Διακόνου Επιφανίου Παπαντωνίου

Πρωτότυπο κείμενο

Ἀδελφοί, ὁ Θεὸς ὁ εἰπὼν ἐκ σκότους φῶς λάμψαι, ὃς ἔλαμψεν ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν πρὸς φωτισμὸν τῆς γνώσεως τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ ἐν προσώπῳ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἔχομεν δὲ τὸν θησαυρὸν τοῦτον ἐν ὀστρακίνοις σκεύεσιν, ἵνα ἡ ὑπερβολὴ τῆς δυνάμεως ᾖ τοῦ Θεοῦ καὶ μὴ ἐξ ἡμῶν, ἐν παντὶ θλιβόμενοι ἀλλ᾿ οὐ στενοχωρούμενοι, ἀπορούμενοι ἀλλ᾿ οὐκ ἐξαπορούμενοι, διωκόμενοι ἀλλ᾿ οὐκ ἐγκαταλειπόμενοι, καταβαλλόμενοι ἀλλ᾿ οὐκ ἀπολλύμενοι, πάντοτε τὴν νέκρωσιν τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ ἐν τῷ σώματι περιφέροντες, ἵνα καὶ ἡ ζωὴ τοῦ Ἰησοῦ ἐν τῷ σώματι ἡμῶν φανερωθῇ. Ἀεὶ γὰρ ἡμεῖς οἱ ζῶντες εἰς θάνατον παραδιδόμεθα διὰ Ἰησοῦν, ἵνα καὶ ἡ ζωὴ τοῦ Ἰησοῦ φανερωθῇ ἐν τῇ θνητῇ σαρκὶ ἡμῶν. Ὥστε ὁ μὲν θάνατος ἐν ἡμῖν ἐνεργεῖται, ἡ δὲ ζωὴ ἐν ὑμῖν. Ἔχοντες δὲ τὸ αὐτὸ πνεῦμα τῆς πίστεως κατὰ τὸ γεγραμμένον, ἐπίστευσα, διὸ ἐλάλησα, καὶ ἡμεῖς πιστεύομεν, διὸ καὶ λαλοῦμεν, εἰδότες ὅτι ὁ ἐγείρας τὸν Κύριον Ἰησοῦν καὶ ἡμᾶς διὰ Ἰησοῦ ἐγερεῖ καὶ παραστήσει σὺν ὑμῖν. Τὰ γὰρ πάντα δι᾿ ὑμᾶς, ἵνα ἡ χάρις πλεονάσασα διὰ τῶν πλειόνων τὴν εὐχαριστίαν περισσεύσῃ εἰς τὴν δόξαν τοῦ Θεοῦ.

Νεοελληνική Απόδοση

Αδελφοί, ο Θεός που είπε μέσα από το σκοτάδι να λάμψει φως, αυτός έλαμψε μέσα στις καρδιές μας και μας φώτισε να γνωρίσουμε τη δόξα του στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού. Αλλά εμείς που έχουμε αυτόν το θησαυρό είμαστε σαν τα πήλινα δοχεία· έτσι γίνεται φανερό πως η υπερβολική αξία του θησαυρού αυτού προέρχεται από το Θεό κι όχι από μας. Αν και μας πιέζουν από παντού, δε μας καταβάλλουν. Βρισκόμαστε σε αδιέξοδο, αλλά δεν απελπιζόμαστε. Μας καταδιώκουν, ο Θεός όμως δε μας εγκαταλείπει. Μας ρίχνουν κάτω, μα δε χάνουμε τον αγώνα. Συνεχώς υποφέρουμε σωματικά μετέχοντας έτσι στο θάνατο του Κυρίου Ιησού, για να φανερωθεί στο πρόσωπό μας η ζωή του αναστημένου Ιησού. Δηλαδή είμαστε ζωντανοί, αλλά εκθέτουμε συνεχώς τον εαυτό μας στο θάνατο για χάρη του Ιησού, ώστε να φανερωθεί στο θνητό μας σώμα η ζωή του Ιησού. Έτσι, εμάς μας απειλεί συνεχώς ο θάνατος, ενώ εσείς κερδίζετε τη ζωή. Έχουμε, λοιπόν, την ίδια εμπιστοσύνη στο Θεό, που αναφέρει η Γραφή: Εμπιστεύτηκα τον εαυτό μου στο Θεό, γι’ αυτό και μίλησα. Κι εμείς έχουμε εμπιστοσύνη στο Θεό, γι’ αυτό και κηρύττουμε. Ξέρουμε ότι ο Θεός, που ανέστησε τον Κύριο Ιησού, θα αναστήσει και εμάς δια του Ιησού και θα μας παρουσιάσει μπροστά του μαζί σας. Όλα, λοιπόν, γίνονται για σας. Έτσι, όσο πιο πολλοί δεχτούν τη χάρη, τόσο πιο μεγάλη θα είναι η ευχαριστία και η δοξολογία προς το Θεό.

