Αρχιμανδρίτη Αυγουστίνου Κκαρά

Πρωτότυπο κείμενο

Ἀδελφοί, νῦν ἐγγύτερον ἡμῶν ἡ σωτηρία ἢ ὅτε ἐπιστεύσαμεν. Ἡ νὺξ προέκοψεν, ἡ δὲ ἡμέρα ἤγγικεν. Ἀποθώμεθα οὖν τὰ ἔργα τοῦ σκότους καὶ ἐνδυσώμεθα τὰ ὅπλα τοῦ φωτός. Ὡς ἐν ἡμέρᾳ εὐσχημόνως περιπατήσωμεν, μὴ κώμοις καὶ μέθαις, μὴ κοίταις καὶ ἀσελγείαις, μὴ ἔριδι καὶ ζήλῳ, ἀλλ᾿ ἐνδύσασθε τὸν Κύριον ᾿Ιησοῦν Χριστόν, καὶ τῆς σαρκὸς πρόνοιαν μὴ ποιεῖσθε εἰς ἐπιθυμίας. Τὸν δὲ ἀσθενοῦντα τῇ πίστει προσλαμβάνεσθε, μὴ εἰς διακρίσεις διαλογισμῶν. Ὅς μὲν πιστεύει φαγεῖν πάντα, ὁ δὲ ἀσθενῶν λάχανα ἐσθίει. Ὁ ἐσθίων τὸν μὴ ἐσθίοντα μὴ ἐξουθενείτω, καὶ ὁ μὴ ἐσθίων τὸν ἐσθίοντα μὴ κρινέτω· ὁ Θεὸς γὰρ αὐτὸν προσελάβετο. Σὺ τίς εἶ ὁ κρίνων ἀλλότριον οἰκέτην; Τῷ ἰδίῳ Κυρίῳ στήκει ἢ πίπτει· σταθήσεται δέ· δυνατὸς γάρ ἐστιν ὁ Θεὸς στῆσαι αὐτόν.

 Νεοελληνική Απόδοση

Αδελφοί, η τελική σωτηρία βρίσκεται πιο κοντά μας παρά τότε που πιστέψαμε. Η νύχτα όπου να ’ναι φεύγει, και η μέρα κοντεύει να ’ρθει. Γι’ αυτό ας πετάξουμε από πάνω μας τα έργα του σκότους, κι ας φορέσουμε τα όπλα του φωτός. Η διαγωγή μας ας είναι κόσμια, τέτοια που ταιριάζει στο φως. Ας πάψουν τα φαγοπότια και τα μεθύσια, η ασύδοτη κι ακόλαστη ζωή, οι φιλονικίες και οι φθόνοι. Ντυθείτε τον Κύριό μας Ιησού Χριστού και μην αφήνετε τον αμαρτωλό εαυτό σας να σας παρασύρει  στην ικανοποίηση των επιθυμιών σας. Να δέχεστε όποιον έχει ασθενή πίστη, χωρίς να επικρίνετε τις απόψεις του. Για παράδειγμα, ένας πιστεύει πως μπορεί να φάει απ’ όλα, ενώ κάποιος άλλος, που έχει ασθενική πίστη, τρώει μόνο χόρτα. Αυτός που τρώει απ’ όλα, ας μην περιφρονεί  εκείνον που δεν τρώει κι εκείνος που δεν τρώει, ας κατακρίνει εκείνον που τρώει, γιατί ο Θεός τον έχει δεχτεί στην εκκλησία του. Ποιος είσαι εσύ που θα κρίνεις έναν ξένο υπηρέτη; Μόνο ο Κύριος του μπορεί να κρίνει αν στέκεται η όχι στην πίστη του, γιατί ο Θεός έχει τη δύναμη να τον στηρίξει.

