστού. Έτσι θα καταλήξουμε όλοι στην ενότητα που δίνει η πίστη και η βαθιά γνώση του Υιού του Θεού, θα γίνουμε ώριμοι και θα φτάσουμε στην τελειότητα που μέτρο της είναι ο Χριστός.

Σχολιασμός

Η Κυριακή που ακολουθεί τη μεγάλη Δεσποτική εορτή των Θεοφανείων, ονομάζεται Κυριακή μετά τα Φώτα.  Το αποστολικό ανάγνωσμα της ημέρας είναι παρμένο από την προς Εφεσίους Επιστολή του Αποστόλου Παύλου.

Το αποστολικό ανάγνωσμα δεν αναφέρεται συγκεκριμένα στο γεγονός της Βάπτισης του Κυρίου, την οποία προ λίγων ημερών εορτάσαμε, αλλά παραπέμπει στο μυστήριο της Θείας Οικονομίας για τη σωτηρία των ανθρώπων, το οποίο αποκάλυψε στην ανθρωπότητα ο Ιησούς Χριστός με την ενανθρώπησή του. Η εορτή των Θεοφανείων αποτελεί τη φανέρωση της Αγίας Τριάδας στον κόσμο. Ο Ιησούς Χριστός κατά τη Βάπτισή του στον Ιορδάνη ποταμό, παρουσιάζεται και ομολογείται ενώπιον των ανθρώπων ως ο Υιός του Θεού, ο Λυτρωτής και Σωτήρας του κόσμου. Την ίδια αυτή αλήθεια υπογραμμίζει και ο Απόστολος Παύλος στο παρόν αποστολικό ανάγνωσμα. Ο Χριστός με την ενανθρώπησή του, τη Σταυρική του Θυσία, την Ανάσταση και την Ανάληψή του στους ουρανούς γίνεται η πηγή χάριτος και ο διανομέας των ποικίλων χαρισμάτων του Αγίου Πνεύματος στα μέλη της Εκκλησίας.

Ο άνθρωπος με το Άγιο Βάπτισμα αναγεννάται πνευματικά με τη Χάρη του Θεού. Λαμβάνοντας το Άγιο Βάπτισμα γινόμαστε μέλη του σώματος της Εκκλησίας και είμαστε συνδεδεμένοι με την κεφαλή αυτού του σώματος, που είναι ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός. Ο σύνδεσμος αυτός της ενότητας δεν περιορίζεται μόνο στη σχέση με την κεφαλή, αλλά επεκτείνεται και σε όλα τα μέλη του σώματος. Το κάθε μέλος είναι συνδεδεμένο αρμονικά με την κεφαλή του σώματος, αλλά ταυτόχρονα και με όλα τα υπόλοιπα μέλη. Μέσα στο σώμα της Εκκλησίας το κάθε μέλος έχει τη δική του θέση και αποστολή «κατά το μέτρον της δωρεάς του Χριστού». Δηλαδή ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός, η κεφαλή της Εκκλησίας είναι εκείνος που παρέχει τα διάφορα χαρίσματα στα μέλη του σώματος. Μαζί με τη Χάρη του Θεού, προσφέρονται και τα δώρα του Αγίου Πνεύματος, που είναι η διανομή και χορήγηση των χαρισμάτων από τη δωρεά του Χριστού. Δεν υπάρχει βαπτισμένος άνθρωπος που να μην παίρνει τη δωρεά του Χριστού με τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος. Τα χαρίσματα είναι οι δωρεές του Αγίου Πνεύματος και χορηγούνται στους πιστούς από τον Ιησού Χριστό «κατά το μέτρον της δωρεάς». Δίδονται δηλαδή ως δωρεά στους πιστούς κατά την κρίση του Θεού και ανάλογα με την πίστη μας προς αυτόν, αλλά σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν αμοιβή της αξίας ή των ικανοτήτων μας.

Τα χαρίσματα όμως του Αγίου Πνεύματος όπως αναφέραμε, προσφέρονται με βάση το μέτρο του Χριστού, που αυτό εξαρτάται από το βαθμό και το μέτρο της λειτουργίας της βουλήσεως του ανθρώπου. Δεν μπορεί κάποιος να έχει όλα τα χαρίσματα, τα χαρίσματα είναι πολλά και ποικίλα. Μόνο ο Ιησούς ως άνθρωπος είχε όλες τις δωρεές και τα χαρίσματα. Ο Απόστολος Παύλος χαρακτηρίζει αυτά τα χαρίσματα, ως καρπό του Αγίου Πνεύματος στον άνθρωπο, που καλείται να καλλιεργήσει στο χώρο της Εκκλησίας «εις έργον διακονίας, εις οικοδομήν του Σώματος του Χριστού» (Γαλ. 5,22). Ο δυναμισμός των χαρισμάτων διοχετεύεται στο χώρο της Εκκλησίας, όπου ο Χριστός τα εμπιστεύεται στους Αγίους Αποστόλους, Προφήτας, Ευαγγελιστάς, Ποιμένας και Διδασκάλους. Τα χαρίσματα στην Εκκλησία δεν προσφέρονται ούτε αδιάκριτα, ούτε άσκοπα. Τα χαρίσματα λειτουργούν σωστά, αν προσφέρονται και βοηθούν στον καταρτισμό της αγιότητος. Τα χαρίσματα και οι χαρισματούχοι άνθρωποι της Εκκλησίας, δεν αποσκοπούν στην αυτοπροβολή, αλλά στην οικοδομή του σώματος της Εκκλησίας, στην κατάκτηση της αγιότητας των πιστών. Άλλωστε η πορεία του πιστού ανθρώπου δεν έχει αποκλειστικό – ατομικό χαρακτήρα, κανείς δηλαδή δεν πορεύεται προς την τελειότητα μόνος του, αλλά πορευόμαστε ως κοινωνία προσώπων. Η Εκκλησία προβάλει την κοινότητα και την κοινωνία και όχι την ατομοκρατία. Η σωτηρία ενός πιστού, είναι υπόθεση όλης της Εκκλησίας και η σωτηρία των μελών της Εκκλησίας αφορά τον κάθε πιστό. Ας μην λησμονούμε πως ο Τριαδικός Θεός είναι κοινωνία αγάπης τριών προσώπων. Ακολούθως ο Απόστολος Παύλος με βάση τη θεολογία αυτή τονίζει: «μέχρι καταντήσωμεν οι πάντες εις την ενότητα της πίστεως και της επιγνώσεως του υιού του Θεού, εις άνδρα τέλειον, εις μέτρον ηλικίας του πληρώματος του Χριστού».

Αυτά λοιπόν τα χαρίσματα καλούμαστε εμείς οι άνθρωποι να καλλιεργήσουμε. Κατά τον Άγιο Νικόλαο Καβάσιλα τα χαρίσματα είναι σαν τους σπόρους, που μπορεί η ποικιλία και ο αριθμός τους να εξαρτώνται από τον Σπορέα, η ωρίμανση και το μέγεθος όμως από την εύφορη γη, την αγαθή δηλαδή προαίρεση του ανθρώπου.