Πρωτ. Σταύρου Σταύρου, Καθηγητής Μ.Ε.

Πρωτότυπο Κείμενο

Τω καιρώ εκείνω, είδεν ο Ιησούς πολύν όχλον, και εσπλαγχνίσθη επ’ αυτοίς και εθεράπευσε τους αρρώστους αυτών. Οψίας δε γενομένης προσήλθον αυτώ οι μαθηταί αυτού λέγοντες∙ έρημος εστίν ο τόπος και η ώρα ήδη παρήλθεν∙ απόλυσον τους όχλους, ίνα απελθόντες εις τας κώμας αγοράσωσιν εαυτοίς βρώματα. Ο δε Ιησούς είπεν αυτοίς∙ ου χρείαν έχουσιν απελθείν∙ δότε αυτοίς υμείς φαγείν. Οι δε λεγουσιν αυτώ∙ ούκ έχομεν ώδε ει μή πέντε άρτους και δύο ιχθύας. Ο δε είπε∙ φέρετέ μοι αυτούς ώδε. Και κελεύσας τους όχλους ανακλιθήναι επί τους χόρτους, λαβών τους πέντε άρτους και τους δύο ιχθύας, αναβλέψας εις τον ουρανόν ευλόγησε, και κλάσας έδωκε τοις μαθηταίς τους άρτους, οι δε μαθηταί τοις όχλοις. και έφυγον πάντες και εχορτάσθησαν, και ήραν το περισσεύον των κλασμάτων δώδεκα κοφίνους πλήρεις. Οι δε εσθίοντες ήσαν άνδρες ωσεί πεντάκισχίλιοι χωρίς γυναικών και παιδίων. Και ευθέως ηνάγκασεν ο Ιησούς τους μαθητάς αυτού εμβήναι εις το πλοίον και προάγειν αυτόν εις το πέραν, έως ου απολύση τους όχλους.

Νεοελληνική Απόδοση

Εκείνο τον καιρό, είδε ο Ιησούς πολύν κόσμο και τους σπλαχνίστηκε, και γιάτρεψε τους αρρώστους των. Όταν έπεσε το δειλινό, τον πλησίασαν οι μαθητές του και του είπαν: «Ο τόπος είναι ερημικός, και η ώρα είναι περασμένη. Διώξε τον κόσμο να πάνε στα χωριά για ν’ αγοράσουν φαγητά να φάνε». Ο Ιησούς τους είπε: «Δεν υπάρχει λόγος να φύγουν, δώστε τους εσείς να φάνε». Κι αυτοί του λένε: «Δεν έχουμε εδώ παρά πέντε ψωμιά και δύο ψάρια». Κι αυτός ειπε: «Φέρτε μού τα εδώ». Κι αφού πρόσταξε τον κόσμο να καθίσει για φαγητό πάνω στο χορτάρι, πήρε τα πέντε ψωμιά και τα δύο ψάρια, έστρεψε το βλέμμα του στον ουρανό, τα ευλόγησε, έκοψε τα ψωμιά σε κομμάτια και τα έδωσε στους μαθητές κι οι μαθητές στο πλήθος. Έφαγαν όλοι και χόρτασαν. Και μάζεψαν τα περισσεύματα από τα κομμάτια, δώδεκα κοφίνια γεμάτα. Αυτοί αφού έφαγαν ήταν περίπου πέντε χιλιάδες άντρες, χωρίς τις γυναίκες και τα παιδιά. Αμέσως ύστερα ο Ιησούς υποχρέωσε τους μαθητές να μπούν στο καΐκι και να πάνε να τον περιμένουν στην απέναντι όχθη, ωσότου αυτός διαλύσει τα πλήθη.

Σχολιασμός

Η σημερινή Κυριακή, είναι η όγδοη κατά σειρά Κυριακή στον εορτολογικό κύκλο  της Εκκλησίας, κατά την οποία διαβάζονται Ευαγγελικές περικοπές από το κατά Ματθαίο Ευαγγέλιο.

