Πρωτότυπο κείμενο

Αδελφοί, η γαρ σφραγίς της εμής αποστολής υμείς εστε εν κυρίῳ. Η εμή απολογία τοις εμέ ανακρίνουσιν αύτη εστί. Μη ουκ έχομεν εξουσίαν φαγείν και πιείν;  μη ουκ έχομεν εξουσίαν αδελφήν γυναίκα περιάγειν, ως και οι λοιποί απόστολοι και οι αδελφοί  του Κυρίου και Κηφάς; ή μόνος εγώ και Βαρνάβας ουκ έχομεν εξουσίαν του μη εργάζεσθαι; Τις στρατεύεται ιδίοις οψωνίοις ποτέ; Τις φυτεύει αμπελώνα και εκ του καρπού αυτού ουκ εσθίει; ή τις ποιμαίνει ποίμνην και εκ του γάλακτος της ποίμνης ουκ εσθίει; μη κατά άνθρωπον ταύτα λαλώ; ή ουχί και ο νόμος ταύτα λέγει; εν γαρ τω Μωϋσέως νόμῳ γέγραπται· ου φιμώσεις βουν αλοώντα. Μη των βοών μέλει τω Θεώ; Ή δι’ ημάς πάντως λέγει; δι’ ημάς γαρ εγράφη, ότι επ’ ελπίδι οφείλει ο αροτριών αροτριάν, και ο αλοών της ελπίδος αυτού μετέχειν επ’ ελπίδι. Ει ημείς υμίν τα πνευματικά εσπείραμεν, μέγα εν ημείς υμών τα σαρκικά θερίσομεν; Ει άλλοι της εξουσίας υμών μετέχουσιν, ου μάλλον ημείς; αλλ’ ουκ εχρησάμεθα τη εξουσία ταύτῃ, αλλά πάντα στέγομεν, ίνα μη εγκοπήν τινά δώμεν τω ευαγγελίω του Χριστού.

Απόδοση

Αδελφοί η παρουσία της δικής σας εκκλησίας είναι η απόδειξη πως είμαι Απόστολος, αυτή είναι η υπεράσπιση μου προς εκείνους που με επικρίνουν. Μήπως δεν έχουμε εξουσία να φάμε και να πιούμε; Μήπως δεν έχουμε εξουσία να περιφέρουμε γυναίκα χριστιανή, όπως και οι άλλοι Απόστολοι και οι αδελφοί του Κυρίου και ο Κηφάς; Ή μόνο εγώ και ο Βαρνάβας δεν έχουμε εξουσία να μην εργαζόμαστε; Ποιός ποτέ υπηρετεί στο στρατό με δικά του έξοδα; Ποιός φυτεύει αμπέλι και δεν τρώει από τον καρπό του; Ὴ ποιός βόσκει ποίμνη και δεν τρώει από το γάλα της ποίμνης; Μήπως τα λέω αυτά ανθρώπινα σκεπτόμενος; Δεν τα λέει και ο Νόμος; Στο νόμο του Μωυσή είναι γραμμένο, «Δε θα κλείσεις το στόμα του βοδιού που αλωνίζει». Μήπως νοιάζεται ο Θεός για τα βόδια; Ἢ μιλά αποκλειστικά για εμάς; Πραγματικά για εμάς είναι γραμμένο, διότι εκείνος που οργώνει τη γη, οφείλει με ελπίδα να οργώνει, και εκείνος που αλωνίζει, να αλωνίζει με ελπίδα ότι θα έχει μέρος του καρπού. Εάν εμείς σπείραμε σ’ εσάς τα πνευματικά, είναι μεγάλο πράγμα εάν θερίσουμε από εσάς υλικά πράγματα; Εάν άλλοι χρησιμοποιούν το δικαίωμα να μετέχουν στα αγαθά σας, δεν το έχουμε εμείς περισσότερο; Δεν κάναμε όμως χρήση του δικαιώματος αυτού, αλλά τα υπομένουμε όλα, για να μη φέρουμε κανένα εμπόδιο στο ευαγγέλιο του Χριστού.

Σχολιασμός

Το αποστολικό ανάγνωσμα της Κυριακής ΙΑ’ επιστολών είναι παρμένο από το ένατο κεφάλαιο της πρώτης προς Κορινθίους επιστολής του Αποστόλου Παύλου. Στην περικοπή αυτή ο Απόστολος Παύλος αντικρούει κατηγορίες προς το πρόσωπό του αλλά και κατηγορίες προς τους συνεργάτες του, προερχόμενες από την Εκκλησία της Κορίνθου, εκκλησιαστική κοινότητα η οποία οφείλει την ύπαρξή της στον Απόστολο των Εθνών και τους συνεργάτες του Βαρνάβα και Σίλα, οι οποίοι διέδωσαν το ευαγγέλιο στην περιοχή.

