«Τους τρείς μεγίστους φωστήρας της Τρισηλίου Θεότητος τους την οικουμένην ακτίσιν……»

ΣΥΝΤΟΜΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ

                                                                              Διάκονος Χαρίτων Θεοδώρου

Σήμερα 30 Ιανουαρίου η Εκκλησία μας εορτάζει τουςΤρείς Ιεράρχες.Βυθοί σοφίας απύθμενο.Βράχοι πίστης ακλόνητοι.Ωκεανοί φιλανθρωπίας παμμέγιστοι.Οι Τρείς Ιεράρχες Βασίλειος ο Μέγας,Γρηγόριος ο Θεολόγος και Ιωάννης ο Χρυσόστομος,είναι αιώνιοι και αδιαφιλονίκητοι Διδάσκαλοι της Οικουμένης.Η περίοδος η οποία έζησαν και ανέπτυξαν παιδαγωγική δράση  αν και μας πάει 17 αιώνες πίσω εντοπίζουμε το στοιχείο της διαχρονικότητας και της οικουμενικότητας.Ιδέες οι οποίες είναι ζυμωμένες με πολύτιμα συστατικά αλήθειας και αγάπης. Πρόκειται για πρότυπα αρετής ανεπανάληπτα,υποδείγματα φλανθρωπίας μοναδικά,πρότυπα παρρησίας και τόλμης ανυπέρβλητα.

Στην ψυχή γενναίοι,στο πνεύμα πανίσχυροι,στο θάρρος αδάμαστοι,στην απειλή άφοβοι και στη φοβέρα των αρχόντων της κοσμικής εξουσίας γίνονται φάροι φωτεινοί,που φωτίζουν το δρόμο της τιμής και του καθήκοντος,οδηγούν φωτισμένα τα ανθρώπινα βήματα στη λεωφόρο της χαράς και της δημιουργίας,του πολιτισμού και της ευημερίας.Οι ιδανικοί ποιμένες,του κόσμου οι υπέρλαμπροι φωστήρες,της επιστήμης οι αφοσιωμένοι σκαπανείς,των περάτων της γης οι αληθινοί καθοδηγητές,των ηθών οι ορθοί διορθωτές,της αλήθειας οι διαπρύσιοι κήρυκες.Η δράση τους είναι πολυσχιδής θρησκευτική,πνευματική,κοινωνική,φιλανθρωπική,παιδαγωγική.

Η συγγραφική τους παρακαταθήκη πλουσιότατη.Παρατηρούμαι μέσα από το συγγραφικό τους έργο την έντονη ανησυχία τους για τα θέματα της παιδείας,της οικογένειας,του νέου που παλεύει για ένα άριστο μέλλον.Επιθυμία τους οι νέοι να κοσμούνται με της αρετής τα κάλλη και της παιδείας το αγλάισμα,την ειλικρινή και βαθιά πίστη στο Θεό,τη σεμνότητα,την ηθική.Μια νεολαία απαλλαγμένη από τα ανίερα και φθοροποιά πάθη του εγωισμού,του μίσους,της κακίας και της ζηλοτυπίας.

Ο Μέγας Βασίλειος πρωτοπορώνταςθέλει το Δάσκαλο «αρχέτυπον βίου,νόμου έμψυχον, κανόνα αρετής γιατί αυτός είναι λειτουργός, απόστολος, δίκαιος,σοβαρός, αληθινός πλάστης ψυχών. Μελετώντας κανείς πρέπει να αντλεί τις πηγές του από έργα ιστορικά ,ρητορικά, ποιητικά, πατερικά πάντα όμως με  εγκράτεια, περίσκεψη και  σύνεση.Πιστεύει πως εκπαίδευση αληθινή και ορθή αποτελεί «τέχνην τεχνών και επιστήμην επιστημών».Ο υψιπέτης Γρηγόριος ο Θεολόγος δίνει βαρύτητα στην ολοκληρωμένη προσωπικότητα του παιδαγωγού,ο οποίος δεν πρέπει να υστερεί σε θέματα υπομονής,δικαιοσύνης,πολύπρευρης μόρφωσης αποφεύγοντας έτσι το μείζων και προτιμώντας έτσι το ελάχιστο και σίγουρα βέβαιο.Διδάσκει περαιτέρω και τον επαγγελματικό προσανατολισμό.

Ο Τρίτος στην σειρά,είναι ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος τον οποίο πολλοί δικαίως αποκαλούν «Δημοσθένη» της Εκκλησίας για την ρητορική του σκληρότητα ας μας επιτραπεί αυτός ο χαρακτηρισμός.Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος απαιτεί από τον Δάσκαλο να είναι πιστός στο καθήκον του, μυσταγωγό της Χριστιανικής αγάπης και ηθικής ώστε να σμιλεύει με τέχνη και μεράκι την παιδική ψυχή και να σφυρηλατεί σαν γλύπτης τον παιδικό χαρακτήρα με δικαιοσύνη και αξιοπρέπεια. Ο Χριστιανισμός και ο Ελληνισμός είναι έννοιες αδιαχώριστες κι αδιάσπαστες. Κέντρο τους είναι ο άνθρωπος.Κοινός αγώνας της πίστης, της τιμής,της ηθικής ,των ιδανικών της πατρίδος,των υπέρτατων αξιών της ανεξαρτησίας και ελευθερίας.

Οι Τρείς Ιεράρχες παραμένουν αμετάβλητοι στο χρόνο,παραμένουν διδάσκαλοι με οικουμενικές και αξεπέραστες δυνατότητες.Είναι πηγή φώτισης όπου φωτίζουν και καθοδηγούν το Έθνος και τον Χριστιανισμό μας σε καιρούς χαλεπούς.Συνδέουν το αρχαίο Ελληνικό πνεύμα με τις πανανθρώπινες αξίες του Χριστιανισμού και ναι μάλιστα αυτοί θεμελίωσαν τον «χρυσόν αιώνα»της λαμπρής Χριστιανικής παιδείας στο Βυζάντιο σε μια εποχή που η Ευρώπη ζούσε μέσα στον λίθαργο και το ψυχρό σκότος του μεσαίωνα.Δίκαια λοιπόν συνδυάζεται η σημερινή γιορτή των τριών αυτών φωστήρων της Οικουμένης με την γιορτή των γραμμάτων τιμώντας έτσι την προσφορά τους τόσο σε επίπεδο θρησκειολογικό αλλά και συνάμα παιδαγωγικό.

                         .