Το ιερό Ευαγγέλιο μιλά με σαφήνεια για δύο θαύματα που έκανε ο Ιησούς Χριστός στην έρημο, πολλαπλασιάζοντας τους άρτους και τα ψάρια και μοιράζοντας τα στο λαό. Για το πρώτο θαύμα, που είναι περιεχόμενο της σημερινής ευαγγελικής περικοπής, μιλάνε και οι τέσσερις Ευαγγελιστές (Μτθ 14, 14-22 ‘ Μκ 6, 31-34 ‘ Λκ 9, 10-17’ Ιω. 6, 1-14). Από πέντε άρτους και δύο ψάρια, αφού ευλογήθηκαν, έφαγαν πέντε χιλιάδες άντρες, χωρίς τις γυναίκες και τα παιδιά τους και χόρτασαν και μάλιστα περίσσεψαν δώδεκα κοφίνια. Στο δεύτερο θαύμα, που το περιγράφει μόνο ο Ευαγγελιστής Ματθαίος (15, 32-38) και ο Ευαγγελιστής Μάρκος (8, 1-10), από επτά άρτους και λίγα ψάρια έφαγαν τέσσερις χιλιάδες άνδρες, χωρίς τις γυναίκες και τα παιδιά τους, περίσσεψαν και επτά καλάθια. Ενώ αν σκεφτούμε με μαθηματικό τρόπο ξέρουμε ότι, η πρόσθεση του πέντε και του δυο μας κάνουν επτά, εδώ παρουσιάζεται το υπέρλογο και παράδοξο να μας κάνουν… πολλές χιλιάδες και να μένει και περίσσευμα!

Είδε λέει, ο Ευαγγελιστής Ματθαίος, ο Ιησούς πολύ κόσμο να τον ακολουθεί και τον σπλαχνίσθηκε και θεράπευσε τους αρρώστους τους. Γιατί αυτός είναι κατά τον προφήτη Ησαία που σήκωσε στους ώμους του τον πόνο μας και υπέμεινε τις ασθένειές μας.

Από τον αριθμό των ανθρώπων  που βρίσκονταν μαζί με τον Ιησού Χριστό για να ακούσουν το κήρυγμα του συμπεραίνουμε πόσο πολύ είχαν επηρεαστεί  από το λόγο του και τα θαύματα τα οποία επιτελούσε.

Βρισκόμενοι σε τόπο ερημικό δεν προέβλεψαν ότι η διδασκαλία Του θα διαρκούσε αρκετή ώρα και δεν είχαν φροντίσει για το δείπνο τους, ώσπου κάποια στιγμή οι μαθητές πλησιάζουν τον διδάσκοντα Κύριο για να του υπενθυμίσουν ότι πρέπει να διακόψει, για να πάει ο κόσμος να προμηθευτεί τροφή διότι εκείνοι δεν διέθεταν την υπερβολική αυτή ποσότητα, ώστε να φτάσει για όλους, δεδομένου ότι ήταν πέντε χιλιάδες άνδρες εκτός των γυναικών   και των παιδιών και διέθεταν μόνο πέντε ψωμιά και δύο ψάρια (Ματθ. ιδ, 14). Με την  ανθρώπινη λογική εδώ θα περιμέναμε τον Ιησού Χριστό να προτρέψει τον όχλο να διαλυθεί, έτσι ώστε να μπορέσουν να κατέβουν στα κοντινά χωριά να αγοράσουν την  τροφή που χρειάζονταν.

