Κυριακή του Αντίπασχα (Του Θωμά), Ευαγγ. Ανάγνωσμα, Ιω. κ’ 19-31, (15-4-2018)
Διακόνου Χαρίτωνος Θεοδώρου
Πρωτότυπο κείμενο
Ούσης ουν οψίας τη ημέρα εκείνη τη μία των σαββάτων, και των θυρών κεκλεισμένων όπου ήσαν οι μαθηταί συνηγμένοι δια τον φόβον των Ιουδαίων, ήλθεν ο Ιησούς και έστη εις το μέσον, και λέγει αυτοίς∙ ειρήνη υμίν. και τούτο ειπών έδειξεν αυτοίς τας χείρας και την πλευράν αυτού. εχάρησαν οι μαθηταί ιδόντες τον Κύριον. Είπεν ουν αυτοίς ο Ιησούς πάλιν∙ ειρήνη υμίν∙ καθώς απέσταλκέ με ο πατήρ, καγώ πέμπω υμάς. και τούτο ειπών ενεφύσησε και λέγει αυτοίς∙ λάβετε Πνεύμα Άγιον∙ αν τινων αφήτε τας αμαρτίας, αφίενται αυτοίς∙ αν τινων κρατήτε, κεκράτηνται. Θωμάς δε εις εκ των δώδεκα, ο λεγόμενος Δίδυμος, ουκ ην μετ΄ αυτών ότε ήλθεν ο Ιησούς. έλεγον ουν αυτώ οι άλλοι μαθηταί∙ εωράκαμεν τον Κύριον. ο δε είπεν αυτοίς∙ εαν μη ίδω εν ταις χερσίν αυτού τον τύπον των ήλων, και βάλω τον δάκτυλόν μου εις τον τύπον των ήλων, και βάλω την χείρα μου εις την πλευράν αυτού, ου μη πιστεύσω. Και μεθ’ ημέρας οκτώ πάλιν ήσαν έσω οι μαθηταί αυτού και Θωμάς μετ΄αυτών. έρχεται ο Ιησούς των θυρών κεκλεισμένων, και έστη εις το μέσον και είπεν∙ ειρήνη υμίν. είτα λέγει τω Θωμά∙ φέρε τον δάκτυλόν σου ώδε και ίδε τας χείρας μου, και φέρε την χείρα σου και βάλε εις την πλευράν μου, και μη γίνου άπιστος, αλλά πιστός. και απεκρίθη Θωμάς και είπεν αυτώ∙ ο Κύριός μου και Θεός μου. λέγει αυτώ ο Ιησούς∙ ότι εώρακάς με πεπίστευκας∙ μακάριοι οι μη ιδόντες και πιστεύσαντες. Πολλά μεν ουν και άλλα σημεία εποίησεν ο Ιησούς ενώπιο των μαθητών αυτού, α ουκ έστι γεγραμμένα εν τω βιβλίω τούτω∙ ταύτα δε γέγραπται ίνα πιστεύσητε ότι Ιησούς εστιν ο Χριστός ο υιός του Θεού, και ίνα πιστεύσοντες ζωήν έχητε εν τω ονόματι αυτού.
Νεοελληνική Απόδοση
Την ίδια εκείνη μέρα, δηλαδή την πρώτη μετά το Σάββατο, όταν βράδιασε και ενώ οι μαθητές ήταν συγκεντρωμένοι κάπου με κλειστές τις πόρτες, επειδή φοβούνταν τις ιουδαϊκές αρχές, ήρθε ο Ιησούς, στάθηκε στη μέση και τους λέει: «Ειρήνη σ’ εσάς. Κι όταν το είπε αυτό, τους έδειξε τα χέρια και την πλευρά του. Οι μαθητές χάρηκαν που είδαν τον Κύριο. Ο Ιησούς τους είπε πάλι: «Ειρήνη σ’ εσάς. Όπως ο Πατέρας έστειλε εμένα, έτσι στέλνω κι εγώ εσάς». Έπειτα από τα λόγια αυτά, φύσηξε στα πρόσωπά τους και τους λέει: «Λάβετε Άγιο Πνεύμα. Σε όποιος συγχωρήσετε τις αμαρτίες, θα τους είναι συγχωρημένες∙ σε όποιους τις κρατήσετε ασυγχώρητες, θα κρατηθούν έτσι».
