Διακόνου Επιφανίου Παπαντωνίου

Πρωτότυπο κείμενο

Αδελφοί, πάντα μοι έξεστιν, αλλ  ου πάντα συμφέρει· πάντα μοι έξεστιν, αλλ΄  οὐκ εγώ εξουσιασθήσομαι υπό τινος. Τα βρώματα τη κοιλία και η κοιλία τοις βρώμασιν· ο δε Θεός και ταύτην και ταύτα καταργήσει. Το δε σώμα ου τη πορνεία, αλλά τω Κυρίω, και ο Κυριος τω σώματι· ο δε Θεός και τον Κυριον ήγειρε και ημάς εξεγερεί δια της δυνάμεως αυτού. Ουκ οίδατε ότι τα σώματα υμών μέλη Χριστού εστιν; Άρας ουν τα μέλη του Χριστού ποιήσω πόρνης μέλη; Μη γένοιτο. Η ουκ οίδατε ότι ο κολλώμενος τη πόρνη εν σώμά εστιν; Έσονται γαρ, φησίν, οι δύο εις σάρκα μίαν· ο δε κολλώμενος τω Κυρίω εν πνεύμά εστι. Φεύγετε την πορνείαν. Παν αμάρτημα ο εάν ποιήση άνθρωπος εκτός του σώματός εστίν, ο δε πορνεύων εις το ίδιον σώμα αμαρτάνει. Η ουκ οίδατε ότι το σώμα υμών ναός του εν υμίν  Αγίου Πνεύματός εστιν, ου έχετε από Θεού, και ουκ εστέ εαυτών; Ηγοράσθητε γαρ τιμής· δοξάσατε δη τον Θεόν εν τω σώματι υμών και εν τω πνεύματι υμών, άτινά εστι του Θεού.

Νεοελληνική Απόδοση

Αδελφοί,  μερικοί μεταξύ σας λένε: «Όλα μού επιτρέπονται». Σωστά· όλα όμως δεν είναι προς το συμφέρον. Όλα μού επιτρέπονται, εγώ όμως δε θα αφήσω τίποτε να με κυριέψει. Λένε επίσης: «Οι τροφές προορίζονται για την κοιλιά και η κοιλιά είναι καμωμένη για τις τροφές»· ο Θεός όμως θα αχρηστέψει και το ένα και το άλλο. Το σώμα δεν έγινε για να πορνεύουμε, αλλά για να δοξάζουμε τον Κύριο, και ο Κύριος θα δοξάσει το σώμα. Και ο Θεός που μας ανέστησε τον Κύριο, με τη δύναμή του θα αναστήσει κι εμάς. Δεν ξέρετε ότι τα σώματά μας είναι μέλη του σώματος του Χριστού; Μπορώ, λοιπόν, να πάρω κάτι που είναι μέλος του σώματος του Χριστού και να το κάνω μέλος του σώματος μιας πόρνης; Ποτέ τέτοιο πράγμα! Ή μήπως δεν ξέρετε ότι αυτός που ενώνεται με μια πόρνη γίνεται ένα σώμα μαζί της; Γιατί, καθώς λέει η Γραφή, οι δύο θα γίνουν ένα σώμα. Όποιος όμως ενώνεται με τον Κύριο, γίνεται ένα πνεύμα μαζί του. Μακριά λοιπόν από την πορνεία! Κάθε άλλο αμάρτημα που μπορεί να διαπράξει κανείς βρίσκεται έξω από το σώμα του· αυτός όμως που πορνεύει βεβηλώνει το ίδιο του το σώμα. Ή μήπως δεν ξέρετε ότι το σώμα σας είναι ναός του Αγίου Πνεύματος που σας το χάρισε ο Θεός και βρίσκεται μέσα σας; Δεν ανήκετε στον εαυτό σας· σας αγόρασε ο Θεός πληρώνοντας το τίμημα. Το Θεό λοιπόν να δοξάζετε με το σώμα σας και με το πνεύμα σας, που ανήκουν σ΄ εκείνον.