Εντυπωσιακή όμως είναι η στάση του Χριστού στην προτροπή των μαθητών του να απολύσει τους όχλους. Ο Κύριος τους απαντά  ότι δεν χρειάζεται να φύγουν, αλλά δώστε τους εσείς να φάνε. Οι μαθητές εξεπλάγησαν γιατί πώς ήταν δυνατό να θρέψουν τόσες χιλιάδες ανθρώπους από το τίποτε. Ανατρέπει την  σκέψη τους  ο Διδάσκαλος. Τους θέλει ενεργούς στην λύση του προβλήματος. Θα έπρεπε με άλλα λόγια οι μαθητές να κάνουν το πρώτο βήμα και να δώσουν ότι είχαν, και στην συνέχεια να έχουν το θαυμαστό αποτέλεσμα του χορτασμού (Ι. Χρυσοστόμου, «Λόγος εις τους πέντε άρτους και τους δύο ιχθύας»).

Η Θεία Ευχαριστία είναι ο ουράνιος άρτος των ανθρώπων. Ακόμη μπορεί οι Όμως αυτό που είναι αδύνατο για τους ανθρώπους είναι δυνατό για τον Θεό. Ο Ιησούς στρέφει τα μάτια στον ουρανό, προσευχόμενος, ευλογεί τις υπάρχουσες τροφές και θρέφει ολόκληρο το πλήθος των ανθρώπων αφήνοντας και πολλά περισσεύματα. Σχολιάζει σχετικά ο Ιερός Χρυσόστομος: « Ο τόπος μπορεί να είναι έρημος, όμως υ τρέφει την οικουμένη. Η ώρα έχει περάσει, αλλά μαζί σας συνομιλεί Εκείνος, που δεν υπόκειται στο χρόνο».

Στους μαθητές Του, ανάμεσα τους αδύνατο για τους ανθρώπους είναι δυνατό για τον Θεό. Εκείνος πο δίνει τους άρτους για να τους μοιράσουν στο πλήθος, για να θυμούνται μόνιμα και συνεχώς το θαύμα. Ακόμη δίνει τους άρτους, για να μην νομισθεί πως κατά φαντασία θαυματούργησε. Τα περισσεύματα είναι δείγμα ατράνταχτης αλήθειας.

Το θαύμα των πέντε άρτων είναι σύμβολο και της Θείας Ευχαριστίας άρτοι να συμβολίζουν και τα πολλά χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος. Ο Κύριος τρέφει το λαό του και την εκκλησία Του με τον εαυτό Του . Ο Ιησούς Χριστός είναι ο ζωοποιός Αρτος . Ο Ιησούς Χριστός με το θαύμα του πολλαπλασιασμού των άρτων μας φανερώνει πως δεν ενδιαφέρθηκε μόνο για την ψυχή του ανθρώπου αλλά μερίμνησε και για το σώμα του. Τις υλικές ανάγκες του. Ο Χριστός δεν περιφρονεί τα υλικά αγαθά , αλλά τα ιεραρχεί. Πρώτα είναι η βρώση η μένουσα ( Ιωαν. 6,27) και μετά η πρόσκαιρη. Η εκκλησία ενδιαφέρεται το ίδιο για τις υλικές ανάγκες του ανθρώπου, αλλά θέτει όρια στις απαιτήσεις μας. Πρώτα δίδαξε ο Ιησούς Χριστός τον όχλο και μετά τους έδωσε ψωμί να φάνε.

Οφείλουμε εμείς οι άνθρωποι να αγωνιζόμαστε να κρατήσουμε το σύνδεσμο με το Χριστό που είναι ο ζωοποιός άρτος και όχι η επιθυμία να αποκτήσουμε περισσότερα εφήμερα αγαθά. Σίγουρα δεν παραμένουμε μόνο στο έργο της διδασκαλίας του Ευαγγελίου  αλλά και στη χρήση των αγαθών, αποφεύγοντας τη σπατάλη και κινούμενοι στην βοήθεια των άλλων από το περίσσευμα μας. Να μην λησμονούμε τον σοφό λόγο που ο Απόστολος Παύλος γράφει προς τους Χριστιανούς της Κορίνθου «Το δικό μας περίσσευμα πρέπει να καλύπτει το υστέρημα των άλλων» (Β΄ Κορ. η,14). Αμήν.