Ο Θωμάς όμως, ένας από τους δώδεκα μαθητές, που λεγόταν Δίδυμος, δεν ήταν μαζί τους όταν ήρθε ο Ιησούς. Του έλεγαν λοιπόν οι άλλοι μαθητές: «Είδαμε τον Κύριο με τα μάτια μας».
Αυτός όμως τους είπε: «Εγώ αν δεν δω στα χέρια του τα σημάδια από τα καρφιά, και δε βάλω το δάκτυλό μου στα σημάδια από τα καρφιά, και δε βάλω το χέρι μου στη λογχισμένη πλευρά του, δε θα πιστέψω». Οχτώ μέρες αργότερα οι μαθητές ήταν πάλι μέσα στο σπίτι, μαζί τους κι ο Θωμάς. Έρχεται ο Ιησούς, ενώ οι πόρτες ήταν κλειστές, στάθηκε στη μέση και είπε: «Ειρήνη σ’ εσάς». Έπειτα λέει στο Θωμά: «Φέρε εσύ το δάκτυλό σου εδώ και δες τα χέρια μου, και φέρε το χέρι σου και βάλτ΄ το στην πλευρά μου. Και μην αμφιβάλλεις, αλλά πίστευε». Ο Θωμάς του αποκρίθηκε: « Εσύ είσαι ο Κύριός μου και ο Θεός μου». Του λέει τότε ο Ιησούς: «Πείστηκες επειδή με είδες με τα μάτια σου∙ μακάριοι εκείνοι που χωρίς να με έχουν δει πιστεύουν».
Ο Ιησούς έκανε βέβαια και πολλά άλλα θαύματα μπροστά στους μαθητές του, που δεν είναι γραμμένα σ΄ αυτό εδώ το βιβλίο. Αυτά όμως γράφτηκαν για να πιστέψετε πως ο Ιησούς είναι ο Χριστός ο Υιός του Θεού, και πιστεύοντας να έχετε δι’ αυτού τη ζωή.
Σχολιασμός
Διαπιστώνει κανείς διαβάζοντας την παρούσα Ευαγγελική περικοπή ότι ο Θωμάς διακατέχεται από αισθήματα λύπης αλλά και αμφισβήτησης και φαίνεται να είναι πιο συγκλονισμένος με το δράμα ου Γολγοθά σε σχέση με τους υπόλοιπους μαθητές. Πολλά τα ερωτήματα που ταλαιπωρούν τον εσωτερικό κόσμο του Θωμά , όπως αφού ο Διδάσκαλος( Ιησούς Χριστός) ανέστησε νεκρούς, θεράπευσε ασθενείς τώρα γιατί δεν είχε την δύναμη να αντιμετωπίσει τους εχθρούς του; Η λύπη του Θωμά γινόταν ακόμα πιο μεγαλύτερη όταν άκουγε τους υπόλοιπους μαθητές να του διαβεβαιώνουν ότι την ημέρα της εγέρσεως εκ των νεκρών περί το απόγευμα της Κυριακής εμφανίστηκε ο Κύριος το υπερώον «των θυρών κεκλεισμένων» και αφού τους χαιρέτησε δείχνοντας τους και τις τρύπες των καρφιών αλλά και τις πληγές του είχε φάει μαζί τους και τους έδωσε το ιδιαίτερο χάρισμα του Αγίου Πνεύματος να συγχωρούν αμαρτίες. Όταν τα έλεγαν όλα αυτά οι μαθητές έλαμπε το πρόσωπο τους από μεγάλη χαρά.