Σχολιασμός

Σήμερα η  Εκκλησία μας, γιορτάζει τη μνήμη του Οσίου Ευθυμίου του μεγάλου και το  αποστολικό ανάγνωσμα της ημέρας είναι παρμένο από τη Β΄ προς Κορινθίους επιστολή του Αποστόλου Παύλου.

Ο θείος Απόστολος κοπίασε για την ίδρυση της Εκκλησίας της Κορίνθου, γι’ αυτό και με κάθε ευκαιρία ζητούσε να πληροφορηθεί για την πνευματική της πρόοδο. Όταν έμαθε ότι, μετά την επίσκεψή του ξέσπασαν διαμάχες μεταξύ των μελών της και αμφισβητήσεις του αποστολικού του κύρους, τους γράφει με ζωντανό, πηγαίο τόνο, προκειμένου να τους ειρηνεύσει. Και αυτά που γράφει δεν είναι ιδέες ενός ευσεβούς στοχασμού, αλλά η αποθησαυρισμένη εμπειρία του ανθρώπου που ακολουθεί το δρόμο του Θεού.

Το θείο φως – θησαυρός της ψυχής

Από το πρώτο στίχο της περικοπής ο θείος Παύλος κάνει αναφορά στο γεγονός της δημιουργίας του κόσμου, «και είπεν ο Θεός γεννήθητω φως» (Γεν. 1), για να δείξει ότι αυτή η (νέα) δημιουργία είναι μεγαλύτερη και αφορά το φωτισμό του Αγίου Πνεύματος στη ψυχή του ανακαινισμένου ανθρώπου. Μια δημιουργική πράξη, η οποία σαφώς δεν γίνεται μια φορά και σταματά, αλλά συνεχίζει εσαεί να προσφέρεται το φως. Έτσι, «όπως στη αρχή της δημιουργίας το φως διέλυσε το σκοτάδι, κατ΄ αυτό τον τρόπο, με την έλευση του Χριστού στο κόσμο, διαλύθηκε το σκοτάδι από τις καρδιές των ανθρώπων κι έλαμψε το φως της γνώσεως της δόξας του Θεού».

Το θείο αυτό φως ο «θησαυρός» δεν είναι άλλο από την αποκάλυψη της παρουσίας της Αγίας Τριάδος που οδηγεί τον πιστό να γνωρίσει αληθινά τον Θεό. Είναι ο θησαυρός της πίστης μας, όπως τον κληρονομήσαμε την ημέρα της βάπτισης μας στο όνομα της Αγίας Τριάδος. Αυτός ο πνευματικός θησαυρός φυλάσσεται μέσα στην ευάλωτη ανθρώπινη φύση μας «σαν σε πήλινα δοχεία» (στ.7). Και αυτό ακριβώς για να μην περηφανευτούμε ότι αυτό οφείλετε σε δικές μας ικανότητες, αλλά στη χάρη του Θεού.

Το παράδειγμα των αγίων και η εφαρμογή του στη ζωή μας

«Εν παντὶ θλιβόμενοι αλλ᾿ ου στενοχωρούμενοι, απορούμενοι αλλ᾿ ούκ εξαπορούμενοι» (στ. 8). Είμαστε άνθρωποι, θλιβόμαστε σχεδόν σε κάθε περίσταση της ζωής μας και όμως οι εξωτερικές αυτές δυσκολίες, δεν μας δημιουργούν αδιέξοδο και αγωνιώδη στενοχώρια, τονίζει ο απόστολος Παύλος, αναφερόμενος στο αποστολικό έργο. Οι άγιοι της Εκκλησίας μας, πέρασαν τη ζωή τους μέσα σε πόνους και θλίψεις, αλλά είχαν βαθιά ριζωμένη στη ψυχή τους χαρά, που δίνει στον άνθρωπο η βαθειά πίστη. Όχι απλώς υπέμεναν αλλά χαιρόντουσαν μέσα από τα παθήματα τους. Κι εμείς σήμερα δεχόμαστε πιέσεις και μας φέρνουν σε αδιέξοδα πολλές φορές είτε οι φίλοι, είτε οι εχθροί, είτε το οικογενειακό ή και το επαγγελματικό μας περιβάλλον.

