Ιδιαίτερα συναισθήματα μας κατέχουν όλους για την τέλεση της σημερινής θείας Λειτουργίας στον ιστορικό αυτό ναό του αγίου Γεωργίου Εξορινού στην εντός των τειχών πόλη της Αμμοχώστου.

Ο Λεόντιος Μαχαιράς, ο οποίος έζησε την πόλη της Αμμοχώστου τον 15ο αιώνα και έγραψε το γνωστό έργο του με τον τίτλο «Εξήγησις της Γλυκείας Χώρας Κύπρου, Χρονικόν», αναφέρει πολύ σημαντικά πράγματα για την Αμμόχωστο, όπως βέβαια και για όλη την Κύπρο.

Θέλω να λάβουμε μία μικρή γεύση από αυτά που γράφει ο χρονικογράφος μας για την Αμμόχωστο:

«Εκεί στην Αμμόχωστο, ήταν μαζεμένος πολύς πλούτος και ζούσαν όλο πλούσιοι άρχοντες, … Δεν μπορώ να περιγράψω τα πλούτη τους που ήσαν τεράστια, διότι τα εμπορικά καράβια των Χριστιανών που έρχονταν από τη Δύση δεν τολμούσαν να συναλλαγούν πουθενά αλλού, παρά μόνο στην Κύπρο – και όλες οι εμπορικές συναλλαγές της Συρίας γίνονταν στην Κύπρο -. Διότι έτσι είχαν διαταχθεί από τον Αγιώτατο Πάπα – με ποινή αφορισμού -, για να μένει το κέρδος στους φτωχούς Κύπριους, οι οποίοι κατοικούν πάνω σε ένα βράχο στην θάλασσα, … Και επειδή η Συρία ευρίσκεται κοντά στην Αμμόχωστο, έστελναν τα καράβια τους και κουβαλούσαν τις πραμάτειες στην Αμμόχωστο. Και είχαν πράκτορες εκεί που τις μεταπωλούσαν … Και όταν έφθαναν τα καράβια της Βενετίας, της Γένουας, της Φλωρεντίας, της Πίζας, της Καταλανίας και όλης της Δύσης, εύρισκαν στην Αμμόχωστο μπαχαρικά και αρώματα και οτιδήποτε χρειάζονταν και φόρτωναν και έφευγαν για τη Δύση και γι αυτό ήσαν πλούσιοι οι κάτοικοι της Αμμοχώστου και όλης της Κύπρου».

Βέβαια, στο Χρονικό περιγράφεται η πολιτική κατάσταση της εποχής που η Κύπρος βρισκόταν υπό την επικυριαρχία των Φράγκων και των Ενετών, αλλά και το γεγονός ότι από Ανατολάς και Δυσμάς ήσαν πολλοί εκείνοι που εποφθαλμιούσαν την Κύπρο, τόσο για τη γεωστρατηγική της θέση, όσο και για τον πλούτο της.

Αυτό που θα ήθελα να υπογραμμίσω στα πλαίσια της σημερινής θείας Λειτουργίας στον Ιστορικό αυτό Ναό του Αγίου Γεωργίου του Εξορινού είναι για το χαρακτήρα και τη φυσιογνωμία της πόλεως αυτής.

1. Η Αμμόχωστος αποτελούσε την κονίστρα και το κέντρο των πολιτικών διαδραματιζομένων για μακρά περίοδο της ιστορίας αυτού του τόπου.

2. Συνιστούσε το αξιολογότερο οικονομικό και εμπορικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής ένεκα του λιμανιού της και της πολιτικής σταθερότητας.

3. Ένεκα τούτου, η Αμμόχωστος είχε μετεξελιχθεί σε μία πολυπολιτισμική πόλη όπου συναντούσες ανθρώπους να μιλούν διάφορες γλώσσες, όπως Ελληνικά, Γαλλικά, Ιταλικά, Αραβικά κ.λπ. Είναι εξ άλλου γνωστές οι διάφορες γειτονιές στις οποίες κατοικούσαν οι εθνικές αυτές κοινότητες.

4. Είχε ένα πολυθρησκευτικό χαρακτήρα, γιατί, εκτός από την Ορθόδοξη Εκκλησία, στην οποία ανήκαν οι αυτόχθονες Κύπριοι και τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, στην οποία ανήκαν την περίοδο αυτή που ακμάζει η Αμμόχωστος οι Κυβερνώντες Φράγκοι και Βενετοί, έχουμε την παρουσία και άλλων χριστιανικών ομολογιών, όπως τους Αρμενίους, τους Κόπτες, του Σύριους κ.α. με δικούς τους λατρευτικούς χώρους.

5. Η Αμμόχωστος ήταν το Εκκλησιαστικό κέντρο για την Εκκλησία της Κύπρου αφού έγινε η διάδοχος πόλη της Σαλαμίνας και της Κωνσταντίας. Δεν ήταν δηλαδή μόνο Μητροπολιτική περιφέρεια της Αμμοχώστου, αλλά και η Αρχιεπισκοπή Κύπρου.