Όμως με όσα του είπαν οι υπόλοιποι μαθητές ο Θωμάς δεν ησύχασε και εξακολουθούσε να πλανιέται μέσα του το αίσθημα της απιστίας και της αμφιβολίας και να επαναλαμβάνει συνεχώς : «∙ εαν μη ίδω εν ταις χερσίν αυτού τον τύπον των ήλων, και βάλω τον δάκτυλόν μου εις τον τύπον των ήλων, και βάλω την χείρα μου εις την πλευράν αυτού, ου μη πιστεύσω.». Όσο περνούσαν οι μέρες τόσο πολύ παρέμεινε σκοτισμένος στην απιστία του και βυθισμένος στην πικρία του.
Μετά από οκτώ ημέρες ο Αναστημένος Σωτήρας εμφανίζεται και πάλι. Παρόντες είναι όλοι οι μαθηταί και ο Θωμάς. «Έλα Θωμά. Φέρε τον δακτυλόν Σου εδώ. Και κοίταξε τα χέρια μου και φέρε το χέρι Σου και βάλε στην πλευρά μου και μην γίνεσαι άπιστος αλλά πιστός»! Να η ώρα της σωτηρίας,της ομολογίας. Ο μαθητής συντετριμμένος, ταπεινωμένος μετά την έρευνα, σωριάστηκε μπροστά στα πόδια του Διδασκάλου και άφησε να βγουν από τα ευτυχισμένα στήθη του τούτα τα λόγια : «Ο Κύριος μου και ο Θεός μου».
Βαθιά μέσα του ο Θωμάς δεν ήταν άπιστος αλλά δύσπιστος. Γεμάτος τώρα εσωτερική ανακούφιση συγκίνηση και χαρά και χωρίς καν να αγγίξει τον αναστημένο Διδάσκαλο βροντοφώναξε «ο Κύριός μου και Θεός μου.» προσθέτοντας και ο Κύριος «μακάριοι οι μη ιδόντες και πιστεύσαντες.» . Πολύ μεγάλη η δύναμη αυτού του μακαρισμού όπου οι καλοπροαίρετοι άνθρωποι χωρίς να απαιτούν να δουν μπροστά τους τον αναστημένο Χριστό θα πιστεύουν. Και ο συγκεκριμένος μακαρισμός κάνει αναφορά στα εκατομμύρια πιστών όπου έζησαν δια μέσου των αιώνων, που ζουν σήμερα και σε εκείνους που θα ζήσουν μέχρι την συντέλεια του κόσμου.
Η πίστη από την μέρα της εγέρσεως του Κυρίου και μετά κατά τον Αποστ. Παύλο είναι «ελπιζομένων υπόστασις, πραγμάτων έλεγχος ου βλεπομένων» (Εβρ ια’ 1). Είναι αυτά τα αγαθά του ουρανού τα οποία και ελπίζουμε. Ακλόνητες και τρανέ μαρτυρίες πίστεως είναι τα θαύματα, η διδασκαλία του Χριστού η λυτρωτική θυσία του και τα οποία είναι καταγραμμένα στα ιερά και θεόπνευστα βιβλία της Αγίας Γραφής όπου και φυλάσσονται ως κόρη οφθαλμού στην ιερά παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Θα έλεγε κανείς μα αυτά δεν τα άκουσαν αλλά τα είδαν με τα ίδια τους τα μάτια οι Γραμματείς και οι Φαρισαίοι και όμως δεν τον πίστεψαν και τον είχαν σταυρώσει. Είναι όμως πολύ απλή η εξήγηση αυτού του φαινομένου. Όταν είναι κανείς εγκλωβισμένος μέσα στα πάθη του και ακόμη περισσότερο μέσα στον εγωισμό και την μοχθηρία δεν αντιλαμβάνεται τι γίνεται γύρω του. Αυτό που χρειάζεται είναι καθαρότητα νου και αγνή διάθεση.
Ο μακαρισμός αυτός αφορά και όλους εμάς. Έχουμε σίγουρη την πίστη σε αυτούς που τον άκουσαν και τον είδαν. Και αυτή η πίστη επιβεβαιώνεται από την πληροφορία της συνειδήσεως μας , ώστε να μεταβάλλεται σε ακλόνητο βεβαιότητα.