Η σωτηρία του κόσμου

Η Εκκλησία μας στις 24 Ιουνίου τιμά το γενέθλιον του Αγίου Ιωάννου του Βαπτιστού, ο οποίος υπήρξε ο Πρόδρομος της παρουσίας του Ιησού Χριστού στον κόσμο και ο προάγγελος της σωτηρίας του ανθρωπίνου γένους. Το αποστολικό ανάγνωσμα της ημέρας είναι ίδιο με εκείνο της Κυριακής της Τυροφάγου και προέρχεται από την προς Ρωμαίους Επιστολή του Αποστόλου Παύλου. Η περικοπή αναφέρεται στην εγγύτητα της Δευτέρας Παρουσίας του Κυρίου, γεγονός που απαιτεί εντατικότερη προσπάθεια και αγώνα από τους πιστούς, ώστε να είναι έτοιμοι όταν έλθει ο Κύριος. Η επιλογή του συγκεκριμένου αποστολικού αναγνώσματος κατά την εορτή του Τιμίου Προδρόμου δεν είναι τυχαία. Το κήρυγμα του Τιμίου Προδρόμου είχε κατεξοχήν εσχατολογικό χαρακτήρα και συνοψιζόταν μέσα σε λίγες λέξεις: «μετανοείτε ήγγικεν γαρ η βασιλεία των ουρανών» (Ματθ.3,2). Αυτή την ίδια εσχατολογική διάσταση δίνει και ο Απόστολος Παύλος στο παρόν αποστολικό ανάγνωσμα. Ο χρόνος και η ιστορία της ανθρωπότητας καθώς προχωρούν μας φέρνουν πιο κοντά στην Παρουσία του Κυρίου.

Ο Απόστολος Παύλος χωρίς να επιθυμεί να προσδιορίσει χρονικά τη δεύτερη έλευση του Χριστού, άλλωστε το απροσδιόριστο του χρόνου της δευτέρας παρουσίας το διεκήρυξε ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός: «περί δε της ημέρας εκείνης και ώρας ουδείς οίδεν, ουδέ οι άγγελοι των ουρανών, ει μη ο πατήρ μου μόνος» (Ματθ. 24,36), προτρέπει τους πιστούς σε εγρήγορση και αναμονή της ημέρα εκείνης.  Όσο περνά ο χρόνος της παρούσας ζωής, τόσο και πλησιάζουμε προς την έλευση του Κυρίου.  Η δεύτερη έλευση του Χριστού θα σημάνει την ώρα της πλήρους συμμετοχής των πιστών στο μυστήριο της σωτηρίας.  Η σωτηρία αποτελεί βέβαια γεγονός από τη στιγμή της βάπτισης κάθε ανθρώπου, ωστόσο η πληρότητά της θα επέλθει με την έλευση της ημέρας του Κυρίου.  Επομένως ο κάθε πιστός ζει και πορεύεται στην παρούσα ζωή, αναμένοντας την ένδοξη έλευση του Κυρίου, κατά την οποία προσδοκά να κληρονομήσει τη βασιλεία του Θεού.

Η παρούσα ζωή παρομοιάζεται από τον Παύλο ως «νυξ», επειδή βρίσκεται υπό την επήρεια της αμαρτίας που συμβολίζεται με το σκοτάδι.  Η μέλλουσα ζωή αντίστοιχα παρομοιάζεται με «ημέρα», γιατί κατ΄ αυτήν  θα επικρατήσει το φως της βασιλείας του Θεού.  Οφείλουν λοιπόν οι πιστοί να απορρίψουν τα «έργα του σκότους», δηλαδή την αμαρτία και να ενδυθούν «τα όπλα του φωτός», τα χαρίσματα δηλαδή του Αγίου Πνεύματος.  Ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός είναι το ένδυμα του πιστού από την ώρα της βάπτισής του.  Από τη στιγμή που ο Χριστός ενοικεί μέσα στον πιστό άνθρωπο, τότε το θέλημά του συνταυτίζεται με το θέλημα του Κυρίου και άρα «τα έργα του σκότους» δεν είναι δυνατόν να συνυπάρξουν με «τα έργα του φωτός».