Σχολιασμός

Η αποστολική περικοπή της δεύτερης Κυριακής του Τριωδίου, είναι παρμένη από την Α΄ προς Κορινθίους επιστολή του Αποστόλου Παύλου. Μια επιστολή που συγκαταλέγεται μεταξύ των πλουσιότερων και σημαντικότερων επιστολών στην Καινή Διαθήκη. Μέσα από αυτήν ο Απόστολος Παύλος καταπολεμά τη διάσπαση της ενότητας της Εκκλησίας της Κορίνθου, επιπλήττει την πορνεία, που ήταν διαδεδομένη και μεταξύ των χριστιανών της Κορίνθου, οι οποίοι διακατέχονταν ακόμη από  τη φιλελεύθερη ηθική παράδοση των ειδωλολατρών. Ακόμη τους συστήνει να επιλύουν μόνοι τους τις διαφορές τους χωρίς να προσφεύγουν στα εθνικά δικαστήρια, ενώ απαντά και σε ερωτήματα που του είχαν υποβληθεί σχετικά με το γάμο και την παρθενία, για τα ειδωλόθυτα, για τη θεία λατρεία, για τα πνευματικά χαρίσματα και την ανάσταση των νεκρών. Η επιλογή της συγκεκριμένης περικοπής για τη σημερινή Κυριακή, οφείλεται στο περιεχόμενό της, που είναι σχετικό με την Ευαγγελική περικοπή της παραβολής του Ασώτου Υιού. Η ασωτία, στην οποία αναφέρεται το ευαγγέλιο, συγκεκριμενοποιείται από τον Απόστολο στη παράχρηση του σώματος, στο χωρισμό από το Χριστό, μελών του, για να γίνουν «πόρνης μέλη».

Σήμερα το κακό που στιγματίζει και στηλιτεύει η Εκκλησία, είναι η κοιλιοδουλεία και η πορνεία. Κάτω από τη τελευταία, εννοούνται όλα τα σαρκικά αμαρτήματα, που διαπράττουν οι άνθρωποι. Γνωρίζοντας την ευπάθεια του ανθρωπίνου σώματος και την εύκολη ροπή του στη αμαρτία, ο Απόστολος Παύλος, μας δίνει ένα χρυσό κανόνα εγκράτειας και διάκρισης: «αν και όλα μου επιτρέπονται» να τα γευθώ και να τα κάνω, όμως «δεν είναι όλα προς το συμφέρον μου» (στ.12). Ο Θεός έχει δημιουργήσει την κοιλιά για να δέχεται τις τροφές που συντηρούν τον άνθρωπο σ’ αυτή τη ζωή. «Έχεις δικαίωμα να φας. Κάνε σωστή χρήση αυτού του δικαιώματος, μείνε κύριος του φαγητού, και πρόσεχε μήπως από άμετρο χρήση, γίνεις δούλος πλέον αυτού του πάθους. Ότι οδηγεί στη ασωτία, δεν ωφελεί το σώμα γιατί μολύνεται από τη σαρκική αμαρτία», σημειώνει ο Ιερός Χρυσόστομος.

Το σώμα του ανθρώπου ανήκει στον Κύριο, είναι ναός του Θεού και κατοικητήριο του Αγίου Πνεύματος (στ.19), και προορίζεται να δοξάζει τον Θεό. Η θέωση που παρέχεται με το άγιο βάπτισμα, συμπληρώνεται με το Χρίσμα κατά το οποίο ο πιστός λαμβάνει τα χαρίσματα του αγίου Πνεύματος. Ο ίδιος «ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο» (Γεν. β΄, 7), και κατά την ενανθρώπισή του δεν προσέλαβε μόνο την ψυχή αλλά και το ανθρώπινο σώμα για να το αναγεννήσει. Έτσι με τον τρόπο αυτό ο άνθρωπος μετέχει στον εν Χριστώ αγιασμό. Αυτό είναι το καθ’ ομοίωσιν της δημιουργίας μας.