Αυτά (τις αποτυχίες και τις δυσκολίες) τα επιτρέπει ο Θεός για άσκηση και όχι για να το βάζουμε κάτω. Ποιος μπορεί να πει ότι χαίρετε μέσα από τα παθήματα του; ή τουλάχιστον ότι τα υπομένει αγόγγυστα; Αντίθετα σχεδόν όλοι θέλουμε να γευόμαστε διαρκώς μια ακόρεστη χαρά, επιδιώκουμε να αποφύγουμε οτιδήποτε πιθανόν θα μας στεναχωρήσει και αρνούμαστε ν’ αποφύγουμε ευθύνες. Αυτή η νοοτροπία, μας κάνει ν’ αντιμετωπίζουμε και την πίστη στο Χριστό με ανάλογο τρόπο. Θέλουμε ένα χριστιανισμό χωρίς δοκιμασίες, χωρίς υποχρεώσεις.

Τὶ κοινὸν Ευθύμιε σοὶ καὶ τω βίῳ;

Επισημαίνει ο ιερός υμνογράφος για τον σημερινό τιμώμενο άγιο: «Πάτερ Ευθύμιε, ο σος βίος ανυπέρβλητος, η πίστις όντως ορθόδοξος» (Πάτερ Ευθύμιε, η ζωή σου αξεπέραστη, η πίστη σου αληθινά ορθόδοξη). Ορθόδοξη πίστη λοιπόν, αγιασμένη στο έπακρο ζωή, ορθοδοξία και ορθοπραξία: αυτό είναι το μήνυμα, ο κανόνας ζωής για κάθε πιστό, ο οποίος αποφασίζει να λατρεύει τον Θεό κατά τρόπο τέλειο. Ποιες οι αρετές που άσκησε ο όσιος Ευθύμιος, υπερέβη τα πάθη και κέρδισε με τη χάρη του Θεού τη βασιλεία Του; Πρώτον πόθησε αυτή τη βασιλεία του Θεού, ντύθηκε έπειτα την ταπείνωση, ακολούθησε την εγκράτεια, και τέλος επιδίωξε τη δικαιοσύνη.

Όσοι λοιπόν σήμερα θέλουμε να ζήσουμε με πιστότητα και συνέπεια τη χριστιανική ζωή, καλούμαστε ν’ ακολουθήσουμε το παράδειγμα των αγίων μας. Οι θλίψεις δεν πρέπει να μας ρίχνουν κάτω, δεν πρέπει να χάνουμε τον αγώνα της ζωής. Στις δύσκολες στιγμές της ζωής μας δεν πρέπει να απελπιζόμαστε, ακόμη κι αν φτάσουμε σ’ αδιέξοδο. Ο Θεός ποτέ δεν μας εγκαταλείπει.  Ο δίκαιος που βαδίζει στο δρόμο του Θεού και προσδοκεί «ανάστασιν νεκρών» και τη μετοχή στη βασιλεία του Θεού δεν απελπίζεται μπροστά στο γεγονός του βιολογικού θανάτου, γιατί βιώνει την πραγματικότητα της νίκης κατά του θανάτου που ο Κύριος ετέλεσε διά της Αναστάσεώς του.

«Επίστευσα, διο ελάλησα» βροντοφώνησε ο προφήτης Δαυίδ στη Παλαιά Διαθήκη και ο απόστολος Παύλος συμπληρώνει, «και ημείς, πιστεύομεν, διο και λαλούμεν». Υπάρχει σύνδεση ανάμεσα σε Παλαιά και Καινή Διαθήκη. Τους ίδιους κινδύνους που αντιμετωπίζουμε εμείς τώρα, αντιμετώπισαν και όλοι οι παλαιοί. Με πίστη λοιπόν και ελπίδα να τα αντιμετωπίζουμε όλα, και να μη ζητούμε αμέσως απαλλαγή από τα κακά που μας βρίσκουν. Ο λόγος του Αποστόλου Παύλου σήμερα όσο ποτέ άλλοτε, είναι πολύ δυνατός, είναι παντοδύναμος, είναι υπερφυσικός, είναι λόγος δημιουργικός, λόγος σωτηριώδης! «Τω λόγω Κυρίου οι ουρανοί εστερεώθησαν» (Ψ.33,6), λέγει ο ψαλμωδός. «Είπε και εγενήθησαν». Ο έχων ώτα λοιπόν ακούειν, ακουέτω.