Αν περιδιαβάσουμε την εντός των τειχών Αμμόχωστο θα συναντήσουμε είτε Εκκλησίες, είτε άλλα κτίσματα που ανήκαν στις διάφορες θρησκευτικές κοινότητες. Δείγμα είναι και ο παρών Ναός του Αγίου Γεωργίου που αρχικά πιθανό να ανήκε σε άλλη θρησκευτική κοινότητα, ο Λεόντιος Μαχαιράς την αποδίδει στους Νεστοριανούς. Σήμερα αμφισβητείται από την έρευνα αυτή η εκδοχή. Στη συνέχεια, με την αλλαγή των πολιτικών καταστάσεων, δηλαδή την κατάληψη της πόλεως από τους Οθωμανούς και τη φυγή όλων των μη ορθοδόξων κοινοτήτων, η Εκκλησία αυτή περιήλθε στην Ορθόδοξη Εκκλησία.

Θέλω να συγχαρώ την ομάδα πρωτοβουλίας και την Εκκλησιαστική Επιτροπή που ανέλαβαν την πρωτοβουλία για να επαναρχίσει η λειτουργία αυτού του Ναού, όχι μόνο μία φορά, αλλά επί μονίμου βάσεως, μετά από περιπέτεια μίας σχεδόν εξηκονταετίας. Εύχομαι το παράδειγμα να βρει και άλλους μιμητές για να δημιουργηθούν οι γέφυρες εμπιστοσύνης και επικοινωνίας που είχαν διακοπεί βάναυσα για λόγους που δεν αφορούν το παρόν.

Εμείς, ως η αρμόδια εκκλησιαστική αρχή της Μητροπόλεως Κωνσταντίας και Αμμοχώστου θα φροντίσουμε ώστε να λειτουργείται επί τακτικής βάσεως ο Ναός αυτός σε συνεννόηση και συνεργασία με την Εκκλησιαστική Επιτροπή, το Δήμο Αμμοχώστου, την ομάδα πρωτοβουλίας και όλους εκείνους που επιδεικνύουν το ενδιαφέρον και το ζήλο τους για το σκοπό αυτό. Επιθυμία μας είναι να δείξουμε το σεβασμό στα δημιουργήματα του δικού μας πολιτισμού, οποιασδήποτε αποχρώσεως.

Έχω την πεποίθηση ότι το μήνυμα μέσα από την περιγραφή του Χρονικογράφου Λεόντιου Μαχαιρά είναι ότι αυτή η πόλη πρέπει να ανακτήσει και πάλι την ιστορική της αξία και τον ιστορικό της ρόλο είτε αυτός είναι εμπορικός και οικονομικός, είτε πολυπολιτισμικός, είτε θρησκευτικός, της συνεννόησης μεταξύ των ανθρώπων για την ευτυχία του Κυπριακού λαού. Ο κ. Αλέξης Γαλανός, ο Δήμαρχος Αμμοχώστου το έχει εξ άλλου επαναλάβει πολλές φορές. Οι συνθήκες για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος είναι δεδομένες, είτε με τη συντήρηση της  εντός των τειχών πόλεως που αποτελεί ένα ανοικτό μουσείο, είτε με το λιμάνι, είτε με την αξιοποίηση της περιφραγμένης νέας πόλεως της Αμμοχώστου. Από όλους εμάς εξαρτάται αν θα δείξουμε το μεγαλείο και αναλάβουμε τις ιστορικές μας ευθύνες για να δώσουμε το μήνυμα της ελπίδας και στις επερχόμενες γενεές.

Θέλω να προσέξουμε ιδιαίτερα τους λόγους του Αποστόλου Παύλου στην αποστολική περικοπή που ακούσαμε σήμερα. “Ὁ Χριστὸς ἐστιν ἡ εἰρήνη ἡμῶν, ὁ ποιήσας τὰ ἀμφότερα  ἓν καί τὸ μεσότοιχον τοῦ φραγμοῦ λύσας, τὴν ἔχθραν, … ἵνα τοὺς δύο κτίσῃ ἐνἔνα   ἑαυτῷ ἕεἰς ἕκαινὸν ἄνθρωπον ποιῶν εἰρήνην καὶ αποκαταλλάξη τοὺς ἀμφοτέρους ἐν ἑνὶ σώματι τῳ Θεῶ διὰ του σταυροῦ, ἀποκτείνας τὴν ἔχθραν ἐν αὐτῷ” (Εφ. 2:14-16). Η έχθρα που χωρίζει τους ανθρώπους μεταξύ τους έχει εξουδετερωθεί από τον Χριστό πάνω στο σταυρό της αγάπης του Θεού προς όλους τους ανθρώπους.

Σε λίγες μέρες θα γιορτάσουμε τα Χριστούγεννα, τη μεγάλη γιορτή της Χριστιανοσύνης, την κατ’ εξοχή γιορτή της αγάπης και της ειρήνης. Εύχομαι αυτό το μήνυμα των Χριστουγέννων να βασιλέψει στις καρδιές όλων, απλών πολιτών και ταγών των λαών, για να γίνουμε όλοι μας αυτό που λέγει και πάλιν ο Απόστολος Παύλος, διάκονοι της καταλλαγής και της συμφιλίωσης μεταξύ των ανθρώπων.