Το σώμα μας δημιουργήθηκε για να γίνει δοχείο της χάριτος του Θεού. Αυτό θα υλοποιηθεί σύμφωνα με την χρήση που τυγχάνει από τον κάθε ένα από εμάς. Αποφεύγοντας ο άνθρωπος να υποπέσει στη δουλεία της σάρκας και ασκώντας το σώμα με την κατά Θεό πνευματική «γυμναστική», την εκγύμναση της προσευχής, της νηστείας και της αγρυπνίας, θα ισχυροποιηθεί ο δεσμός της ενότητας του σώματός μας με τον Κύριο όπως φαίνεται παρακάτω: «παντός ανδρός η κεφαλή ο Χριστός εστίν» (Α΄ Κορ. ια΄, 2), «Ουδείς γαρ ποτέ την εαυτού σάρκα εμίσησεν αλλά εκτρέφει και θάλπει αυτήν, καθώς και ο Χριστός την εκκλησίαν, ότι μέλη εσμέν του σώματος αυτού» (Εφ. ε΄, 29-30).

 Ο Απόστολος Παύλος καταφεύγοντας στην Παλαιά Διαθήκη στο χωρίο της Γενέσεως (β΄, 24)  «και έσονται οι δυο εις σάρκα μίαν» που λέχθηκε για το νόμιμο γάμο, το μεταφέρει και στην πορνεία. Στην πορνεία ο άνδρας, ατιμάζοντας το σώμα του, προσκολλάται στην πόρνη η οποία είναι χωρισμένη από το Χριστό, έτσι αποσπάται από το σώμα του Χριστού. Στο γάμο η γυναίκα στην οποία προσκολλάται ο άνδρας δεν είναι χωρισμένη από το Χριστό, έτσι παραμένουν και οι δυο ενωμένοι με το Χριστό. Αυτός λοιπόν ο οποίος προσκολλάται στον Χριστό μετέχει του πνεύματος του Χριστού. Όταν μετέχει του πνεύματος του Χριστού και ενώνεται με αυτόν πρέπει να φεύγει από την πορνεία.

Αναφέρει χαρακτηριστικά ο Άγιος Νείλος «Και αν νομίζεις ότι είσαι με τον Θεό, να φυλάγεσαι από τον δαίμονα της πορνείας, γιατί είναι πολύ απατεώνας και φθονερός και θέλει να είναι πιο γρήγορος από την κίνηση και την προσοχή του νου σου» (κεφ.γ´σ.61). Η αιτία για την οποία η σαρκική επιθυμία πάντοτε μας πειράζει, είναι γιατί καθώς ένας φυσικά αγαπά τον εαυτό του, έτσι φυσικά αγαπά να πολλαπλασιάσει μέσα από αυτή την κακία, τον ίδιο του τον εαυτό και να κάνη όμοιο με αυτόν έτσι όπως η κενοδοξία πάντα μας εξαπατά, έτσι και η σαρκική επιθυμία και δύσκολα από αυτή φυλασσόμαστε.

Τα επιχειρήματα του αποστόλου Παύλου κατά της πορνείας είναι αδιάσειστα και αναντίρρητα. Μέσα στην πονηρή εποχή μας, όπου όλα κάτω από το πέπλο των κυκλωμάτων, ωθούν στην εκπόρνευση εξευτελίζοντας την ανθρώπινη οντότητα, τα λόγια του διδασκάλου των Εθνών ακούγονται σαν παρωχημένες φωνές, που όμως δεν παύουν να έχουν αιώνια αξία. Σ΄ εμάς εναπόκειται η ευκαιρία για αποφυγή της αμαρτίας πάσης φύσεως και ιδιαιτέρως της σαρκικής, τηρώντας το λόγο του Θεού, και λαμβάνοντας τον αγιασμό και τη «ίαση ψυχής και σώματος», που πηγάζει μέσα από τη συμμετοχή μας στα μυστήρια της Εκκλησίας.