Η σωτηρία του ανθρώπου στηρίζεται στην πίστη του Ιησού Χριστού, και όχι στις διάφορες τυπικές και νομικές διατάξεις.  Πολλοί χριστιανοί που ανήκαν προηγουμένως στην Ιουδαϊκή θρησκεία, εξακολουθούσαν να τηρούν ορισμένες διατάξεις του Μωσαϊκού νόμου.  Μια από αυτές ήταν και η διάκριση των τροφών σε «καθαρές» και «ακάθαρτες».  Έτσι επιδίωκαν να απέχουν από τις «ακάθαρτες» τροφές όπως το κρέας και το κρασί από φόβο μήπως επιδράσουν στην ηθική τους κατάσταση ή από την επιθυμία τους να φθάσουν σε ψηλότερα μέτρα αγιότητας από τους άλλους.  Ο Παύλος κρίνοντας τα ζητήματα αυτά δευτερεύοντα ως προς την ουσία τους, συνιστά από τη μια ο καθένας να πράττει σύμφωνα με τις προσωπικές του πεποιθήσεις και από την άλλη «ασθενείς» και «δυνατοί» να αποφεύγουν τη μεταξύ τους κατάκριση, η οποία δημιουργούσε εντάσεις και φιλονικίες.

Η κατάσταση αυτή επηρέαζε αρνητικά τις σχέσεις των χριστιανών και δημιουργούσε πρόβλημα στην ενότητα της εκκλησιαστικής κοινότητας.  Οι «δυνατοί» που έτρωγαν τα πάντα ενέπαιζαν και εξουθένωναν τους «ασθενείς» που δεν έτρωγαν.  Από την άλλη πλευρά οι «ασθενείς» κατέκριναν τους «δυνατούς» ως παραβάτες του νόμου.  Ο Παύλος επισημαίνει ότι είναι ανεπίτρεπτο γεγονός η κατάκριση των αδελφών.  Ο κάθε πιστός είναι δούλος Κυρίου και ανήκει σε αυτόν, όποια και αν είναι η πνευματική του κατάσταση.  Ο καθένας «στήκει ή πίπτει τω ιδίω Κυρίω», γι΄ αυτό η κατάκριση δεν έχει θέση μεταξύ των πιστών.  Ακόμα και αυτός που «πίπτει» θα σταθεί στη συνέχεια, γιατί ο Θεός έχει τη δύναμη να τον ανορθώσει.  Επομένως κανένας δεν έχει το δικαίωμα να κρίνει τον άλλο, έστω και αν έχει πέσει, έστω και αν ζει μέσα στην αμαρτία και την αμετανοησία, γιατί πάντοτε υπάρχει η δυνατότητα της ανόρθωσής του με την σωστική παρέμβαση του παντοδύναμου Θεού.

Το χαρακτηριστικό γνώρισμα της ζωής ενός πιστού ανθρώπου είναι η εν Χριστώ αγάπη. Μια αγάπη που αγκαλιάζει τον κάθε άνθρωπο, είτε αυτός είναι «δυνατός», είτε είναι «ασθενής» στην πίστη. Ακόμα αγκαλιάζει και εκείνον που δεν πιστεύει στον Χριστό και την Εκκλησία. Η αγάπη του Χριστού δεν έχει όρια, ούτε προϋποθέσεις. Αυτό άλλωστε έκανε και ο Τίμιος Πρόδρομος, απηύθυνε το κήρυγμά του σε όλους ανεξαιρέτως, αγωνιώντας για την σωτηρία ακόμα και των εχθρών του. Αυτή είναι η σωστή διάσταση του κηρύγματος της Εκκλησίας. Η Εκκλησία κηρύττει την σωτηρία του κόσμου που προσφέρεται από τον Ιησού Χριστό. Η σωτηρία του ανθρωπίνου γένους είναι ήδη γεγονός, αλλά αναμένεται η τελική επικράτησή της με την Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου. Η ζωή και η πορεία των πιστών μέσα στον κόσμο λαμβάνει την εσχατολογική διάσταση της ζωής του Τιμίου Προδρόμου, αλλά και όλων των Αγίων που ποθούσαν την έλευση του Κυρίου και την επικράτηση της Βασιλείας του Θεού.