Οι Άγιοι Σαράντα μάρτυρες οι εν Σεβαστεία μαρτυρήσαντες (9 Μαρτίου)
Και οι 40 αυτοί Άγιοι ήταν στρατιώτες στο πιο επίλεκτο τάγμα του στρατού του Λικινίου. Όταν αυτός εξαπέλυσε διωγμό κατά των χριστιανών, οι Άγιοι 40 συλλαμβάνονται αμέσως από τον έπαρχο ‘Αγρικόλα (στη Σεβάστεια). Στήν αρχή τους επαινεί και τους υπόσχεται αμοιβές και αξιώματα, για να αρνηθούν την πίστη τους. Τότε ένας από τους 40, ό Κάνδιδος, άπαντα: “Ευχαριστούμε για τους επαίνους της ανδρείας μας. Άλλ’ ό Χριστός, στον όποιο πιστεύουμε, μας διδάσκει ότι στον καθένα άρχοντα πρέπει να του προσφέρουμε ό,τι του ανήκει. Και γι’ αυτό στο βασιλέα προσφέρουμε τη στρατιωτική υπακοή. “Αν, όμως, ενώ ακολουθούμε το Ευαγγέλιο, δεν ζημιώνουμε το κράτος, αλλά μάλλον το ωφελούμε με την υπηρεσία μας, γιατί μας ανακρίνεις για την πίστη πού μορφώνει τέτοιους χαρακτήρες και οδηγεί σε τέτοια έργα;” Ό Άγρικόλας κατάλαβε ότι δεν μπορούσε να τους επιβληθεί με ήρεμο τρόπο και διέταξε να τους βασανίσουν. Όποτε, μια παγωμένη χειμωνιάτικη νύχτα, τους ρίχνουν στα κρύα νερά μιας λίμνης. Το μαρτύριο ήταν φρικτό. Τα σώματα άρχισαν να μελανιάζουν. Άλλ’ αυτοί ενθάρρυναν ό ένας τον άλλο, λέγοντας: “Δριμύς ό χειμών. αλλά γλυκύς ό παράδεισος. Λίγο ας υπομείνουμε και σε μια νύχτα θα κερδίσουμε ολόκληρη την αιωνιότητα”. Ενώ προχωρούσε το μαρτύριο, ένας μόνο λιποψύχησε και βγήκε από τη λίμνη. Τον αντικατέστησε όμως ό φρουρός (Άγλάϊος), πού είδε τα στεφάνια πάνω από τα κεφάλια τους. “Ομολόγησε το Χριστό, μπήκε στη λίμνη και μαζί με τους 39 παίρνει και αυτός το στεφάνι του μαρτυρίου, αφού μισοπεθαμένους τους έβγαλαν το πρωί άπό τη λίμνη και τους συνέτριψαν τα σκέλη.
Κατά τους Παρισινούς Κώδικες 1575 και 1476 τα ονόματα τους ήταν: Κυρίων, Κάνδιδος (ή Κλαύδιος), Δόμνας, Ευτύχιος (ή Ευτυχής), Σεβηριανός, Κύριλλος, Θεόδουλος, Βιβιανός, Άγγίας, Ησύχιος, Ευνοϊκός, Μελίτων, Ήλιάδης (ή Ηλίας), Αλέξανδρος, Σακεδών (ή Σακερδών), Ούάλης, Πρίσκος, Χουδίων, Ηράκλειος, Έκδίκιος, (ή Εύδίκιος), Ιωάννης, Φιλοκτή-μων, Φλάβιος, Ξάνθιος, (ή Ξανθιάς), Ούαλέριος, Νικόλαος, Αθανάσιος, Θεόφιλος, Λυσίμαχος, Γάίος, Κλαύδιος, Σμάραγδος, Σισίνιος, Λεόντιος, Άέτιος, Άκάκιος, Δομετιανός (ή Δομέτιος), 2 Γοργόνιοι, Ιουλιανός, (ή Έλιανός ή Ήλιανός), και Άγλάϊος ό καπικλάριος. (Ορισμένοι Κώδικες αναφέρουν και επιπλέον των 40 ονόματα, όπως αυτά των Αγίων Άειθαλα, άλλου Γοργονίου κ.λ.π.).
Απολυτίκιο. Ήχος γ’. Θείας πίστεως.
Θείω Πνεύματι, συγκροτηθέντες, δήμος ώφθητε, τροπαιοφόρος, Αθλοφόροι Χριστού Τεσσαράκοντα· δια πυρός γαρ και ύδατος ένδοξοι, δοκιμασθέντες λαμπρώς έδοξάσθητε. Άλλ’ αιτήσασθε, Τριάδα τήν υπερούσιον, δωρήσασθαι ημιν το μέγα έλεος.