Οι κατηγορίες που του προσάπτονται είναι, για το κατά πόσο είναι ισοστάσιος και ισάξιος του Αποστολικού αξιώματος των άλλων Αποστόλων, οι οποίοι έλαβαν την χάρη του Αγίου Πνεύματος με την επιφοίτηση κατά την ημέρα της Πεντηκοστής. Η απάντηση που δίνει γι’ αυτό είναι ότι η πιο τρανή απόδειξη για την αποστολικότητά του είναι οι ίδιοι οι Κορίνθιοι με την ύπαρξη της Εκκλησίας της Κορίνθου. Άλλη κατηγορία που του προσάπτεται είναι ότι δεν κάνει χρήση του δικαιώματός του, να συντηρείται βιοποριστικά από τις εκκλησίες, τις οποίες εγκαθιδρύει ως Απόστολος, όπως οι υπόλοιποι Απόστολοι. Για τούτο παραθέτει τρία παραδείγματα από την ανθρώπινη καθημερινότητα, του στρατιώτη που δε στρατεύεται στον πόλεμο με δικά του έξοδα, του αμπελουργού που αποκομίζει καρπούς από τον αμπελώνα του και του βοσκού που τρέφεται από το κοπάδι του. Με τα παραδείγματα αυτά προσπαθεί να τους αποδείξει ότι είναι φυσικό για ένα Απόστολο να τρέφεται από εκείνους τους οποίους υπηρετεί, αλλά έχει και το δικαίωμα να συντηρείται με δικά του βιοποριστικά μέσα, με γνώμονα να μην κωλύεται το έργο της διάδοσης του Λόγου του Θεού. Εκτός των πιο πάνω παραδειγμάτων από την ανθρώπινη καθημερινότητα, παραθέτει εδάφιο μέσα από το Μωσαϊκό Νόμο (Δευτερονόμιο 25,4) δείχνοντας με αυτό τον τρόπο, ότι επιβεβαιώνονται τα όσα λέει και μέσα στο Νόμο. Στη συνέχεια κάνει νύξη για το γεγονός ότι κάποιοι επωφελούνται των αγαθών της κορινθιακής εκκλησίας μη έχοντας το δικαίωμα αυτό. Αναφέρεται προφανώς στους ψευδοπροφήτες και ψευδαποστόλους που δρούσαν την περίοδο εκείνη στην ευρύτερη περιοχή. Το όλο συγγραφικό έργο της περικοπής αυτής, θυμίζει λίγο ως πολύ Απολογητικό έργο, που σκοπό έχει την απολογία – απόδειξη της Αποστολικότητας του Θείου Παύλου.

Μέσα από τη συγκεκριμένη περικοπή διαφαίνονται πολλές θεματικές παράμετροι. Θα καταπιαστούμε με το θέμα της αποκόμισης βιοποριστικών μέσων των λειτουργών της διάδοσης του Λόγου του Θεού και κατ’ επέκταση των ιερέων της σημερινής κοινωνίας. Είναι απολύτως φυσιολογικό οι ποιμένες της Εκκλησίας να έχουν τις συνήθεις υλικές ανάγκες όπως και ο κάθε άνθρωπος. Καθώς είναι αφοσιωμένοι εξ’ ολοκλήρου στο έργο του Θεού αδυνατούν να ασκήσουν κάποιο βιοποριστικό επάγγελμα. Όπως ακριβώς ειπώθηκε πιο πάνω είναι απόλυτα φυσιολογικό ο λειτουργός και υπηρέτης του λαού του Θεού να τρέφεται και να συντηρείται από εκείνους τους οποίους υπηρετεί. Στη σημερινή κοινωνία οι διάδοχοι των Αποστόλων – οι Αρχιερείς και κατ’ επέκταση οι ιερείς που χειροτονήθηκαν από κανονικό επίσκοπο – που κηρύττουν και διαδίδουν το Λόγο του Θεού διακονώντας και δίνοντας όλο τους το είναι και την ύπαρξή τους στην εξυπηρέτηση, ενίσχυση και πνευματική καθοδήγηση του διαπιστευμένου σε αυτούς ποιμνίου, να τυγχάνουν λήψη των βιοποριστικών τους μέσων από την ενορία ή την εκκλησιαστική κοινότητα την οποία υπηρετούν. Δαπανούν χρόνο και πολύ κόπο για το έργο αυτό λόγω αυξημένων ποιμαντικών αναγκών, μη έχοντας διαθέσιμο προσωπικό χρόνο για την εκτέλεση άλλης εργασίας μέσα από την οποία θα μπορούσαν να αυτοσυντηρηθούν, ή και να συντηρήσουν την οικογένειά τους. Προς Θεού όμως να μην θεωρηθεί, ή να παρερμηνευθεί ότι ο ιερέας από του λειτουργήματος που ασκεί, εκπίπτει σε βιοποριστική εργασία με σκοπό την αποκόμιση χρημάτων, ή την απόκτηση των κατάλληλων μέσων προς επιβίωση και συντήρηση. Από την άλλη πλευρά να μη προσκολληθούμε και σε παραδείγματα ανθρώπων που κάνουν κατάχρηση αυτού του δικαιώματος• ενθυμούμενοι την αποστολική ρήση «οφείλομεν δε ημείς οι δυνατοί τα ασθενήματα των αδυνάτων βαστάζειν» (Ρωμ. 15,1), με την έννοια ότι εμείς οι πνευματικοί άνθρωποι βλέποντας οιονδήποτε να υποπίπτει σε πράξη που προκαλεί σκανδαλισμό, να δείχνουμε κατανόηση και με τον τρόπο μας να του δείχνουμε το σωστό και το πρέπον.

