Ρένος Κωνσταντίνου, θεολόγος

Ο Άγιος Διονύσιος ο Αεροπαγίτης ήταν διάσημος αθηναίος φιλόσοφος και μέλος του ανωτάτου δικαστηρίου. Μετά το κήρυγμα του Αποστόλου Παύλου στην Αθήνα στον Άρειο Πάγο, κάτω από τον ιερό βράχο της Ακροπόλεως το 50 μ.Χ., πίστεψε και βαπτίστηκε χριστιανός αυτός και η οικογένεια του όλη το έτος 52 μ.Χ.: «τινὲς δὲ ἄνδρες κολληθέντες αὐτῷ ἐπίστευσαν, ἐν οἷς καὶΔιονύσιος ὁ Ἀρεοπαγίτης καὶ γυνὴ ὀνόματι Δάμαρις καὶ ἕτεροι σὺν αὐτοῖς» (Πράξ. 17, 34). Ο Άγιος Διονύσιος  διετέλεσε και επίσκοπος της πόλης των Αθηνών, διαδεχόμενος τον Άγιο Ιερόθεο.  Μαρτύρησε στα χρόνια του αυτοκράτορα Δομετιανού (81-96 μ.Χ.).  Κατά μία παράδοση, ο Άγιος Διονύσιος περιόδευσε σε πολλά μέρη της Δύσης, όπου κήρυξε τον ευαγγελικό λόγο και έλκυσε πολλούς στον Χριστιανισμό. Όταν έφθασε στο Παρίσι συνελήφθη και υπέστη μαρτυρικό θάνατο με αποκεφαλισμό, γύρω στο 95 με 96 μ.Χ.

Πολλοί Συναξαριστές δίνουν αρκετές πληροφορίες για τη σημαντικότατη αυτή προσωπικότητα του Χριστιανισμού, οι οποίες όμως  στηρίζονται σε διάφορες παραδόσεις, χωρίς να είμαστε βέβαιοι για την ορθότητά τους. Έτσι μια παράδοση τοποθετεί τον Άγιο Διονύσιο την ημέρα που σταυρώθηκε ο Ιησούς να είναι στην Ηλιούπολη της Αιγύπτου μαζί με τον φιλόσοφο Απολλοφάνη. Όταν σκοτείνιασε ο ήλιος, κατά την ώρα του Πάθους του Κυρίου, ο Διονύσιος αναφώνησε: «Ή η φύσις αλλοιούται ή θεός πάσχει». Μία ακόμη παράδοση, ιδιαίτερα αγαπητή που έχει επικρατήσει στην Εκκλησία και εκφράζεται στην αγιογραφία και υμνογραφία, θέλει τον Άγιο Διονύσιο να παρίσταται στην Κοίμηση της Παναγίας, μαζί με τους άλλους δύο ιερομάρτυρες Ιερόθεο και Τιμόθεο, μεταφερόμενος από τις νεφέλες που άρπαξαν και τους Αποστόλους. Στις ιερές εικόνες της Κοιμήσεως απεικονίζεται με τους δύο Ιεράρχες να στέκεται πίσω από τους Αποστόλους.

Στον Άγιο Διονύσιο αποδίδονται και αρκετά θεολογικά συγγράμματα (αν και το πιθανότερο είναι να είναι ψευδεπίγραφα, δηλαδή γράφτηκαν από άλλους και όχι από τον Άγιο). Ωστόσο αποτελούν πνευματικά κείμενα, από τα όποια παραθέτουμε σε μετάφραση ορισμένα λόγια σχετικά με την Αγιότητα, τη Βασιλεία και την Κυριότητα του Θεού: «Αγιότητα, λοιπόν, είναι κατά τη γνώμη μας η καθαρότητα, η ασημάδευτη από οποιοδήποτε μίασμα, η πλήρης και ολότελα άσπιλη. Βασιλεία είναι η τακτοποίηση κάθε ορίου, κάθε τάξης, κανονισμού, κατάστασης. Κυριότητα δεν είναι μόνο η υπεροχή πάνω στους χειρότερους, αλλά και η συνολική των καλών και αγαθών και πλήρης ολοκτησία, καθώς και η αληθινή και αμετάβλητη βεβαιότητα. Γι’ αυτό και η κυριότητα ετυμολογείται από το “κύρος” και το “κύριο” και το “κυρίευαν”. Θεότητα είναι η πρόνοια που θεάται τα πάντα και με τέλεια αγαθότητα “περιθέει” (περιέχει) και συνέχει τα πάντα, τα γεμίζει με τον εαυτό της και υπερέχει από όλα όσα απολαμβάνουν τα δώρα της πρόνοιάς της»
(Διονυσίου Αρεοπαγίτου, “ΠΕΡΙ ΘΕΙΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ”. Εκδόσεις Π. Πουρναρά).

Ο Άγιος Διονύσιος ο Αεροπαγίτης είναι ο πολιούχος Άγιος των Αθηνών. Είναι επίσης προστάτης των Δικαστικών και του Δικαστικού Σώματος. Η μνήμη του εορτάζεται στις 3 Οκτωβρίου.