Πολλοί μπορούν να κάνουν σύγκριση των ιερέων της ενορίας τους ή της κοινότητας στην οποία ζουν με τους ιερείς των Μητροπόλεων του εξωτερικού (βλέπε Μητροπόλεις στις Η.Π.Α., Γερμανία και Καναδά) οι οποίοι εργάζονται σε οικογενειακές είτε σε ιδιωτικές επιχειρήσεις. Ο λόγος που ασχολούνται και με εργασίες εκτός εκκλησιαστικής φύσεως είναι το γεγονός ότι οι ενορίες στις οποίες υπηρετούν αποτελούνται από ελάχιστο αριθμητικό δυναμικό σε πιστούς ή οι ποιμαντικές ανάγκες της ενορίας να είναι μειωμένες και μ’ αυτό τον τρόπο οι ιερείς να έχουν αρκετό ελεύθερο χρόνο στη διάθεσή τους τον οποίο αξιοποιούν  για την απόκτηση των αναγκαίων μέσων για την αξιοπρεπή επιβίωση και συντήρηση αυτών και των οικογενειών τους. Επίσης οι ενορίες λόγω αυτού του μειωμένου αριθμητικού δυναμικού δεν έχουν αρκετό εισόδημα έτσι ώστε να μπορούν να συντηρήσουν επαρκώς και τον ιερέα που προσφέρει τις υπηρεσίες του.

Το παράδειγμα του Αποστόλου Παύλου να αρνηθεί να κάνει χρήση των δικαιωμάτων του ως Απόστολος και να προτιμά να υπομένει κάθε είδους στερήσεις για να μην παρεμβάλλεται το έργο του κηρύγματος του Ευαγγελίου, ακολουθούν πιστά οι ιεραπόστολοι στη Μαύρη Ήπειρο, στην Αφρική. Εργάζονται χειρωνακτικά για να καλύψουν τις ανάγκες τους αλλά και τις ανάγκες των συνεργατών τους μη κωλύοντας στο δυνατότερο τη διάδοση του ευαγγελίου του Θεού, για το οποίο τόσο διψούν οι αδελφοί μας στην ήπειρο της Αφρικής.

Αυτή η διδασκαλία βοήθησε στη διαμόρφωση της πράξης της Εκκλησίας ώστε η αγάπη και το ενδιαφέρον του χριστιανικού λαού να συντηρεί τον ιερό κλήρο εξασφαλίζοντας τα απαραίτητα οικονομικά μέσα για τις υλικές ανάγκες των ποιμένων του. Πολλοί βεβαίως με τα μέσα τα οποία διαθέτουν προσφέρουν ως ένδειξη ευγνωμοσύνης και ευχαρίστησης υλικά αγαθά προς τον ιερέα που τους τέλεσε Αγιασμό στην οικία τους για παράδειγμα. Από μαρτυρίες ιεραποστόλων λέχθηκε ότι ο διψασμένος για Χριστό αφρικανικός λαός με την παρουσία τους και μόνο στις κοινότητες και χωριά τους κηρύσσοντας το Ευαγγέλιο και κατηχώντας τους, πολλές φορές έγιναν δέκτες είτε φρούτων, είτε οικιακών ζώων (π.χ. βοδιών, προβάτων, ορνίθων) πράγματα τα οποία πιθανόν να στερούνταν αλλά προτίμησαν να τα παραχωρήσουν σ’ αυτούς που τους κήρυξαν την Αλήθεια.

Τα πιο πάνω βοηθούν για να αντιληφθούμε και να ξεκαθαρίσουμε κάποια πράγματα στην κοινωνία του σήμερα όσον αφορά τη σχέση ποιμένων και ποιμενομένων. Αυτό διαφαίνεται μέσα σε όλα την παύλεια θεολογία και συνεχίζει να ισχύει ανά τους αιώνες μέχρι και σήμερα.